9Ĕ Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсене лартăр.

1 Taahhütlüĕĕĕ için ücret başkadırĕ 2ĕ ĕĕĕ cüzdanım yanımda mı bakalımĕ 3ĕ Efendim, bunu nasıl ispatĕĕĕ. 4ĕ Mektubu çabuk ĕĕĕ geçirdimĕ 5ĕĕĕĕ havalesi mi aldınız. 6ĕĕĕĕ üstünü niçin almadınız. Kalın elbise giydiĕ

10Ĕ Скобкăри сăмахсене кирлĕ падежра лартăр.

1ĕ Kadın (köprü) yavaş yavaş uzaklaştıĕ 2ĕ Geçen gün (bir dost) uğradımĕ 3ĕ Bugünkü (gazete) gözden geçirdin mi. 4ĕ (Hüviyetiniz) neyle ispat edersiniz. 5ĕ (Pul) da yapıştırın! 6ĕ Telgrafın (tartı) biliyor musunuz. 8ĕ Hasta (dostunuz) mu merak ediyorsunuz.

11ĕ Ыйтусене хуравлăр.

Babanızdan telgraf havalesi aldınız mı. Üzerinizde hüviyetinizi ispat edecek bir vesikanız var mı. Annenize mektup yazdınız mı. Mektubunuza nasıl başladınız. Adresinizi zarfın ön tarafına mı koydunuz. Mektubunuz taahhütlü müydü, âdi miydi. Pulu zarfın neresine yapıştırdınız. Posta memuru mektubunuzu tarttı mı. Eviniz Merkez Postanesine yakın mı. Uçak postası ücreti nedir.

12. Ыйтусене текст тăрăх хуравлăр.

Dün Merkez Postanesine ne diye uğradınız. Hangi gişeye geldiniz. Gişe memuru size ne sordu. Siz isminizi söyledikten sonra gişe memuru hüviyetinizi ispat edecek vesika istedi mi. Sonra size ne verdi. Mektubu alınca cevap vermek istediniz mi. Mektubunuzda ne yazdınız. Mektubunuz için kaç liralık pul aldınız. Uçak Postası gişesi salonun neresinde bulunuyor. Bu gişeye doğru ne diye yürüdünüz.

13.Турккăлла куçарăр.

Эсĕ аçунтан телеграмма илтĕн-и. Паянхи хаçата вуларăн-и. Сирĕн валли ятарлă çыру пур. Эпĕ вун пилĕк грамран ытларах туртакан çыру илтĕм. Çырăва конверт ăшне хутăм, ăна çыпăçтартăм. Унта авиа почта пур-и; Эпĕ ĕнер почтăна кĕтĕм. Эсир хăвăр çырăвăр валли миçе лирăлăх марка илтĕр;

14. Çак глаголсенче хистев залогĕн аффиксне тупăр.

Uyutmak, yürütmek, ispat ettirmek, çıkartmak, dondurmak, kısaltmak, uzatmak, oynatmak, eritmek, açtırmak, uzaklaştırmakĕ

15. Предложенисене вĕçлĕр.

Gişeden uzaklaşırkenĕĕĕ 2ĕ Postaneye girerkenĕĕĕ 3ĕ Adımı söylerkenĕĕĕ 4ĕ Mektubunu gözden geçirirkenĕĕĕ 5ĕ Pul yapıştırırkenĕĕĕ 6ĕ İnsan fazla isterkenĕĕĕ 7ĕ Sokaktan geçerkenĕĕĕ 8ĕ Rüzgâr eserkenĕĕĕ

16. Çак сăмахсемпе предложенисем тупăр.

Kartpostal, yurtdışı mektup, hâlbuki Postrestant, levha, telgraf havalesi, uçak postası, tarife, cins, not, koli, kelime, yıldırım telgrafıĕ

17. Панă сăмахсемпе усă курса альтернативлă ыйтусем тăвăр.

Mektup, taahhütlü, olacak, âdiĕ 2ĕ Kartpostal, mektup, aldınızĕ 3ĕ Mektup, şehir içi, olacak, şehir dışıĕ 4ĕ Eski, tarife, bakıyorsun, yenisiĕ 5ĕ Posta paketi, koli, göndereyimĕ 6ĕ Adresim, buraya, ters tarafına, yazayımĕ

18. Сăмах пĕрлешĕвĕсене тĕслĕхри пек улăштарăр.

Тĕслĕх: Bu odada bulunan adamlaraĕ _ Bu odadakileriĕ

Masada bulunan kitaptaĕĕĕ Dolapta bulunan tere yağdanĕĕĕ Bu şehirde bulunan okullarĕĕĕ Tramvayın içinde bulunan insanlarıĕĕĕ Köyde oturan akrabamdanĕĕĕ Şehrin merkezinde bulunan lokantayaĕĕĕ Sokağımızda bulunan postanedeĕĕĕ

♦ Пĕлсе тăма!

Тур. olacak ~ чăв. пулас, пулмалла. Тĕслĕхрен: Gitmiş olacak. _ Вăл кайнă пулас.

PTT – Posta, Telgraf, Telefon (почта, телеграф, телефон).

Adĕ – cadde (урам), apĕ – apartman (çурт), daĕ – daire (хваттер).

Sözlerle deyimler, geçen gün _ иртнĕ кун, uğramak _ кĕрсе пăх, levha _ çырса хуни, kartpostal _ почта открытки, uzaklaşmak _ аяккалла пăрăн, gözden geçirmek _ пăхса тух, taahhütlü mektup _ ятарлă çыру, âdi mektup _ ахаль çыру, şehir içi mektup _ вырăнти çыру, hüviyet cüzdanı _ паспорт, ispat etmek _ çирĕплет, halbuki _ çав вăхăтра, telgraf (posta) havalisi _ телеграф е почта урлă укçа куçарни, zarf _ конверт, yapıştırmak _ çыпăçтар, yapışmak _ çыпăç, ters _ тепĕр енĕ, pul _ марка, uçak postası _ авиапочта, ücret _ хакĕ, fazla _ ытлашши; ытларах, paranın üstü _ ытлашши укçана каялла тавăрса пани, salon _ зал, tartmak _ турттар, tartı _ йывăрăшĕ, merak etmek _ интереслен, ne diye _ мĕншĕн, ayrıca _ уйрăмах, ayrı _ уйрăм, tarife _ тариф, değişiklik _ улшăну, cins _ тĕс, not _ паллă туни, eklemek _ хуш, ek _ хушни, koli _ посылка, paket _ бандероль, kelime _ сăмах, kelime başına _ сăмахшăн (сăмах пуçне), telgraf _ телеграмма, telgrafhane _ телеграф, yıldırım telgrafı _ хăвăрт телеграмма, sayı _ хисеп; номер (хаçатăн е журналăн), saymak _ шутла, çıkarmak _ кăлар; хăпарт, arzu _ кăмăл, yüzmek _ иш.

Çирĕм пĕрремĕш урок _ Yirmi Birinci Ders

-Mış/-miş/-muş/-müş аффикслă причасти

«Глагол Ç -acaktım» форма

«Глагол Ç -yordum» форма

• -Mış/ -miş/ -muş/ -müş аффикспа иртнĕ причасти пулать, вăл сăпатсем тăрăх улшăнма пултарать. Чăваш чĕлхинче ку причасти формипе -нă(-нĕ) аффикслă причасти пĕр килет, анчах вăл сăпатсем тăрăх улшăнмасть.

Иртнĕ причасти сăпатсем тăрăх улшăнни:

Çирĕплетÿ аспектĕнче Хирĕçлев аспектĕнче

Ben yaz-mış-ım – Эпĕ çырнă Ben yaz-ma-mış-ım – Эпĕ çырман

Sen yaz-mış-sın – Эсĕ çырнă Sen yaz-ma-mış-sın – Эсĕ çырман

O yaz-mış – Вăл çырнă O yaz-ma-mış – Вăл çырман

Biz yaz-mış-ız – Эпир çырнă Biz yaz-ma-mış-ız – Эпир çырман

Siz yaz-mış-sınız – Эсир çырнă Siz yaz-ma-mış-sınız – Эсир çырман

Onlar yaz-mış-lar – Вĕсем çырнă Onlar yaz-ma-mış-lar – Вĕсем çырман

Тĕслĕхрен: gelmiş tren _ килнĕ поезд.

• «Глагол Ç -acaktım» форма.