
- •Умĕн калани
- •Пĕрремĕш урок _ Birinci Ders
- •2) Чĕлхе вертикальлĕ йĕрпе çÿлелле е аялалла куçнине тĕпе хурса:
- •3) Тута хутшăннине пăхса:
- •Вулăр, чăвашла куçарăр.
- •2. Панă сăмахсем çумне 3-мĕш сăпат аффиксне хушса предложенисем тăвăр.
- •3. Турккăлла куçарăр.
- •1. Тĕслĕхсене вулăр.
- •2. Вулăр, чăвашла куçарăр.
- •3. Тĕслĕхсене туркăлла куçарăр.
- •4. Диалога вулăр.
- •5. Тĕслĕхпе усă курса ыйту тата хурав йĕркелĕр.
- •1. Вулăр, чăвашла куçарăр.
- •2. Сăмахсене нумайлă хисеп форминче тăвăр.
- •4. Турккăлла куçарăр.
- •5. Точкăсем вырăнне сказуемăйăн сăпат аффиксне лартăр.
- •6. Ыйту сăмахĕсемпе усă курса ыйтуллă предложенисем тăвăр.
- •7. Чăвашла куçарăр.
- •1. Вулăр, чăвашла куçарăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче (ыйтуллă форма)
- •Хирĕçлев аспектĕнче (ыйтуллă форма)
- •1. Текста вулăр, куçарăр.
- •2. Диалога вулăр, куçарăр.
- •10. Текста вулăр, чăвашла куçарăр. Çавăн евĕрлĕ текст хатĕрлĕр.
- •11. Диалога вулăр, куçарăр. Çавăн йышши диалог тăвăр.
- •12. Вулăр, чăвашла куçарăр.
- •1. Турккăлла куçарăр.
- •1Ĕ Сăмах майлашăвĕсене чăвашла куçарăр.
- •2. Чăвашла куçарăр.
- •7. Ыйтусене хуравлăр.
- •1. Диалога вулăр, чăвашла куçарăр.
- •2Ĕ Сказуемăйсене хирĕçлев аспектĕнче тăвăр.
- •3Ĕ Сказуемăйсене хирĕçлев аспектĕнче ыйтуллă формăра тăвăр.
- •4Ĕ Ыйтусене хуравлăр.
- •5. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •9. Тyрккăлла куçарăр.
- •10. Ыйтусене çирĕплетсе хуравлăр.
- •10. Ыйту татăкĕпе усă курса ыйтуллă предложенисем тăвăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче (ыйтуллă форма)
- •Хирĕçлев аспектĕнче (ыйтуллă форма)
- •1. Çак глаголсене иртнĕ вăхăтра сăпатлăр:
- •2. Ыйтусене хуравлăр.
- •7. Диалога вулăр, куçарăр.
- •1. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •12Ĕ Палăртнă сăмахсем вырăнне ыйту сăмахĕсем тупăр.
- •13. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •6Ĕ Глаголсене яланхи вăхăтра лартăр, çирĕплетÿ тата хирĕçлев аспекчĕсенче пĕрреллĕ тата нумайлă хисепсенче сăпатлăр.
- •7Ĕ Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •2. Чăвашла куçарăр.
- •3. Точкăсем вырăнне -larca/-lerce аффикс лартăр.
- •4. Турккăлла куçарăр.
- •6. Чăвашла куçарăр.
- •7. Çак глаголсенчен -( y)an/-(y)en аффикслă причасти формисене тăвăр.
- •8. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •9. Тĕслĕхпе усă курса предложенисем тăвăр.
- •10. Диалога вулăр, куçарăр.
- •1. Ыйтусене çирĕплетсе хуравлăр.
- •2. Ыйтуллă предложенисем тăвăр.
- •3. Ыйтусене тĕслĕхпе усă курса хуравлăр.
- •4Ĕ Тĕслĕхпе усă курса альтернативлă ыйтусем тăвăр.
- •5. Скобкăри глаголсене кирлĕ формăра лартăр.
- •6. Тĕслĕхпе усă курса икĕ предложенирен пĕр предложени тăвăр.
- •7. Ыйтусене хуравлăр.
- •8. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •9. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •10. Ыйтусене хуравлăр.
- •11. Точкăсем вырăнне кирлĕ аффикссем лартăр.
- •12Ĕ Альтернативлă ыйтуллă предложенисем тăвăр.
- •13. Предложенисене чăвашла куçарăр.
- •14. Турккăлла куçарăр.
- •1. Глаголсене хистевлĕ формăра тăвăр.
- •2. Панă сăмахсемпе усă курса предложенисем тăвăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •1. Скобкăри сăмахсене кирлĕ формăра лартăр.
- •2. Икĕ предложенирен пĕрре тăвăр.
- •9Ĕ Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсене лартăр.
- •10Ĕ Скобкăри сăмахсене кирлĕ падежра лартăр.
- •12. Ыйтусене текст тăрăх хуравлăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •1. Скобкăри глаголсене кирлĕ вăхăтра лартăр.
- •6. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •7. Скобкăри сăмахсене кирлĕ падежра лартăр.
- •8. Ыйтусене хуравлăр.
- •9. Панă сăмахсемпе усă курса альтернативлă ыйтусем йĕркелĕр.
- •10. Турккăлла куçарăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •1Ĕ Тĕслĕхпе усă курса предложенисенчен определени пĕлтерĕшлĕ пăхăнуллă предложенисем тăвăр.
- •2. Тĕслĕхпе усă курса предложенисене пĕрлештерĕр.
- •8. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •9Ĕ Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •10Ĕ Точкăсем вырăнне кирлĕ падеж аффиксĕсене лартăр.
- •11Ĕ Ыйтусене хуравлăр.
- •12Ĕ Текст тăрăх ыйтусене хуравлăр.
- •13Ĕ Турккăлла куçарăр.
- •14Ĕ Тĕслĕхпе усă курса сăмах майлашăвĕсем тăвăр.
- •15Ĕ Панă сăмахсемпе тата сăмах майлашăвĕсемпе усă курса альтернативлă ыйтусем йĕркелĕр.
- •1. Тĕслĕхпе усă курса анлă обстоятельство тăвăр.
- •2Ĕ Панă тĕслĕхсенчен анлă вăхăт обстоятельствиллĕ пĕр предложени тăвăр.
- •3. Чăвашла куçарăр.
- •4. Глаголсене -ivermek… формăпа усă курса улăштарăр.
- •5. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •6. Предложенисене вĕçлĕр.
- •7. Скобкăри сăмахсене турккăлла куçарса предложенисене йĕркелĕр.
- •8. Турккăлла куçарăр.
- •9Ĕ Ыйтусене текст тăрăх хуравлăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •1. Чăвашла куçарăрĕ
- •4Ĕ Чăвашла куçарăр.
- •5. Глаголсене -mış аффикс хушса сăпатлăр.
- •6. Чăвашла куçарăр.
- •7. Предложенисене вĕçлĕр.
- •9Ĕ Чăвашла куçарăр.
- •10Ĕ Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •11Ĕ Скобкăри сăмахсене кирлĕ падежра лартăр.
- •12Ĕ Чăвашла куçарăр.
- •13Ĕ Турккăлла куçарăр.
- •14Ĕ Ыйтусене туллин хуравлăр.
- •15Ĕ Ne…ne (de), hem…hem (de) сăмахсемпе усă курса икĕ предложенирен пĕрре тăвăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •5. Чăвашла куçарăр.
- •6. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •1Ĕ Чăвашла куçарăр.
- •8Ĕ Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •9. Скобкăри сăмахсене кирлĕ формăра лартăр.
- •10. Текст тăрăх ыйтусене хуравлăр.
- •11. Турккăлла куçарăр.
- •12Ĕ Çак сăмахсемпе предложенисем тăвăр.
- •2. Турккăлла куçарăр.
- •3. Предложенисене вĕçлĕр.
- •4. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •5. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •6. Скобкăри сăмахсене кирлĕ формăра лартăр.
- •7. Ыйтусене çирĕплетсе туллин хуравлăр.
- •8. Ыйтусене хирĕçлесе туллин хуравлăр.
- •9. Ыйтусене текст тăрăх хуравлăр.
- •10. Икĕ предложенирен пĕрре тăвăр.
- •11. Тĕслĕхпе усă курса предложенисене улăштарăр.
- •5. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •6. Скобкăри сăмахсене кирлĕ падеж формине лартăр.
- •7. Ыйтусене çирĕплетсе туллин хуравлăр.
- •8. Ыйтусене хирĕçлесе туллин хуравлăр.
- •9. Турккăлла куçарăр.
- •10. Альтернативлă ыйтусем йĕркелĕр.
- •11. Ыйтусене хуравлăр.
- •6. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •7. Скобкăри сăмахсене кирлĕ падеж форминче лартăр.
- •Тупмалли _ içindekiler
1. Ыйтусене çирĕплетсе хуравлăр.
Biraz beklesinler mi. Kimi beklesin. Telefonu açsın mı. Çocuklar denize girsinler mi. O da mı gelsin. Pencereyi açsın mı.
2. Ыйтуллă предложенисем тăвăр.
Parka gidip patinaj yapsınĕ Burada oynamasınlar! Öğle yemeğinden sonra biraz uyusunĕ Onu öğle yemeğine davet etsinĕ Kapıyı açmasın! Kızı evine kadar geçirsinĕ Bunu kimseye söylemesinĕ Saat beşte toplansınlarĕ
3. Ыйтусене тĕслĕхпе усă курса хуравлăр.
Тĕслĕх: Oraya beraber gidemez miyiz. _ Oraya beraber gidemeyizĕ
Sorulan soruya cevap verebildiniz mi. Oraya beraber gidemez miyiz. Şu listeyi alabilir miyim. Küçük hanım, sizi burada bekleyebilir mi. Bana yarın saat dokuza çeyrek kala telefon edemez misin. Saat onda görüşebilir miyiz. Bugün saat üçü yirmi geçe kitapevine gelebilir misin. Anlatabildim mi. Kız kardeşiniz Türkçeden Çuvaşçaya çevirebilir mi.
4Ĕ Тĕслĕхпе усă курса альтернативлă ыйтусем тăвăр.
Тĕслĕх: Suya girdiĕ _ Suya girebildi mi, giremedi mi.(Вăл шыва кĕрейрĕ-и, кĕреймерĕ-и;)
Suya girdiĕ Bu haftayı Florya'da geçirirsinizĕ Orada iyi vakit geçiririzĕ Gezinti yaparsınĕ Çocuk artık evden çıkıp temiz hava alırĕ Vapurla yolculuk yaparken Boğaz kıyılarını görürüzĕ Ada'lara gittinizĕ Yazın orasını gezdinizĕ Uludağ'a çıktılarĕ
5. Скобкăри глаголсене кирлĕ формăра лартăр.
(Evlenmek) başka bir eve taşındılarĕ Onu evde (bulmamak) yalnız gitĕ Derslerimiz (bitmek) lokantaya giderizĕ Yemek vakti (bitmek) sınıfımıza döndükĕ İki saat (çalışmak) bahçeye çıkıp beni bekleĕ Kapı (açılmak) başını o tarafa çevirdiĕ Arkadaşım uzun uzun (konuşmak) yerine oturduĕ
6. Тĕслĕхпе усă курса икĕ предложенирен пĕр предложени тăвăр.
Тĕслĕх: Zil çaldıĕ Öğrenciler sınıftan çıktıĕ – Zil çalınca öğrenciler sınıftan çıktıĕ
1ĕ Yüzüne baktıĕ Adını söylediĕ 2ĕ Bana kahve getirecekĕ Kahvaltı edeceğimĕ 3ĕ İşini bitirmezsinĕ Sinemaya gitmeyizĕ 4ĕ Kış mevsimi gelirĕ Hepsi kalın giyinirĕ 5ĕ İlkbahar mevsimi gelirĕ Edirne'ye giderizĕ 6ĕ Bu akşam size kardeşim uğrarĕ Ona paketini verirsinizĕ 7ĕ Uyanırımĕ İşime başlarımĕ 8ĕ Kahvaltı parasını verdikĕ Lokantadan dışarı çıktıkĕ
7. Ыйтусене хуравлăр.
Saat kaçta okula vardınız. Saat kaçta birinci dersiniz bitti. Toplantınız saat kaçta başladı. Saat kaçta evden çıktınız. Saat kaçta Türkçe dersiniz başladı. Saat kaçta okuma salonuna gittiniz. Saat kaçta kahvaltınızı bitirdiniz.
8. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
Eve on bire yirmiĕĕĕ dönerimĕ Yarın biri on ĕĕĕ seni beklerimĕ Sekize on ikiĕĕ Şimdi dörde sekiz ĕĕĕ Tiyatroya altıyı beş ĕĕĕ giderimĕ Vapur on ikiye beş ĕĕĕ kalkarĕ Beşe çeyrekĕĕĕ görüşürüzĕ Yediyi yediĕĕĕ
9. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
Biz, İstanbullular mı telefonla konuşmaya bayılıyoruz, yoksa Telefon İdaresi umumî telefonlar işinde çok mu hasis, nedir, her zaman, her yerde umumî telefonlar meşguldürĕĕĕ
Büyük Postanedeyizĕ Giriş kısmı tıklım tıklımĕ Herkes telefonda sıra bekliyorĕ Kimi sinirli sinirli sigara içiyor, kimi çiklet çiğniyor, kimi de elindeki jetonu havaya atıp duruyorĕ
Telefon kabinlerindeki konuşmalar sözde duyulmuyorĕ Fakat kapatabilene aşkolsun! Siz kapatıyorsunuz, o açılıyor, sonunda açık bırakıyorsunuzĕ
Bir delikanlı numaraları çeviriyorĕ Kapısı açıkĕ
– Alo, neresi efendim.ĕĕĕ Yanlış efendimĕĕĕ Drĕ Osman beyin evi degil mi. Affedersinizĕĕĕ
Anlaşılan bir genç kıza telefon ettiĕ Eski numaradır bu çünküĕĕĕ
Sıradayızĕĕĕ Önümde kasketli bini varĕ Belli ki, Bursalıĕ Sıra kendisine gelince yüzüme bakıyorĕ
– Ağabey, diyorĕ Telefonda konuşamıyorumĕ Sen ara da Süleyman abi var oradaĕ Ona deki, Mehmet de, böyün işi bitirdi, netsin deĕ
Bütün bunları «Süleyman Abi» sine bir bir söyleyince adam sadece,
– Bana gelsin, dedi, telefonu kapattıĕ Anlattımĕ «Sağol ağabey» deyip gittiĕ Bazıları telefon edip numarayı çıkaramayınca jetonun düşmesini beklemiyor, gidiyorlarĕ Nasıl olsa geri gelmiyorĕ Bu sebepten bazı açıkgözler kabineye girince iki yumruk sallıyorlarĕ Ve hayret, onlara düşüyorlar da, sizin zavallı jetonunuz madeni kutunun içine iniyorĕ