Тақырып №4. Эксперименталды психологияның дамуының негізгі бағыттары

Педагогикалық іс-эрекеттерге психологиялық көмекті қажет еткен көп деген мэселелер бар. Психологиялық әдебиеттерде бұл мәселені үлкен 6 топқа жіктейді.

1.Балалардың және ересектердің психологиялық дамуын жеделдету мэселелері. Бұл мэселелердің мэні мынада:қазіргі кезде эр түрлі жастағы адамдарға қатысты психологиялық даму резервтердің барлығы қолданылмайды. Бұл резервтер әлі толық айқындәлмаған. Аталмыш мэселені шешу қазіргі кезде психологияның алдында тұрған міндет.

2.Жасерекшелік дағдарыстарын анықтау және оны жеңу мәселслері Бұл мэселелердің мэңі мынадай сұрақтан тұрады:Әрбір дағдарыстың басталу кезеңін қалай анықтауға болады? Дағдарысты күні бұрын анықтауға болады ма? Егер ол басталса оны қалай жеңуге болады? Әрбір дағдарыс қаншалықты азды көпті шиеленісте өтеді.

З.Дамудағы сензитивтік кезеңді диагностикалау және оны басқару мәселелері. Бүл мэселелердің мэні мынадай сұрақтарға жауап табуда:

• Бала өмірінде сензитивтік кезеңдер нешеу?

• Олар қашан және қандай жағдайда басталады.

• Дамудың сензитивтік кезеңінің нақты басталуының бір қалыпты жеткілікті индиви-дуалды версиясымен уақытша шегі болады ма?

• Сензитивті кезеңнің басталуының басы мен соның реттеуге болады ма?

• Оның басталғанын және аяқталғанын қандай белгіге қарай болжауға болады?

4.Балалардың психологиялық дамуындағы мүмкіндіктері мен перспективикасына сэйкес оқу материалдары, оқулык мазмұкы баланың даму мүмкіндіктріне лайық кұрылған ба? Күрделі мазмұнды үлкен көлемді материалдарды балаға меңгертуге болады ма? Оқулықтарды қиындату арқылы балалардың интелектуалды мүмкіндіктерін жетілдіре аламыз ба?

5.Оқулықтың әдістері мен құралдарын психикалық мағынада дамытушылыққа айналдыру , яғни адамның танымын , жеке бастық және өзара жеке бастың дамуының деңгейін жоғарылату мәселелері. Қазіргі уақытта ғылыми техникалық реввалюция заманында оқытудың көптегек әдістері мен құралдары қолданылады. Осы әдістер мен кұралдар бала мүмкіншілігіне лайықты ма? Оны жедел дамитыкдай етіп жақсартуға болады ма?

6.Оқытушылар мен тэрбиешілердің кәсіби психологиялық дайындығы мен мамандықты жетілдіру мэселелері.

3- апта

Тақырып №5. Психологиядағы ғылыми зерттеудің әдістері

Нағыз ғылыми зерттеу жұмысы ұзақ мерзімді қажет етеді. Эксперимент алдын ала мұқият дайындықтан өтіп, зерттеу түрін анықтап алу қажет.

Зерттеу-салыстырмалы және лонгитюдті жүргізілуі .мүмкін. Кейбір зерттеу болса да экспериментке мынадай талаптар мен міндеттер қойылады. Көз алдымызға дипломдық жұмысты елестетеміз.

1.Зерттеу тақырыптарын белгілеу және зерттеу мэселелерін алдын-ала болжау

2.Тақырыпқа сэйкес әдістерді іріктеу және оларға тзлдау жасау.

Әрбір аталған эксперименттік дайындық кезеңі ұйымдастыру жүргізу кезеңі болады.

І.Бейнелік аналитикалық зерттеу

2.Теориялық зерттеу

З.Бейнелік критикалық зерттеу

4.Эмперикалық бейнелік зерттеу

5.Эмперикалық түсіндірмелі зерттеу

6.Әдістік зерттеу

Бейнелік аналитикалык зерттеу —таңдалған тақырыпка зерттеуші жан-жақты қарастырып эдебиеттерге жүйелі талдау жасайды.Өмір тәрбиеде кандай қандай деңгейде екеніне баға береді. Әдебиеттердің кемегімен мәселелердің шешімін аныктап, жауаптары бар сүрақтарды белгілеп. әрі жауатары жок сұрактарды анықтайды. Алынған мәліметтерді жазбаша мэтін ретінде эксперимент сипаттамадағы жұмыс ретікде көрсетеді. Бейнелі аналитикалық зерттеу басқа зерттеуге қарағанда анағұрлым күрделі.

Себебі оларға мынадай негізгі талаптар қойылады.

1.Пайдаланылған әдебиетердің мазмұны таңдалған тақырыпка сэйкестігі болуы қажет.

2.Оқытылған эдебиеттердің тізімінің толықтылығы болу керек. З.Берілген әдісті мәліметтің жүйелі талдануы болу қажет.

Бейнелік критикалық зерттеу -зерттеу сипаттарымен ерекшеленелі . Бұл жағдайда міндетті бейнелік аналитикалық бәліктен басқа онда мэселе бойынша. жасалған аргумен-термен сәйкес керісінше қорытындылар болуы мүмкін.

Теоретикалық зерттеу-деп қойылған мэселелердін шеіпілучие бағытталған әдістердің бейнелік және критикалық талдауыпан басқа автордың өзінің теориялық ұсыныстары бар зерттеулерді айталык. авторлардың шешілетін теориясына қосқан үлесі.

Теориялық зерттеуде келесі міндеттер қойылады.

1 .Қолданылған түсініктердің өзара анықтыгы. Мұңдай зерттеулер әде анықталған әдіс жинағының және фактілерді талдауының қолданылуымен жүргізіледі.

Эмпирикалық зертеу-қажетті фактілер жинауы мен аныктау жасалады. Осындай эмперикалық зерттеуді экспериментатор жасыраді