1Тіршілік қауіпсіздігі пәнінің мақсаты

Студенттердің өздерінің жеке басының және қоршаған адамдардың қауіпсіздігіне жауапкершілікпен қарауға , болуы мүмкін апат, қирау және алапат зардаптарынан дұрыс қорғана білуді қатерлі жағдайларда сауатты шешім қабылдап және болжай алу,сондай-ақ адам тіршілігінің барлық саласындағы қауіпті жағдайлардың алдын алып өзіне және басқаларға көмек көрсете білуді қалыптастыру.Теориялық алған білімнің іс жүзінде атқарылатын қауіпсіздіік шараларын меңгеру , адамдардың қандайда болмасын экстремалды жағдайда қашанда дұрыс шешім қабылдай алады. Орта мектептерде , арнайы кәсіби-техникалық оқу орындарымене жоғары оқу орындарында тіршілік әрекеті қауіпсіздігі пәнінің бөлімдері жан-жақты қамтылып оқытылып студенттерге терең білім береді. Өзіңді өзің құтқарсаң қасыңдағы мың адамның өмірін сақтайсың делінген ертеде. Қазіргі уақытта адам үнемі қауіп өатер үстінде жүреді , сондықтан теориялық алынған білім әр түрлі қауып-қатер кезінде төтенше жағдайларда іс жүзінде қолдануы тиіс.

1Табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдай туралы

Техногенді апат дегеніміз - өндірістік процестердің күрделі бұзылуларына, жарылыстарға, өрт ошақтарының шығуына үлкен аймақтардың радиоактивті, химиялық және бактериялық заттармен залалдануына, көп адамдардың өміріне қиылуына апаратын техниканың, машиналардың механизмдердің және агрегаттардың жұмыс кезінде бірден істен шығып қалуын айтады. Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар деп адамдардың өз қолдарымен жасалып жатқан апаттар мен қирауларды айтады.

Төтенше жағдай дегеніміз - табиғат немесе өндіріс апаттарының зардаптарын күнделікті қызметпен, қаражатпен жоюға мүмкіндік бермейтін, ол үшін әдейі материалдық, техникалық, ақша қаражатын және адам күшін талап ететін жағдай.

Қазақстан мемлекетінің орналасқан жері – орасан зор, кең байтақ. Ол жерлерде табиғат апатының неше түрі: жер сілкіну, қар тасқыны, қатты жел, су тасқыны сияқты құбылыстар жиі болып жатады..

1.Тіршілік қауіпсіздігі пәнінің құзыреттілігі

Курсының мақсаты - қауіпсіздік саласында жалпы біліктілікті көтеру, адамдардың ойлау қабілетін өмірдің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағыттау - осылар барлық арнайы мамандықтардың қауіпсіздігінің ғылыми-әдістемелік іргесі болып саналады:

- қауіп-қатерді тани білу: оның түрін, болып жатқан жерін, мүмкін зардаптың, зиянның шамасын, қатер болу мүмкіншілігін және т.б.;

- болғалы тұрған қауіп-қатердің алдын алу;

- қауіп-қатер болғанда төтенше жағдай кезінде білікті іс-әрекет жасай білу.

1.Қауіпсіздік түсінігі, курстың негізгі міндеттері

Қауіпсіздік сыртқы және ішкі қатерден қорғайтын тірі организмнің қажетті шарасы. Ал адам қауіпсіздігінің өз ерекшеліктері бар, адамның басқа тірі организмдерден айырмашылы-ғы, ол табиғи ортадан, өз өмір сүру ортасын жасай алады. Сондықтан болуы ықтимал қатерлер табиғи қатерлердің қатарына жатпауы да мүмкін. Адамдар өздерінің ойлы іс- әрекеттерін пайдалана отырып, өте тез арада антропогендік орта жасап үлгерді. Бұл ортаға тірі организмдер, оның ішінде адамдардың өзі де, толық бірігіп кете алатын емес.

Адамның, табиғаттың және материалдық құндылықтардың қорғану жағдайы

Қоршаған ортаға үлкен зардабын, зиянын тигізетін құбылыс, процесс, оқиға

Шыққан тегі бойынша

- табиғи

- техногендік

антропогендік

- экологиялық

-биологиялық

Әсер ету әдіс-тері бойынша

- физикалық

- химиялық

-механикалық

-биологиялық

жүйкефизиологиялық

Жинақталған орны бойынша

литосфералық

гидросфералық

атмосфералық

Зардап, зияны бойынша

әлеуметтік

техникалық

экологиялық

- т.б.

Салдары бойынша

- ауру табу

- жарақат алу

- әлсіреу

- өрт

- т.б.

Әрекет сипаты бойынша

- сылбырлығы

Белсенділігі т.б.

Уақыты бойынша

- соқпалы

кумулятивті

- т.б.