Идеалды радиотарату формулалары.

Бос кеңістіктегі белгілі нүктедегі өріс кернеулігі және таратушы антенналардың сәулелену қуаты немесе ток арасындағы байланысты көрсететін формуланы айтады.

Бағытталмаған изотропты антеннаның қуат ағына тығыздығы:

Осы ағын тығыздығы осығанда тең

Осы екі теңдеуді қолданайық

Осыдан келесі формулалар шығады:

немесе

Реальді антеннаның бағытталу коэффициенті бар D, осыған байланысты сәулелену қуаты бірнеше есе артады

(37)

Егер антенна идеалды жазық өткізгіш жердің үстінде орналасқан болса, онда сәулелену үстіңгі жартылай сферада жүргізіледі. Қуат ағыны тығыздығы 2 есе артады, өріс кернеулігі есе артады.

(38)

Енді әсер етуші тоғымен өрнектейік; Егер - зенит бұрышы болса, және -ді - мен ауыстырсақ, онда оның электр өрісінің максималды мәні - қашықтықта осы формуламен анықталады:

Осыдан әсер етуші өріс кернеулігі:

(39)

Мұнда вольт/ метрмен берілген, -ампермен, -метрмен, ал және кез келген бірдей өлшем бірліктерінде. Егер -километрмен берілсе, онда - миливольт бөлінген метрмен болады.

Қосымша көбейтіндісін идеальды радиотарату формуласына енгізсек, онда кез келген бұрышында бағытталған антенналық өріс кернеулігінін таба аламыз.

(40)

Өрісті реальді жағдайларда анықтау үшін, онда оның атмосферадағы және Жердегі электромагнит энергиясының шығынын алу керекпіз.

Сонымен бірге дифракция, рефракция және т.б факторларын толық есепке алу үшін, міндетті түрде формуламызға қосымша коэффициенттерді енгізу керекпіз, ол әлсіреу көбейтіндісі деп аталады.

Сәйкестік принциіпін антенналарда қолдану

Қабылдағыш антеннаның параметрлерін таратқыш антеннаның параметрлерімен көрсетуге болады. Ол сәйкестік теоремасынан туындайтын тұжырым.

Антенналарға қатысты сәйкестік теоремасына қатысты егер бірінші антеннаның ЭҚК- екінші антеннада тоғын қыздырса, ал екінші антеннадағы ЭҚК- бірінші антеннада тоғын қыздырса, онда және тең болады.

Осы теореманы бір антеннаға қолдануға болады: Егер ЭҚК Э кез келген 1 антеннаның қиындысына қосылған болса, ол 2 антеннаның қиындысына токты қыздырады осыған байланысты 2 антеннаның қиындысында өзінің ЭҚК Э пайда болады, оның арқасында екіншідегідей 1- қиындысынды ток пайда болады. 2.19а –суретте сәйкес жерленген вибратор биіктігін және сыртқы кедергісін алсақ (осы жағдайда кіріс кедергісі)

Мұнда dz-экваторлы бөлігі. Ол вибратор ұшынан басталады.Z-қашықтықта болады.dz бөлігінде ЭҚК қоздырылады. . Осы ЭҚК әсерінен ток пайда болады. Қабылдағыш кірісінде тоғы болады. мен арасында осындай қатынас бар:

Мұнда:

- таратқыш анттеннаның кіріс кедергісі (

- сыртқы кедергі ( тарату кезінде бұл радиотаратқыштың шығыс кедергісі)

Вертикалды вибратордағы токтың үлестірілуі тұрғын толқындарға сәйкес сипатталады.

Мұнда: шоғырланған ток.

Осыдан шығатыны:

Антеннаның жерге жақын бөлігіндегі тоғы , толық токты табу үшін ( z=0 ден z=h)

Қорытынды:

1. Антеннаның әсер етуші биіктігі тарату және қабылдау режимінде бірдей болады.

2. Қабылдағыш антеннаның шығыс кедергісі сол антенаны таратқыш ретінде қолданғанды болатын кіріс кедергісіне тең.

3. Антеннаның тарату мен қабылдау режимінде оның параметрлері мен сипаттамалары бірдей болады.

№ 8- лекция