Вибратордың кіріс кедергісі.
Симметриялы вибратордың кіріс кедергісінің мәні оның ұзындығына байланысты. (2.17-сурет)
Кіріс
кедергісі активті
және реактивті
кедергілерден құралады.Активті кедергісі
және
антеннаның реактивті кедергісінен
тұрады.
Егер
,
,
,
3
…
бұл
жағдайда резонанс құбылысы байқалады.
Егер
,
2
3
..,
болғанда паралельді резонанс байқалады
(токтар резонансы) Онда оның кіріс
кедергісі
Мұнда
Егер симметриялық вибратордың ұзындығы
,
...
жағдайында кернеу резонансы байқалады.
Егер
симметриялық вибратордың ұзындығы
,
болса, онда оның активті кірісі
,
ал реативті кедергісі ажыратылған
линияға қатысты
Осыдан толық кірісінің кедергісі:
Ал
онда:
Симметриялық вибратордың толқындық кедергісі В.И.Несенних бойынша:
Басқада формулаларды қолдаылады
А.А.
Пастолькорс симметриялық вибратордың
толқындық кедергісін
маңайында алу керек деген ұсыныс берді.
Сурет 2.17-дегі вибратордың резонанстық графиктерінен бірнеше ерекшеліктерін байқауға болады:
Вибраторда үлкен сәулелендіру кедергісі болады
ондай кедергі екісымды линияда жоқ,
активті кедергісінің минимумы
,
және максимумда
Вибратордың диаметрі үлкейген сайын, оның резонанстық қисығының ұшы төмен түседі сонымен бірге резонанстық ұзындығы кішіреді азайып ығысады - ден 0,45 -ға дейін азаяды.Себебі диаметрді үлкейткенде оның погондық сыйымдылығы артады, толқындық кедергі азаяды.
Жартылайтолқынды вибратордың геометриялық ұзындығы қысқару эффектісіне байланысты өзгереді:
Симметриялық вибраторға қарағанда симметриясыз вибраторда кіріс және толқындық кедергісі екі есе кіші болады.
№7- лекция
Вибратордағы еркін және еріксіз тербелістер
Идеалды радиотарату формуласы және антенналар арасындағы сәйкестік принципі
Егер
вибратордағы сыртқы ток көзінен заряд
беріп, сосын оны ажыратып, кіріс зажимдерін
қысқа тұйықтаса , онда вибраторда қысқа
уақытта еркін тербелістер тұрғын
толқындар түрінде пайда болады. Осы
тербелістер әдетте тербеліс контурдағыдай
сияқты болады, олар уақыт өте келе
бәсеңдейді және көптеген бүтін
синусоидалы жиіліктерден тұрады. Негізгі
жиіліктен басқа
,
вибраторда екінші гармоника
(
,
үшінші гармоника
(
,
және т.б токтары пайда болады.
Симметриялы вибратордың ұзындығы мен толқын ұзындығы гармоникалық құраушыларының арасында байланыс бар. Егер вибратордың ұшында ток нолге тең бола (егер сыйымдылық жүктемесі болмаса) онда 2.18-сурет бойынша кез келген гармоникаға келесі сәйкестік қанағаттандырады:
(33)
Осыдан:
2
,
,
,..,
Жерленген вибратордағы еркін тербелістері келесі талаптарға сай болуы керек. Вибратордың еркін ұшында (бос ұшында) ток түйіні болуы керек, ал жерленген жерінде ток көп шоғырланған болады. Осы талаптар тек қана тақ санды гармоникаларды орындалада орындалады, толқын ұзындығы вибратордың биіктігіне байланысты. (2.18-сурет)
немесе
(34)
Кез келген тізбектегідей, вибратордағы еріксіз тербелістер генератордағы толқын ұзындығында болады. Осы толқын ұзындығы резонансты, себебі осы жағдайда вибратордың реактивті кіріс кедергісі нольге немесе шексіздікке тең болады. Симметриялы вибраторға арналған реактивті кіріс кедергісі келесі формуламен берілген болады.
Осында резонансты толқын ұзындығы мен симметриялы вибратор ұзындығы арасындағы байланысты табамыз:
2 , , ,.., (35)
Жерленген вибраторға қатысты резонанстық толқын ұзындығы мен оның биіктігі арасындағы байланыс:
(36)
(33),(34), (35), (36) қатынастарын саралап, мұндай тұжырымға келеміз: Тербелмелі тізбектегідей вибратордағы резонанс келесі жағдайларда пайда болады, еріксіз тербеліс толқын ұзындықтары еркін тербеліс толқын ұзындықтарына тең болғанда және бірақ вибратордағы үлестірілген параметрлері бар тізбек сәйкес келсе, онда резонанс көптеген бүтін гармоникаларда құралады. Осындай құбылыс тұрғын немесе аралас толқындар режимінде істейтін ұзын линияларда байқалады. Жинақталған параметрлері бар контурларда тек қана бір резонанстық жиілік болады.