Симметриялы және симметрисыз вибратордың нақты биіктігі, сәулелену мен кіріс кедергісі.

Егер симметриясыз вибратордың бір бөлігін ЭҚК-нің көзіне, ал екінші бөлігі жерленген болса, онда ондай симметриясыз вибратор жерленген деп аталады. (2.12-сурет)

Жерленген вибраотр өзінің айналық суретімен қоса симметриялық вибраторды құрайды.Осында бағытталған диаграммамен симметриялы вибратордың бағытталу диаграммасының үстіңгі жартылай бөлігіне сәйкес келеді.

Егер жер бетінің өткізгіштігі идеалды болса, онда вертикалды жерленген вибратордың максималды сәулелену бағыты жер бетінде болады.

Нақты немесе әсер етуші биіктігін (ұзындығын) табу үшін 2.13-суретті қарастырайық.Осында симметриясыз вибратордың бастапқы координаталары вибратордың үстіңгі ұшынан басталады. Z осі вибратор бойымен жүреді, - қашықтығындағы ток амплитудасы, - максималды ток ампилитудасы, - антеннаның жерге жақын бөлігіндегіток амплитудасы, - вибратордың геометриялық биіктігі, -оның нақты немесе әсер етуші биіктігі (ұзындығы)

Симметриясыз вибраторда ток вибратор бойында біркелкі үлестірілмеген, ток моменті интегралына тең. Эквивалентті Герц диполінің биіктігі ток моментіне тең.

Осы теңдіктерді қолданып антеннаны әрекет етуші биіктігін табамыз:

Осыдан:

Егер ток синусоидалы үлестірілген болса, онда

, ал үлестірілген болса,онда

Мұндағы:

Сонда вибратордың нақты немесе әрекет етуші биіктігі:

Белгілі тригонометриялық формулаларды қолданамыз:

және

Осыдан:

Егер , онда бұрышы өте кіші болады, сондықтан , ал

осы жағдайда:

- ны 2l ауыстырайық, онда вибратордың әрекет етуші ұзындығын, геометриялық биіктігіне жақындату үшін, ең бастысы токтың үлестірілуін біркелкі қылып істеу керекпіз. Осыны қамтамасыздандыру үшін вибратор ұштарына үлкен сыйымдылықтарды қосады, басқаша айтқанда сыйымдылықтық жүктеме жасалады. Ондай вибраторлардың біреуі Герц диполі, онда және сыйымдылық жүктемесінің орнына осында вибратор ұштарында шарлар тұрады.(2.14а- сурет)

2.14а және 2.14б суретте сыйымдылық жүктемесі бар вибраторлар көрсетілген.

Симметриялық және симметриялық емес вибратордың сәулелену кедергісі. Элементарлы вибратордың сәулелену кедергісі осы формуламен анықталады

Егер онда

Егер жерленген вибраторды алсақ және жоғарғы жартылай сфераны алсақ онда коэффициентін енгіземіз, биіктігінің орнында тұрса онда формуланың келесі түрге келеді:

Сәулелендіру кедергісі қатынасына тәуелді болады:

және мұнда және

Вандер Поль сәулелену кедергісіне қатысты бағытталу диаграммасын есепке алып, дәл формуланы шығарды. Ол сурет 2.16-ға сәйкес болады.

Осы суреттегі график бойынша қатынасы 0 ден 1-ге дейін өсіргенде сәулелену кедергісі өседі, мысалы жартылай толқынды вибраторды алсақ ) оның , ал толқынды ( ) одан әрі өсірсек 1,5 дейін керісінше сәулелену кедергісі 100 ОМ-ға дейін азаяды, сосын 1,5-2-ге дейін керісінше артады

Енді егер нақты әсер етуші ұзындығын және вибратордың сәулелену кедергісін білсек бағытталу коэффициентін табу оңай болады:

(27)

Мысалы жартылай толқынды вибратордың әсер етуші ұзындығы мен сәулелену кедергісі болса, онда оның бағытталу коэффициенті: