12 Уақыт бойынша қайта құрылу мен спектрдің кеңею жүйесінің жұмыс принципін түсіндіріңіз

15. Уақыт бойынша қайта құру спектрінің кеңеюі.. Уақыт бойынша (кездейсоқты) орналастыруы бар спектрі кеңейтілген жүйеде (ағыл. Time Hopping Spread Spectrum, TH-SS) ақпаратты битті жіберу периоды М_Т тактіге бөлінген (уақыттық слоттары). Біртізбекті кездейсоқты поляризациялы генератор ақпараттық сигналды жіберу үшін уақыттық слоттың номерін анықтайды. Осындай жүйенің негізгі ерекшелігі болып оның пакетті табиғаты болып табылады. Сигнал ақпаратты жіберу период бөлігімен 1/М_Т ағынымен жіберіледі. Әдетте М_Т мәні шамамен 1000-ға тең. Алайда осындай тактілеу саны күрделі синхронизациялық мәселелерді құрады, яғни DS-SS жүйесіндегі синхронизация мәселесіне қарағанда әлдеқайда қиынға түседі. TH-SS жүйесінде ақпаратты жіберудің біркелкілігін қамту үшін жібергіш пен қабылдағыш буфер памятымен жабдықталған болуы керек.

16. Тарататын қабылдағыштың ерекшелігі неде?. Тарату – сол ақпаратта сигналды қабылдау үшін бірнеше каналдың ұйымдастыруымен негізделген қатып қалумен (замираниями) күресу әдісі. Теорияға сәйкес, таралған қабылдаудың ұтысы мына жағдайда ғана орын алады: егер де сигнал бірнеше тәуелсіз жолмен қабылдау нүктесіне келіп түссе, шамамен бірдей орта қуатты сәуледе (луч) болады. Таралған қабылдаудың ерекшелігі оның таралу әдістерінде болып келеді. Олар негізінен қатып қалумен күресудің әдісіне қарай екі негізгі класы болады: айқын және айқын емес таралу. Айқын таралу кезінде байланыс каналында негізгі сәуледе сол пайдалы ақпаратты қамтитын бір немесе бірнеше көптеген (избыточные) сигнал жіберіледі. Қазіргі уақытта айқын таралудың үш әдісі жиі қолданылады, олар – кеңістіктік, жиіліктік және уақыттық. Айқын емес таралу кезінде көптеген (избыточные) сигналдар қолданылмайды. Олардың рөлін көпсәулелі каналда сигналдың декорреляциясының эффектісінің есебінен қабылдағыштың кірісінде пайда болатын бірнеше тәуелсіз ұқсас сигнал ойнайды.

17. Тарататын қабылдағыштың қандай әдістерін білесіз?Таралған қабылдаудың негізігі әдістері болып мыналар табылады: кеңістіктік, жиіліктік және уақыттық. Кеңістіктікті таралу қатып қалумен күресудің ең алғашқы әдісі болып табылады: ол 1927 ж. жүзеге асырылған болатын және де бірнеше антеннаны қолдануға негізделген. Эффективті қабылдауды қамту үшін, мысалға, екі антеннаны 10 немесе 20 λ (λ – толқын ұзындығы) арақашыққа бөлу жеткілікті. Осы жағдайда қосымша жиіліктік ресурс қажет етілмейді, қосымша антеннаны қолдану айтарлықтай станция жабдықтарын қиындатады. Кеңістіктік таралудың бірнеше түрі бар. Базалы станцияларда негізінен горизонталды жазықтықта кеңістікті таралу жүзеге асады. Вертикалды жазықтықта таралу микроұялы байланыс желілерінде ғана қолданылады, сигналды қабылдау бұрышында жеткілікті түрде үлкен шашуға (разброс) жол беріледі. Егер де кеңістікті таралудың поляризационды түрі жұмыс істей бастаса , онда сигналдар әртүрлі ортогоналды поляризациямен жіберіледі және қабылданады (вертикальды және горизонтальды). Осындай жағдайда қосымша антеннаның қажеті жоқ, бір поляризациялы сигналды қолдану кезінде әрбір каналдың қуатының деңгейі шамамен 3дБ-ден аз бола түседі. Мұнда айта кететін жайт, айқын емес таралу кезінде сәулеленген сигнал бір кросс-поляризационды антеннаның көмегімен қабылданады, әртүрлі каналдарда қуат деңгейі әртүрлі болуы мүмкін 10 – 12 дБ. Жиілікті таралудың әдісі бір сигналды әртүрлі жиіліктерде сәулелендіруге арналған. Егер тасушы жиіліктің арасындағы интервал кең жолақты когеренттіден көп болса, осындай жағдайда ұтыс болады. Комбинацияланған кеңістікті-жиілікті таралу базалы cdma2000 стандартты жүйесінде жүзеге асады. Көпжиілікті сигнал таратылған антенналар арқылы жіберіледі, күрделенген абоненттік терминалды қажет етпейді, әрбір канал өзінің көпсәулелі құраушыларымен реттелген, осындай сигналды қабылдау көпканалды Rake-қабылдағышының көмегімен жүзеге асады. Уақытша қосылу жүйесінде (TDMA) уақыттық таралу CDMA желісінде сол рөлді ойнайды. Осы әдісті қолдану терең қатып қалу кезінде пайда болатын пакетті қателіктермен күрес үшін қателіктерді түзейтін поблочное перемежение (в сочетании с кодами) үйлесімді кодымен қолданылады. Перемежения операциясы кездейсоқты қателіктің тобына түрлендірудің есебінен қате пакеттерді декоррелировать етуге мүмкіндік береді. Соңғысы сверточным декодер мен эффективті түрде дұрысталады. Перемежение кезінде бір немесе бірнеше кадрдың шегінде символдардың ретті ізділігі (следования) ғана өзгереді.

18. Сымсыз байланыста кедергіге қарсы тұратын сипаттаманың жақсаруының қандай әдістері Кедергіге тұрақты сипаттамаларды жақсарту. Кедергіге тұрақтылықты көтеру әдісі , жұмыс кезінде қатып қалу мен радиотолқынның көпсәулелі таралуы шартынан кодты мүмкіндікті жүйеде қолданылады. Көбіне көпсәулелену жіберілетін сигналдың ғимараттан (зданий) және де радиотолқынның таралу жолындағы басқа кедергілердің көпеселі (многократного) шағылу нәтижесінен орын алады. Шағылған сигналдар үлкен қарқындылықта ие түзу сәулемен интерферировать етуі мүмкін. Әртүрлі сәуле сигналдары бір – біріне қатысты уақыт бойынша жылжыған, олардың өтуі әр түрлі ұзақ жолмен (трасса) қамтылған. Әрқашанда радиотолқынның жібергіштен қабылдағышқа таратудың бірнеше жолы бар, әртүрлі ұқсас қабылдау нүктесінде сол сигналды бір – бірімен интерференциялайды, радиотолқындардың терең қатып қалуын құра отыра, негізінен жүйенің өткізу қабілеттілігіне және ақпаратты жіберудің санына ықпал етеді.

19. Сымсыз жүйеде сигналдың таралу әдістері мен мақсаттары.. 20. Сымсыз байланыста сигнал таралудың әр түрлі әдістерін салыстыру. Тарату – сол ақпаратта сигналды қабылдау үшін бірнеше каналдың ұйымдастыруымен негізделген қатып қалумен (замираниями) күресу әдісі. Теорияға сәйкес, таралған қабылдаудың ұтысы мына жағдайда ғана орын алады: егер де сигнал бірнеше тәуелсіз жолмен қабылдау нүктесіне келіп түссе, шамамен бірдей орта қуатты сәуледе (луч) болады. Қатып қалумен күресудің әдісінің екі негізгі класы болады: айқын және айқын емес таралу. Айқын таралу кезінде байланыс каналында негізгі сәуледе сол пайдалы ақпаратты қамтитын бір немесе бірнеше көптеген (избыточные) сигнал жіберіледі. Қазіргі уақытта айқын таралудың үш әдісі жиі қолданылады, олар – кеңістіктік, жиіліктік және уақыттық. Айқын емес таралу кезінде көптеген (избыточные) сигналдар қолданылмайды. Олардың рөлін көпсәулелі каналда сигналдың декорреляциясының эффектісінің есебінен қабылдағыштың кірісінде пайда болатын бірнеше тәуелсіз ұқсас сигнал ойнайды. Таралу әдістері. Кеңістіктікті таралу қатып қалумен күресудің ең алғашқы әдісі болып табылады: ол 1927 ж. жүзеге асырылған болатын және де бірнеше антеннаны қолдануға негізделген. Эффективті қабылдауды қамту үшін, мысалға, екі антеннаны 10 немесе 20 λ (λ – толқын ұзындығы) арақашыққа бөлу жеткілікті. Осы жағдайда қосымша жиіліктік ресурс қажет етілмейді, қосымша антеннаны қолдану айтарлықтай станция жабдықтарын қиындатады. Жиілікті таралудың әдісі бір сигналды әртүрлі жиіліктерде сәулелендіруге арналған. Егер тасушы жиіліктің арасындағы интервал кең жолақты когеренттіден көп болса, осындай жағдайда ұтыс болады. Комбинацияланған кеңістікті-жиілікті таралу базалы cdma2000 стандартты жүйесінде жүзеге асады. Көпжиілікті сигнал таратылған антенналар арқылы жіберіледі, күрделенген абоненттік терминалды қажет етпейді, әрбір канал өзінің көпсәулелі құраушыларымен реттелген, осындай сигналды қабылдау көпканалды Rake-қабылдағышының көмегімен жүзеге асады. Уақытша қосылу жүйесінде (TDMA) уақыттық таралу CDMA желісінде сол рөлді ойнайды. Осы әдісті қолдану терең қатып қалу кезінде пайда болатын пакетті қателіктермен күрес үшін қателіктерді түзейтін поблочное перемежение (в сочетании с кодами) үйлесімді кодымен қолданылады. Перемежения операциясы кездейсоқты қателіктің тобына түрлендірудің есебінен қате пакеттерді декоррелировать етуге мүмкіндік береді. Соңғысы сверточным декодер мен эффективті түрде дұрысталады. Перемежение кезінде бір немесе бірнеше кадрдың шегінде символдардың ретті ізділігі (следования) ғана өзгереді.