- •Микробиология пәні және мақсаты.
- •Микробиология дамуының қысқаша тарихы және ғылым болып қалыптасуына үлес қосқан ғалымдардың еңбектері.
- •Прокариоттар және эукариоттардың айырмашылықтары мен олардың негізгі ерекшеліктері.
- •Микроорганизмдердің қалыптасуында л.Пастердің және р.Кохтың еңбектерінің рөлі.
- •Микробиология дамуында Бейерник, Виноградский, Клюйвер, Листер, Ивановский, Флеминг жұмыстарының маңыздылығы.
- •Микроорганизмдердің адам өміріндегі маңыздылығы және пайдасы мен зияны.
- •Микроскопиялық саңырауқұлақтар және актиномицеттердің морфологиясы және көбею ерекшеліктері.
- •Прокариотты микроорганизмдер, олардың морфологиясының алуантүрлілігі. Протопласт, сферопласт және l-пішінді бактериялар.
- •Бактерия қабықшасының химиялық құрамы мен құрылысы, грациликуттар және фирмакуттар деген терминдерді қалай түсінесіз, сипаттама беріңіз.
- •Микроорганизм клеткаларындағы қор заттары, олардың атқаратын қызметі.
- •Талшықтардың түрлері, құрылысы мен құрамы, сақиналардың қызметі. Қозғалғыш бактериялардың таксис түрлері, аттрактант және репеллент ұғымы.
- •Бактериялардың клеткаішілік құрылымы. Цитоплазма. Цитоплазмалық мембрана құрамы. Ц.Мембрананың негізгі атқаратын қызметі.
- •Микроорганизмдердің тыныштық формалары. Циста, актинета, экзоспоралар.
- •Цитоплазмалық қосындылар, магнитосома, мезосома, протопласт, аэросома, карбоксисома, олардың атқаратын қызметі.
- •Микроорганизмдерге қоректік заттардың тасымалдану жолдары.
- •3. Гетеротрофтар – метатрофтар және паратрофтар болып 2-ге бөлінеді.
- •1. Психрофилдер.
- •2. Мезофилдер.
- •3. Термофилдер.
- •Биологиялық факторларын әсері.
- •Микроорганизмдердің эндоспора түзу процесі, кезеңдері, қайта өну кезеңдері.
- •Катаболиз және анаболиз, олардың өзара байланысы.
- •Ашу процесінің ерекшелігі, сүт қышқылды ашу процестері.
- •Ашу процесінің ерекшелігі, спирттік ашу процестері.
- •Микроорганизмдердің көбею жолдары.
- •Ашу. Көмірсулардың ашу жолдары. Ашу түрлері. Ашу процесін тудыратын микроорганизмдердің сипаттамасы.
- •2 Кезеңінде пирожүзім қышқылын сутегі тотықсыздандырады да спирт немесе қышқылдар түзіледі.
- •Нуклеин қышқылдарын синтездеу үшін қажетті пентозалармен қамтамасыз ету;
- •Микроб клеткасында түрлі биосинтетикалық реакциялар үшін керекті над .Н көбірек түзілуін қамтамасыз ету.
- •Микроорганизмдер метаболизмі туралы жалпы түсінік.
- •Микроорганизмдер генетикасы.
- •Микроорганизмдердегі фотосинтез процесінің ерекшеліктері, пигменттердің түрлері.
- •Топырақ микрофлорасы, топырақ микрофлорасының түрлік құрамы.
- •Ауа микрофлорасы, ауа микрофлорасының түрлік құрамы.
- •1.Қоректік заттар үшін бәсекелестік,2.Кейбір микроорганизмдер түзетін антибиотиктер әсерінен,3.Бір микроорганизмдердің енәнші бәр микроорганизмді жоюы.
- •31.Микроорганизм клеткасының қабықшасы, ерекшелігі, атқаратын қызметі. Грамм бойынша бояу әдістері ретінн келтіріңіз. Неліктен бактерия клеткасы екі түрлі боялатынын түсіндіріңіз.
- •44 Микроскоптың негізгі техникалық сипаттамасын атаңыз. Микроскоптың оптикалық бөліміне жататын бөліктер және олардың атқаратын қызметі қандай атап көрсетіңіз.
- •1000-1М3 есептеуге арналған коэффицент (1000л)
Микроорганизмдер генетикасы.
Генетикалық рекомбинация — бір торшаны екі түрлі вируспен зақымдағанда болатын будандасу. Генетикалық рекомбинациянәтижесінде аналық вирустарда жоқ мәліметтер жинағы жазылған ұрпақ геном пайда болады. Вирустарда бұл байланыс екі түрлі әдіспен өтеді: молекулалар алмасуы және ген алмасуы. Молекула алмасуда нуклеин қышқылының бөлшектері алмасады, мұнда ковалентті байланыс үзілмейді (мысалы,. грипп вирусындағы РНҚ үзінділерінің алмасуы). Ген алмасуында нуклеин қышқылының ковалентті жалғаулары үзіліп қайта қосылады. Бүл жағдайда екі геном бірімен бірі араласып кетсе, жаңа ұрпақ геномы пайда болады. Мұндай жағдай екі түрлі вирус бір торшаға кірсе ғана туады. Ген араласу әдісімен үзік геномды вирустар ғана будандасады. Онда екі вирустың геном кесінділері бір бірімен алмасады. Генотиптік өзгергіштік ген-қ материалдың рекомбинациясы нәт. байқалады.Ген-қ материалдың бұл өзгнрісінің төмендегідей түрлері бар: трансформация, трансдукция, конъюгация. Трансформация д/з - бактериялардың қасиеттерінің геномының өзгерісі бос ДНҚ фрагментінің ортадан клеткаға енуі кезінде ақпаарттың алмасуы..Бактериялардағы трансформация құбылысына алғаш сипаттама берген 1928 жылы Ф.Гриффит болды,ол бұл құбылысты пневмония ауруын қоздырушы Streptococcus pneumonia-ның вируленттілігін зерттеуде анықтады
Трансформация бірнеше кезеңнен тұрады:
1) Трансф-н клетка ДНҚ клетка рецепиентке адсорбицияланады.
2) ДНҚ фрагменттері рецепиент клеткаға енеді.
3) ДНҚ фрагменттері рецепиенттің ДНҚ-на қосылады. Бұл процес интеграция д.а.
4) Экспрессия кезеңі - бұл кезеңде трансформацияланған клеткалар қарқынды дамиды.
Трансдукция - ген-қ материалдың клетка донордың клетка рецепиентке бактериофагтың көмегімен берілуі. Трансдукцияланатын фаг бактериялық хр-ң фрагментіне ген-қ ақпарат қосады. Трансдукцияны 1952ж Н. Зиндер мен Э.Ледерберг сальмонеллалардың рекомбинациясын зерттеу барысында ашқан. Олар әртүрлі аминқышқылдарын қажет ететін сальмонеллалардың екі мутантты штамдарын бірге өсірген. Трансдукция феноменіне мынадай 3 компонент қатысады: Бактерия-донор, трансдукциялаушы фаг, рецепиент-бактерия. Конъюгация - процесі клетка доноры мен клетка рецепиентінің тікелей жанасуы кезінде ген-қ ақпараттың берілуі. Бак-қ конъюгация F-факторға байланысты. Конъюгация процесін И.Ледерберг пен Э.Татум 1946 жылы ашты. Олар E.coli К-12 рекомбинациясын зерттеу барысында өсу факторларға қажеттілігі әр түрлі екі мутантты пайдаланған.
Микроорганизмдердегі фотосинтез процесінің ерекшеліктері, пигменттердің түрлері.
Фотосинтез жер бетінде өтетін ең маңызды биологиялық процестерге жатады.Фотосинтез арқылы күн энергиясы химиялық энергияға айналады.Бұл энергияны фототүзуші организмдер көмірқышқыл газынан органикалық заттар мен клетка компоненттерін түзүге пайдаланылады.Фотосинтез екі түрге бөлінеді:1.Оттекті,окситенді фотосинтез,2.Оттексіз аноксигенді фотосинтез.Өсімдіктер мен балдырлардың фотосинтезі тек оксигенді,ал бактерияларда оксигенді де,аноксигенді де фототүзу процесі жүреді.Аноксигенді фототүзуші бактериялар физиологиялық қасиеттеріне қарай 5 топқа бөлінеді:Күкіртті қара-қошқыл,күкіртсіз қара-қошқыл,күкіртсіз жасыл және күкіртті жасыл бактериялар мен гелиобактериялар.Барлық фототүзуші организмдерде пигменттердің 3 түрі болады:хлорофилдер,каратиноидтар және фикобилиндер.Барлық фототүзуші организмдердің фототүзуші жүйесі 3 компоненттерден тұрады:1.Жарықты тұту және жинақтау бөлімі антенна деп аталады.2.Фототүзуші реакциялық орталық.3.Электрон тасмалдаушы тізбек. Антенна мен реакциялық орталықта пигментер орналасады.