105. Жарнама құралдары және олардың психологиялық әсер ету ерекшеліктері

Жарнама түрлерi және оны тарату құралдары:

1.Тiкелей жарнама:

- пошта хаттары, баспа материалдары;

- пошта арқылы видеокассеталар, видеодисктер

2.Баспа жарнамасы:

- анықтамалар, каталогтар;

- пресс – релиз, баспасөз хабарламасы;

- буклет;

- анықтама;

3.Баспасөз жарнамасы: Газеталар мен журналдар:

4.Хабар жарнамасы: Радиожарнама мен тележарнама:

5.Сыртқы жарнама;

- үлкен габариттiк плакат;

- газжарығы құрылымдар;

- роллер;

- мультивизио плакаты;

- электронды панносы;

5.Экран жарнамасы: Кино және видеофильмдер мен слайд –фильмдер;

6.Транспорт жарнамасы: Транспорт сыртындағы жарнама және транспорт салонындағы плакаттар және хабарландырулар;

7.Сату орынындағы жарнама: Витрина, тауар қорабы , зат таңбасы, назар аударуға арналған жазулар, таңбалар (“ай - стоппер”);

8.Жарнаманың басқа түрлерi: Көрме және жәрмеңке және компьютер жарнамасы, кәдесый және купон, лотерея.

Жарнаманың психологиялық әсер ету тиiмдiлiгi әлуеттi тұтынушылардың назарын тарту деңгейiмен және жарнамалық жариялауды тындаушылар қаншалықты еске сақтау деңгейiмен анықталады. Бұны тұтынушылар қимылдарының өзгерiстерiнiң шамалап бiлуге болады. Ал оны нақты есептеу шығару қиындау. Маркетингтік әрекетте жарнаманы қолдана отырып жарнаманы тұтынушыға әсер ететің өте күшті ұрал екенің ұмытпаған жөн. Сондықтан жарнамаға қойылатын негізгі талап шындық.Жарнаманы жасау объектісіне байланысты тауарлық және престиждік жарнама деп бөлуге болады. Тауарлық жарнамаға қойылатын талаптар - туристік өнімге сұранысты құру мен ынталандыру. Бұндай жарнама потенциалдық клиентарды өнімнің артықшылығы мен, өнімді сатып алуға қызығушылық тудырады.

Жарнаманың әсер етуінің психологиялық деңгейлері:

• Когнитивтік (танымдық аспект, ақпараттың берілуі, хабарлама);

• аффективті (эмоциональды аспект, қарым – қатынастың пайда болуы);

• суггестивті (күштеп көндіру немесе көндіру ):

• конативті(жүріс – тұрыстың анықталуы, бихевиористтік стадия).

106.Жарнамалық кампанияларды өткізу

Жарнамалық компанияларды Өткізуді ынталандыру – тауарлар мен қызметтерді сатуды ынталандыратын шаралардың кешені. Олар тауар орамасын, купондарды, сыйақы беру, тауар бағасын арзандату, несие, байқаулар, таныстыру рәсімдерін өткізу, лотерея, сыйлықтар және тағы басқаларды қолдану арқылы жүзеге асырылады. Өткізуді ынталандыру тұтынушылар іс-қимылына әсер етеді. Мысалы: тұтынушылар әр түрлі акциялар, бір бағамен екі тауар сатып алу, сыйлық немесе бір нәрсе ұтып алу сияқты хабарламалар естігенде. Экономикалық әдебиеттерде оның синонимі ретінде өткізуді қолдау, сейлз промоушн сияқты түсініктер қолданылады.

Жарнама өткізу арналары – тауарлар мен ќызметтердіњ өндірушіден тәуелсіз делдалѓа, одан кейін – тұтынушыѓа жылжуына байланысты арналар.

107. Жарнама берушілері, жарнама жасаушылар, жарнама құралдары, жарнама тұтынушылары

жарнама берушi - жарнама жасау, тарату және орналастыру үшiн жарнамалық ақпарат көзi болып табылатын жеке немесе заңды тұлға;

Жарнама берушілер – бұлар өндірушілер, бөлшек-көтерме саудагерлер, мемлекеттік емес ұйымдар және т.б. Қазақстан нарығында негізгі жарнама берушілер – шетелдік компаниялар. Мәселен, «Procter & Gamble» компаниясының 2002 жылғы жарнамалық бюджеті 3,8 млн. доллар, «Unilever»-дікі – 2,8 млн. доллар, «LG Electronics», «Coca-Cola» компанияларынікі – 1,9 млн. доллар болды. Отандық жаранама берушілер бюджет бойынша шетелдік компаниялармен бәсекеге түсе алмайды. Осыған қарамастан «Қант орталығы», «Terra Incognito» деп аталған брэндін жасап шығарған жарнама компаниясына кеткен шығындары бойынша Қазақстанда екінші орынды иеленді.

жарнама таратушы - мүлiктi, соның iшiнде радио және (немесе) теледидар хабарларын таратудың тexникалық құралдарын беру және (немесе) пайдалану жолымен және өзге де тәсiлдермен жарнамалық ақпаратты тарату мен орналастыруды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;

жарнама тұтынушылар - жарнама арналған жеке және (немесе) заңды тұлғалардың беймәлiм тобы

Жарнама құралдары – жарнама таратушылардың жиынтығы. Бес түрлі бұқаралық ақпарат құралдары бар, оларға баспасөз, теледидар, жарнама, радио, кино жатады. Қазіргі қоғамда жарнама туралы адамдарда әр түрлі пікірлер қалыптасқан. Жарнаманы сынаушылар оны адам санасын улайтын, тауарға қосымша құндылық дарытып, жалған қажеттіліктерді туғызатын айлалы әрекет деп жағымсыз жақтарын ғана көрсетеді.

Сұрақтар!!!

1. Психология ұғымы, зерттеу нысаны