57. Сыртқысауда мәмілелер кезінде қаржылық және жөнелтім құжаттамасына не кіреді?

Сыртқысаудалық мәмілелер – бір мүшесі шетел заңды немесе жеке тұлғасы болып табылатын мәмілелер. Тауардың экспорты және импортымен байланысты оперециялар түрі. Мұмндай мәмілелер өз күшіне енген кезде көптеген құжаттар толтырылады. Олардың қабылданған өз алгоритмі бар.

Қаржылық құжаттама.

Қаржылық есеп-айырысу операциялары контрактіде келісілген форма бойынша жүргізіледі. Есепайырысудың әрбір этапы құжаттанады. Қаржылық құжаттама банктің белгілі бір төлем формасының іске асқандығынан немесе клиенттің нұсқаулығының орындалғандығы жөніндегі есетерден тұрады.

Сонымен, клиент банкка айтылған жаққа айтылған валюта бойынша айтылған соманы аударуды тапсырады.

Тауарлық аккредитивті ашуға өтініш – банкке осы құжатта көрсетілген шарттар бойынша тауарлық аккедитив ашуға тапсырыс берілуі туралы құжат.

Тауар аккредитиві – банк пен оның төлеушісі арасындағы келісім. Онда банк тауар аккередитивін ашуға міндеттенеді. Аккередитивтер шарттары бойынша әртүрлі болады, ол контракт шарттарына сәйкес болуы қажет.

Тауар аккредитиві бойынша құжаттың қабылданғаны туралы ескертпе – тауар аккредитиві бойынша құжат қабылданғаны туралы банк хабарлайтын құжат.

Тауар аккредитиві бойынша төлем туралы ескертпе – тауар аккредитиві бойынша төлем туралы банк хабарлайтын құжат.

Инкассалық төлем туралы ескертпе – инкассо бойынша толем қабылданғаны туралы баяндайтын құжат. Онда қаражат аударымы туралы олвқ ақпарат беріледі.

Банктік гарантия – банк келісілген соманы айтылған жаққа көрсетілген шартпен төлейтіні туралы құжат.

Аударым векселі – белгілі бір белгіленген күні, нақты соманы, т.б. төлеу туралы, заңды пайдалана отырып, қол қойылып толтырылған құжат.

Жөнелтім құжаттамасы.

Экспорттық тауарды дайындап болған соң, сатушы контрактіде келісілген шарт бойынша оны серіктесіне жіберуі қажет. Бұл кезде де бірнеше құжаттар пайдаланылады:

Тауардың жөнелтілуі жөнінде хабарлайын құжат.

Жөнелту уақыты, транспорт түрі туралы хабарлайтын құжат.

Жөнелтілім нұсқаулығы жүк жөнінді және оның жөнелтілуі жөнінде ақпаратты қамтиды.

Жетуізу рұқсаты – сатып алушы беретін тауардың дайын екені жөнінде құжат алынған бойдан жөнелтуге рұқсат беретін құжат.

Жөнелтім туралы есрертпе – сатып алушы жүктің жөнелтілгені туралы құжат.

Жөнелтілімді қамтамасыз ететін құжаттарға: жүкті алу туралы қолхат, кепіл-хат, жөнелтілімнің экспедиторлық куәлігі, жүктің фрахтасын бекіту құжаты, жөнелтілу туралы талап-өтініш, фрахталық шот, жүктің келгені туралы ескертпе, жүктің жеткізілуі кезінде кедергілер туралы ескертпе, жүк манифесті, фрахталық манифест, контейнерлық манифест.

58. Технологияны табыстаудың негізгі нысандары

Технологияны табыстау - халықаралық қатынастардағы - технологиялық алмасудың облысында дамыған және дамушы елдердiң арасындағы экономикалық қатынастар. Технологияны табыстау саудалық, немесе саудалық емес пiшiндерге де жүзеге асырыла алады. Технологияны табыстаудың саудалық пiшiнi қосады: - лицензиялық сауданы; - дайын өнiм және комплект объектiлерi дәстүрлi сатып алу-сатуды; - консультациялық және басқару қызметтер туралы контрактке қол қою шет мамандарды қолдану туралы. Технологияны табыстаудың саудалық емес пiшiнi қосады: - мемлекеттiк сызық бойымен тегiн негiзде көмек ғылыми-техникалық және халықаралық ұйымдарды сызық бойымен; - ғылымның облысы және әдiсте халықаралық ынтымақтастық; - жеке түйiсулердi негiзде айырбас ғылыми-техникалық.

технологияны табыстаудың процесi:

-1 - таңдау және технологияның алуы;

-2 - бейiмделудi және алған технологияның игеруi;

-3 - ұлттық экономиканың қажеттiлiктерiне алған технологияның жетiлдiруi бойымен жергiлiктi мүмкiндiктердi даму қарай.

Технологияны табыстаудың процесi оның тиiмдi қолдануының жағдайын қамтуды талап етедi: әлемдiк нарықтарға iшкi рынок, бару жолының кеңеюiне жаңа өнiмге шикiзаттың кадр даярлау, жабдықтауы, жеткiлiктi сұранысты жасау.

технологияны табыстаудың формасы

патент келiсiмдерi - ие патент бойымен патенттiң сатып алушысына ойлап табу өз қолдану құқықтары жол беретiн халықаралық сауда мәмiлесi. Әдетте майда өздерi ахуалда өндiрiске ойлап табу енгiзбейтiн тар мамандандырылған фирмалары, iрi корпорациялар патенттердi сатпайды.

лицензиялық келiсiмдер - ойлап табудың иесi бойымен немесе техникалық бiлiмдер нақтылы шектерде қолдануға рұқсат басқа жағынан өз iлiк технологияға дұрыс айтатын халықаралық сауда мәмiлесi.

ноу-хау - техникалық тәжiрибенiң беруi және қолдануы нақтылы артықшылықтарды қамтамасыз ететiн технологиялық, экономикалық, әкiмшiлiк, қаржы мiнезiн мәлiмет қосатын өндiрiс құпиялар. Бұл жағдайда сатып алу-сатудың заты коммерциялық құн бар патенттамалған ойлап табулар әдетте болып табылады.

Инжениринг - монтаж және сатып алған немесе жалданған машиналар мен жабдықтарды қолданудың алу үшiн қажеттi технологиялық бiлiмдерiнiң беруi. Ол жобаны негiздеу, консультациялардың жүзеге асыруы, қадағалау, жобалау, сынақтарды техникалық-экономикалықтың шараларын ендi кешен қосады, кепiлдiк және кепiлдi қызмет көрсету кейiн.