
- •1.Философияның мәні және қалыптасу ерекшеліктері.
- •Философияның мәселелері, құрылымы және функциялары.
- •Философиядағы негізгі бағыттар.
- •Көне Қытай философияның жалпы сипаты.
- •5. Көне Қытай философиясының негізгі ағымдары.
- •6. Көне Үнді философиясы.
- •7. Сократқа дейінгі антикалық философия.
- •8. Классикалық дәуірдегі антикалық философия.
- •9. Орта ғасырлардағы батыс философиясы.
- •10. Орта ғасырлардағы араб тілді философия.
- •11. Қайта өркендеу дәуірінің философиясы.
- •12. XVII-XVIII ғасырдағы Европалық философия.
- •13. XVIII ғасырдағы европалық философия.
- •14. XIX ғасырдағы европалық философия.
- •15. Қазіргі замандағы болмыс философиясындағы философиялық классиканың дәстүрлері.
- •16. Қазіргі замандағы батыс философиясындағы антропологиялық ілімдер.
- •17. Қазіргі заман Батыс философиясындағы сциентистік және сциентистікке қарсы бағыттар.
- •20. Орыс философиясы.
- •21. Философиялық антропологияның негіздері: адамның антропологиялық, әлеуметтік қалыптасуының мәселелері.
- •22. Философиялық антропологияның негіздері: адамның табиғаты және мәні.
- •23. Философиялық антропологияның негіздері: адам өмірінің категориялары.
- •24. Әлемді философиялық тұрғыдан түсіндіру: болмыс туралы ілім.
- •25. Әлемді философиялық тұрғыдан түсіндіру: материя туралы ілім.
- •26. Әлемнің даму заңдылықтары: диалектиканың негізгі заңдары.
- •28. Қоғам өздігінен дамитын жүйе.
- •29. Қоғамның экономикалық, саяси, құқықтық және әлеуметтік болмысы.
- •30. Қоғамның рухани болмысы.
- •31. Мәдениет пен өркениет.
- •32. Практика - әлемге адамның ерекше қарым – қатынасы.
- •33. Адамның әлемге танымдық қатынасы.
- •34. Ғылым философиясы.
- •35. Ғылым философиясы: ғылымның түрлері мен методтары.
- •36. Техника философиясы: техниканың шығуы мен мәні.
- •37. Техника философиясы: адамның техникалық дамуының әлеуметтік салдары.
- •38. Құндылықтар философиясы.
- •39. Мораль философиясы: моральдың мәні мен шығуы.
- •40. Мораль философиясы: негізгі этикалық категориялар.
- •41. Өнер философиясы: өнердің шығуы мен мәні.
- •42. Өнер философиясы: өнердің түрлері.
36. Техника философиясы: техниканың шығуы мен мәні.
1. Техниканың шығуы
2. Техниканың мәні
3. Техниканың құрылымы
Техника ТЭХНЭ сөзінен шыққан. Көне грек тілінен аударғанда шеберлік, икемділік, өнер деген мағынаны білдіреді. Қазіргі уақытта техника сөзі екі мағынада қолданылады: 1. іс - әрекеттің әр түрлі саласында пайданылатын техникалық құрылымдардың жалпы атауы; 2. іс - әрекетте қолданылатын әркеттердің жиынтығын бейнелейді.
Техникалық құрал – жабдықтарды дайындау және қолдану адам іс - әрекетінің негізгі ерекшелігі.
Техника – адам мен табиғат арасындағы делдал. Оның көмегімен адам өзінің табиғи мүмкіндіктерін кеңейтеді, тіршілік етуін оңтайлы, ыңғайлы етеді.
Техникалық құралдар адамның табиғи мүшелерінің қызметін атқара алады. Мысалы, тігін станогы тігіншінің, авто және темір жол көлігі жүргізушінің функциясын орындайды.
Техника туралы сөз еткенде толықтыру мәселесін де қарастыру қажет. Техника адамның кейбір қасиеттері мен мүмкіндіктерін толықтырып отырса, оның өзі де техникалық жүйенің маңызды бөлшегі болып табылады. Техникалық құралдар жүйесінде өндіріс құралдары аса маңызды. Сонымен қатар, транспорт пен байланыс, ғылым мен оқытудың, соғыс, медицина, мәдениеттің, күнделікті өмір сүрудің техникалары бар.
Техниканың тарихы – адамның еңбек ету функцияларының бірте –бірте техникалық құрылымдарға өту тарихы. Оның дамуында үш маңызды кезең бар: қол еңбегінің құралдары, машиналар, автоматтар.
Қазіргі замандағы техниканың дамуы, ең алдымен, ғылымның өркендеуімен тығыз байланысты. Техникалық тың жетістіктер ғылыми – теориялық білімдердің дамуына негізделеді. Сонымен қатар, техниканың өзі ғылымға жаңа талаптар қойып отырады. Қазіргі қоғамның даму деңгейін ғылым мен техниканың дамуы анықталады.
Техника философиясы – бүгінгі әлемдегі техника феноменінің философиялық методологиялық және дүниетанымдық мәселелерін арнайы зерттейтін бағыт. Оның негізгі мақсаты – техниканы, оның дамуын біртұтас құбылыс ретінде қарастыра отырып, техникалық іс - әрекеттің мәнін ашу, техникалық мәдениетпен, саясатпен, адам іс - әрекетінің басқа да түрлерімен байланысын анықтау.
Техника философиясының көрнекті зерттеушісі неміс ғалымы Ф.Рапп оның мынадай негізгі бағыттарын көрсетеді: 1) техника тарихын және оның мәдениетпен қарым – қатынасын зерттеу; 2) қазіргі техника мен еңбектің жалпы сипатының социологиясын сараптау; 3) еңбек етудің, әлеуметтік, саяси белсенділіктің экзистенциялық мәселелерін зерттеу; 4) эпистемология тұрғысынан органикалық әлемнен техникалық әлемнің бөлуінуін қарастыру; 5) басқару мәселелері және техника мен бүкіл адамзаттық құндылықтардың өзара қарым – қатынасын зерттеу.
Техника адам өмірін жеңілдету және кеңейту, дамыту қажеттілігінен пайда болды.
Техника болмысы туралы білім XIX ғасырда қалыптасты. Техника философиясының техника – болмыс қатынасын арнайы зерттейтін бөлімі техника онтологиясы, ал техника – адам қатынастарын қарастыратын бөлімі техника антропологиясы деп аталады.
Техникалық білімнің негізгі ерекшелігі – оның нысаны табиғи емес, жасанды сипатта болуы. Техникалық құрылымдар адамның қолымен жасалынады, бұл процессте оның жан – жақты мүмкіндіктері кеңінен қолданыс табады. Бір адам техникалық құрылымның жобасын сызады, екіншісі оны өндірудің технологиясын жасайды, үшіншісі оны өндіреді. Ал төртіншісі онымен тікелей жұмыс жасайды. Бұлардың әрқайсысы белгілі бір саладағы арнайы білімді игерген адамдар. Физика, химия, механика, технологиялық білімдер болмаса техниканың дүниеге келуі мүмкін емес. Бұған техникалық білімнің жақында ғана қалыптасуының өзі айқын дәлел бола алады.