
- •Гісторыя Беларусі ад старажытнасці да канца XVIII ст.: этапы вывучэння.
- •2. Гісторыя Беларусі ад старажытнасці да канца XVIII ст.: крыніцы даследавання і іх асноўныя публікацыі.
- •4. Аб`яднанні крывічаў-палачан, дрыгавічоў, раззімічаў. Шматукладнае грамадства і складванне феадальных адносін.
- •5. Полацкае і Тураўскае княства ў IX - XIII ст. Ст.
- •6. Культура і рэлігія беларускіх зямель у IX--XIII ст.
- •7. Унутрапалітычнае становішча і знешняя палітыка Вялікага княства Літоўскага ў другой палове XIII – XV ст.
- •8. Сацыяльна -эканамічнае развіццё беларускіх земляў у XIV – першай палове XVII ст.
- •9. Унутрыпалітычнае развіццё і знешняя палітыка Вялікага княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай у XVI – сярэдзіне XVII ст.
- •10. Культура Беларусі ў XIV - першай палове XVII ст.
- •11. Асноўныя канцэпцыі фарміравання беларускай народнасці і паходжання назвы “Белая Русь”.
- •12. Сацыяльна-эканамічнае і палітычнае развіццё беларускіх зямель Рэчы Паспалітай у другой палове XVII - XVIII ст. Падзелы Рэчы Паспалітай.
- •13. Культура Беларусі ў другой палове XVII - XVIII ст.
- •14. Канфесіі ў Беларусі ў XIV-XVIII ст.
- •15. Гісторыя Беларусі канца XVIII - пачатку XX ст.: этапы вывучэння і крыніцы даследавання.
- •16. Адміністратыўна-тэрытарыяльнае ўладкаванне беларускіх зямель у складзе Расійскай імперыі. Увядзенне расійскага заканадаўства ( канец XVIII- першая палова XIX ст.Ст.).
- •17. Нацыянальна-рэлігійная палітыка царызму на Беларусі ў канцы XVIII – XIX ст.
- •18. Нацыянальна-культурная палітыка царызму ў Беларусі. Адукацыя і развіццё навуковага беларусазнаўства (канец XVIII- першая палова XIX ст.).
- •19. Сельская гаспадарка і становішча сялян Беларусі ў першай палове XIX ст. Формы і характар сялянскай барацьбы.
- •20. Крызіс феадальна-прыгонніцкіх адносін і адмена прыгоннага права. Асаблівасці ажыццяўлення аграрных рэформ у Беларусі.
- •21. Паўстанне 1863-1864 гг. У Беларусі: прычыны, характар і ход паўстання. К.Каліноўскі.
- •22. Прамысловасць Беларусі ў XIX ст.: этапы, спецыялізацыя і асаблівасці яе развіцця.
- •23. Фарміраванне рабочага класа Беларусі. Рабочы рух у другой палове XIX – пачатку XX ст.
- •24. Этнічная тэрыторыя беларусаў. Фарміраванне беларускай нацыі (другая палова XIX – пачатак XX ст.).
- •25. Культура Беларусі ў другой палове XIX – пачатку XX ст. Развіццё навуковага беларусазнаўства.
- •26. Беларускі нацыянальны рух у канцы XIX – пачатку XX ст.: асноўныя напрамкі развіцця.
- •27. Гісторыя Беларусі ў пачатку хх – пачатку XXI ст.: этапы вывучэння і крыніцы даследавання.
- •28. Беларусь у гады першай сусветнай вайны ( да Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г.).
- •29. Асноўныя тэндэнцыі і асаблівасці развіцця сацыяльна-эканамічных і палітычных падзей на Беларусі ў 1917 г. Усебеларускі з`езд ( кангрэс) у снежні 1917 г.
- •30. Германская акупацыя ў 1918 г. Беларусі. Абвяшчэнне бнр.
- •31. Абвяшчэнне ссрб, яе тэрыторыя. Фарміраванне першага ўрада ссрб. І з`езд Саветаў ссрб і яго рашэнні.
- •32. Нацыянальна-дзяржаўнае будаўніцтва, грамадска-палітычнае і культурнае жыццё бсср у 1920-я гг. Палітыка беларусізацыі і яе вынікі.
- •33. Індустрыялізацыя і прымусовая калектывізацыя ў бсср.
- •34. Грамадска-палітычнае і культурнае жыццё бсср у 30-я гады хх ст.
- •35. Эканамічнае становішча, грамадска-палітычнае і культурнае жыццё Заходняй Беларусі (1921-1939 гг.). Уз`яднанне Заходняй Беларусі з бсср.
- •36. Бсср у гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •37. Сацыяльна-эканамічнае становішча, грамадска-палітычнае і культурнае жыццё бсср у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе (да сярэдзіне 1950-х гг.).
- •38. Сацыяльна-эканамічнае становішча, грамадска-палітычнае і культурнае жыццё бсср у сярэдзіне1950-х – сярэдзіне 1980-х гг.
- •39. Сацыяльна-эканамічнае становішча, грамадска-палітычнае і культурнае жыццё Беларусі (сярэдзіна1980-х гг. – пачатак XXI ст.).
- •40. Знешняя палітыка Рэспублікі Беларусь у 1990-я гг.- пачатку XXI ст.: дасягненні, праблемы, перспектывы.
- •1. Цывілізацыі Старажытнага Усходу: асаблівасці дзяржаўнага, грамадскага і гаспадарчага ладу.
- •2. Цывілізацыі Старажытнай Грэцыі.
- •IV. Классический (V—IV вв. До н.Э.) период
- •3. Эліністычная цывілізацыя.
- •4. Цывілізацыя Старажытнага Рыму.
- •5. Міжнародная сітуацыя ў Заходняй Еўропе ў V-VII ст.Ст. Варварскія каралеўствы.
- •6. Генэзіс феадалізму ў Заходняй Еўропе.
- •7. Англа-французскія адносіны ў высокім сярэднявеччы.
- •8. Станаўленне саслоўна-прадстаўнічых дзяржаў у Заходняй Еўропе.
- •9. Каталіцкі касцёл у сярэднявечча. Роля папства ў палітычным і эканамічным жыцці Еўропы.
- •10. Візантыя: сацыяльная структура, дзяржаўная сістэма, знешняя палітыка.
- •11. Барацьба ўніверсалісцкай і цэнтралізатарскай тэндэнцый у Заходняй Еўропе ў познім сярэднявеччы. Стогадовая вайна.
- •12. Сярэдневяковы Усход: спецыфіка феадальнага ладу.
- •13. Найважнейшыя рысы сацыяльна-эканамічнага развіцця краін Заходняй цывілізацыі ў XVI-XVIII ст. Ст.
- •14. Фарміраванне ідэалогіі буржуазнага грамадства: Гуманізм, Рэфарміцыя, Асветніцтва.
- •15. Эвалюцыя дзяржаўна-палітычных сістэм еўрапейскіх краін у XVI-XVIII ст. Ст. Абсалютызм.
- •16. Роля буржуазных рэвалюцый XVI-XVIII ст.Ст. Падчас мадэрнізацый краін Захаду.
- •17. Эвалюцыя сістэмы міжнародных адносін у XVI-XVIII ст.
- •18. Мадэрнізацыя ў Заходняй Еўропе (XIX- пачатку XX ст.): яе аб`ектыўны змест, асноўныя кампаненты і гістарычныя вынікі.
- •19. Эвалюцыя сацыяльна-палітычнай структуры грамадства ў краінах Заходняй Еўропы ў XIX – пачатку хх ст. (класы і партыі).
- •20. Рабочы і сацыялістычны рух падчас фарміравання індустрыяльнага грамадства: яго аб`ектыўны змест, асноўныя формы і гістарычныя вынікі.
- •21. Асноўныя ідэйныя плыні эпохі мадэрнізацыі заходняга грамадства ў хіх – пачатку хх ст. (лібералізм, кансерватызм).
- •22. Рэвалюцыя 1848-1849 гг. У еўрапейскіх краінах: агульнае і асаблівае.
- •23. Грамадзянская вайна ў зша і Рэканструкцыя Поўдня як другая амерыканская рэвалюцыя.
- •24. Аб`яднанне Германіі (перадумовы, этапы, гістарычнае значэнне).
- •25. Аб`яднанне Італіі (перадумовы, этапы, гістарычнае значэнне).
- •26. Англія і Германія ў апошнія дзесяцігоддзі XIX – пачатку XX ст.: фарміраванне адносін саперніцтва і барацьбы за сусветнае панаванне.
- •27. Працэсы каланізацыі Усходу ў XVIII –пачатку XX ст. Народныя паўстанні і зараджэнне нацыяналізму.
- •28. Адкрыццё Амерыкі і сістэма каланіяльнага кіравання на кантыненце (XV-XVIII ст.Ст.).
- •29. Вайна за незалежнасць у Лацінскай Амерыцы і асноўныя тэндэнцыі развіцця рэгіёна ў XIX ст.
- •30. Агульныя тэндэнцыі развіцця краін Усходу ў першай палове XX ст. ( да 1945 г.).
- •31. Асноўныя тэндэнцыі сацыяльна-эканамічнага і палітычнага развіцця краін Усходу ў другой палове XX – пачатку XXI ст.
- •32. Асноўныя тэндэнцыі і этапы сацыяльна -эканамічнага і палітычнага развіцця краін Лацінскай Амерыкі ў XX ст.
- •33. Версальска-Вашынгтонская сістэма міжнародных адносін: утварэнне, этапы развіцця, крызіс.
- •2.Проблема создания системы всеобщей безопасности в Европе (1933 – осень 1938г.Г.).
- •3.Экспансия фашистских государств и политика «умиротворения» агрессоров.
- •4.Мюнхенский сговор 1938г.
- •5. Международный политический кризис 1939г.
- •34. Заходняя цывілізацыя ад першай да другой сусветнай вайны. Барацьба таталітарнай і дэмакратычнай тэндэнцый у яе развіцці.
- •35. Фашысцкія рэжымы ў Германіі і Італіі: агульнае і асаблівае.
- •36. Характар, асноўныя этапы і падзеі другой сусветнай вайны . (Заходні тэатр баявых дзеянняў).
- •37. Германія ў сярэдзіне XX – пачатку XXI ст.: ад расколу да аб`яднання.
- •3 Октября 1990 – воссоединение Германии
- •39. Эканамічны крызіс сярэдзіны 1970-х гг. І пераход заходніх краін да неакансерватыўнай мадэлі развіцця (на прыкладзе зша або Вялікабрытаніі).
- •40. Асноўныя міжнародна-палітычныя вынікі другой сусветнай вайны. Фарміраванне ў пасляваенныя гады “двухполюснай” сістэмы міжнародных адносін і яе распад.
- •41. Крызіс і падзенне рэжымаў аўтарытарна-бюракратычнага сацыялізму ў славянскіх краінах Цэнтральна -Усходняй Еўропы.
- •1.Кризисы 50-х гг-60х.
- •1. Древняя Русь (конец 9 – начало 12 вв.)
- •2. Восточнославянские земли в период средневековой раздробленности.
- •3. Образование и развитие Русского (Российского) государства в 15 – 17 вв.
- •1589 – Установление в Москве Патриаршества – «Москва – Третий Рим, а четвертому не бывать».
- •26 Октября 1612 – II ополчениеМинина и Пожарского. Освобожденеи Москвы.
- •4. Освободительная война украинского народа в сер. 17в.
- •5. Российская империя в эпоху просвещенного абсолютизма.
- •6.Правительственная политика России в первой половине хіх в.
- •7. Общественно-политическое движение в пер. Четверти 19 в.
- •8. «Золотой век» Русской культуры (1/2 19 в.)
- •9.Реформы 60-70гг 19в.Внутренняя политика самодерж.
- •10.Экономическое развитие и особенности модернизации в России 2п 19-н20вв
- •11.Общественно-политическое развитие России 2п19в
- •12.Культура и духовная жизнь России 2п. 19в.
- •13. Украинское национальное возрождение к 18-20в
- •14. Национальное возр. На укр. Землях западных и юж славян к18-н19вв
- •15.Попытки системных реформ в России в к 19-нач 20в (Витте, Столыпин.)
- •16. Многопартийная система в России нач 20 века. Ее роль в политич жизни страны.
- •17. Украина в составе России (19-20).
- •18. Западная Украина в сост. Австро – Венгрии 19-20.
- •19. Россия в с-ме международных отношений (2п19 - н20вв)
- •20. Россия в Первой Мировой войне
- •21. Культура России к19-н. 20вв.
- •22. Россия на переломе ход и рез-ты рев-ий 17г.
- •23. Гражданская война в России (ссср)
- •24. Украинские земли в годы революции и гражданской войны ( 1917-1920 гг.).
- •25. Становление независимых славянских государств
- •26. Советское государство и общество в годы нэПа
- •27.Становление административно-командной системы в ссср и советское общество в 20-30-е гг.
- •28. Савецкая Украіна ў 20-30-я гг. Хх ст.
- •29. Культурныя пераўтварэнні ў ссср у даваенны час.
- •30 Міжнароднае становішча і знешняя палітыка ссср у 1917-1941 гг.
- •31. Ссср у другой сусветнай вайне.
- •32. Нацыянальнае пытанне і нацыянальная палітыка ў ссср: ад федэралізму да унітарнасці.
- •1. В связи со школьными реформами 1958 года был принят закон, согласно которому изучение национального языка и обучение на национальном языке в национальных школах считались делом добровольным.
- •33. Грамадска-палітычнае развіццё ссср у другой палове хх ст.
- •34. Сацыяльная палітыка савецкай дзяржавы ў 50-я – сяр. 80-х гг. Хх ст.
- •35. Культурнае жыццё савецкага грамадства ў 50-я – сяр. 80 –х гг. Хх ст.: тендэнцыі і супярэчнасці развіцця.
- •36. Савецкая Украіна ва ўмовах нарастання крызісных працэсаў (1965-1985 гг.).
- •37. Ссср на этапе перабудовы ( унутраная і знешняя палітыка).
- •38. Крызіс і падзення рэжымаў аўтарытарна-бюракратычнага сацыялізму ў славянскіх краінах Центральна-Усходняй Еўропы.
- •1.Кризисы 50-х гг-60х.
- •39. Расійская Федэрацыя на сучасным этапе развіцця ( 90-я гг. Хх ст. – пач. Ххі ст.).
- •40. Украіна на шляху незалежнасці. Унутраная і знешняя палітыка ў 90-я гг. Хх – пач. Ххі ст.
13. Культура Беларусі ў другой палове XVII - XVIII ст.
Во второй половине XVII – XVIII вв. условия для развития белорусской национальной культуры ухудшились. Усилились полонизация и окатоличивание населения восточных земель Речи Посполитой. Белорусский язык постепенно вытеснялся из судебного и государственного делопроизводства, а в конце XVIIв. его использование как официального и письменного языка было запрещено. Постановлением сейма в 1696г. все переводилось на польский язык. С XVIIв. книги печатались на польском, французском, латинском, итальянском, немецком, русском, еврейском языках. Усилилось ущемление прав православных и протестантов. В 1668 г. Cейм запретил переходить из католичества в другие вероисповедания. Православной шляхте, священникам, мещанам был запрещен доступ в государственные органы власти.
Интеллектуальная жизнь во второй половине XVII – начале XVIII вв. характеризовалась как бы движением вспять. Забывались достижения времен эпохи Возрождения и Реформации, снова приобрели популярность идеи периода средневековья. Условия, в которых развилась культура Беларуси, определили ее особенность – полилингвистический характер. Из-за неблагоприятной ситуации белорусскоязычной была преимущественно народная культура – культура крестьянства, городских низов, части шляхты и духовенства.
Школьное образование до середины XVIII в. концентрировалось, в основном, в руках монашеских орденов. Большинство школ принадлежало иезуитам. Была прекращена деятельность братских и протестантских школ. Преподавание велось на латинском языке, предметами для обучения были грамматика, риторика, диалектика, арифметика, геометрия, музыка и астрономия. Центрами образования были Виленская Иезуитская академия и Полоцкая Иезуитская коллегия. В 1773 г. была создана Комиссия по национальному образованию (Адукационная комиссия). Ее стараниями школа приобретает светский характер.
В общественно-политической мысли господствовала схоластика. Однако широкую известность получили атеистические взгляды Казимира Лыщинского. Оставив Орден иезуитов, он написал трактат «О несуществовании Бога», где утверждал, что Бог не существует, а является только иллюзией, рожденной фантазией людей. Католическое духовенство жестоко расправилось с белорусским вольнодумцем. В 1689 г. К. Лыщинский был сожжен на костре.
Во второй половине XVIII в. на территорию Беларуси начали проникать научно-философские идеи западноевропейских просветителей Ф. Вольтера, Ж.Ж. Руссо, Д. Дидро, Р. Декарта и др. В Беларуси появились ученые-философы, разделявшие просветительские идеи французов. Среди них К. Нарбут, Б. Дабшевич, М. Карпович. Сторонниками идей физиократов были И. Хрептович, И. Стройновский, М. Карпович и др. Широкую известность получил философ и церковный деятель Г. Конисский, который высоко ценил естественные науки и их роль в познании природы.
Одним из ярких представителей белорусской литературы того времени был Симеон Полоцкий (1629 – 1680 гг.). Существенная часть его жизни была связана с Москвой. С. Полоцкий создал рукописные сборники «Ветроград многоцветный», «Рифмологион». Писал на белорусском, латинском и старославянском языках. Он был воспитателем царских детей, основал типографию в Кремле и Славяно-греко-латинскую академию. На становление белорусской литературы в немалой степени повлияло устное народное творчество. Литературная жизнь Беларуси XVIII в. отличалась еще большими полилингвизмом, чем в предыдущую эпоху.
Театральная жизнь Беларуси на рубеже XVII – XVIII вв. была представлена школьным театром и народным кукольным – батлейкой. В их репертуаре преобладали постановки на польском и латинском языках. Во второй половине XVIII в. происходит становление профессионального театра. При этом преобладали крепостные театры. Магнаты приглашали на придворную сцену зарубежных актеров, музыкантов. Особенно высоким был художественный уровень крепостных театров Несвижа, Слуцка, Шклова, Гродно, Ружан, Слонима, Могилева.
В каменном зодчестве проявились особенности барокко. В городах и деревнях строились помпезные костелы, монастыри, замки. К таким сооружениям относятся бернардинский, бригидский, иезуитский костелы в Гродно, францисканский костел в Пинске, Монастырский комплекс в Жировичах и др.
В XVII – XVIII вв. дальнейшее развитие получила иконопись. Ведущее место в светской живописи занимает портрет. Сложилось несколько типов портрета: парадный, репрезентативный, рыцарский, погребальный. Развивалась книжная графика. Высокий уровень оформления и иллюстрирования книг демонстрировали Супрасльская и Могилевская типографии. Признание за пределами Беларуси получило мастерство местных резчиков. Белорусские мастера создали ряд высокохудожественных иконостасов для Донского, Симеоновского, Ново-Иерусалимского и других монастырей. Ими же оформлены многие соборы, помещения Московского Кремля.
Важнай з’явай жыцця другой паловы XVIII ст. стаў прыгонны тэатр. Многія беларускія магнаты: Радзівілы, Сапегі, Тызенгаўзы і інш, утрымлівалі ў сваіх маёнтках капэлы, аркестры, тэатры, а нярэдка і самі станавіліся кампазітарамі і музыкантамі, як Міхал Клеафас Агінскі, аўтар паланеза “Развітанне з Радзімай”. Асабліва цікавым быў Слонімскі тэатр Міхала Казіміра Агінскага. Не менш вядомы быў Нясвіжскі тэатр Францішкі Уршулі Радзівіл. Выяўленчае мастацтва: два напрамкі 1.мастацтва, заснаванае на старажытнарускіх традыцыях; 2. жывапіс, які знаходзіўся пад уплывам заходнееўрапейскай мастацкай школы. Другім важным напрамкам быў манументальны жывапіс. Сапраўдным творам мастацтва ў манументальным жывапісе з’яўляецца роспіс Мікалаеўскай царквы ў Магілёве – “Новазапаветная троіца”.Папулярным відам станкавага жывапісу ў XVI–XVIII стст. становіцца партрэт. Ствараюцца родавыя галерэі (партрэтныя галерэі Тышкевічаў, Радзівілаў і інш.).Тамаш Макоўскі з’яўляецца аўтарам гравюр з краявідамі Вільні, Клецка, Смаленска і іншых старажытных гарадоў. Архітэктура. Беларускі феадальны горад, як і раней, меў тыповую забудову: умацаваны замак – рэзідэнцыя феадала і размешчаны вакол замка гандлёва – рамесны пасад пад аховай замкавых сцен.
У гэты час пачынаюць будаваць ратушы, будынкі навучальных устаноў, палацы. Найбольш знакамітыя палацавыя ансамблі гэта: палац Тызенгаўза ў Гродне і палацава-паркавы ансамбль Радзівілаў у Нясвіжы. У пачатку XVIII ст. была заснавана ў Слуцку мануфактура па вытворчасці паясоў. Паясы ткаліся з залатых, шаўковых і сярэбраных нітак.