5 Электр байланыс кабельдерін сыртқы электромагнит өріс

ықпалынан қорғау

5.1 Негізгі мағлұматтар

ВСС-тің дамуымен сызықты тракттардың сенімділігіне және ақпараттың берілуі сапасына улкен талаптар қойылып жатыр. Үлкен және өте үлкен кернеулік электр байланыс линияларының, электрифицирленген темір жолдардың үлкен жылдамдықпен салынуы олардың электромагниттік сиымдылығы мен мемлекеттің байланыс торабының арасында проблемалардың туындауына әкеліп соқты. Қазіргі уақытта электромагнитті өрістің улкен интенсивтілігін тудыратын кабельді магистральдар жоқ. Сондықтан ең басты қамтамасыз ету сыртқы электромагниттік әсерлерден ЭБК қорғау болып табылады [ 2 ].

Электромагниттік әсерлердің және кабельді магистральдардың сенімділігі параметрлерін есептеу үшін 5.1 кестеде мәндер берілген:

Кесте 5.1. Электромагниттік әсерлердің және кабельді магистральдардың сенімділігі параметрлерін есептеу үшін қажет мәндер

I1,кА	a1,м	a2,м	a3,м	a4,м	l1,%	l2,%	l3,%	Uисп,, В	Т,ч	ргр, кОм*км	L1,км	L2,км	L3,км
3,1	60	70	120	100	10	50	40	3	25	1	70	9	21

5.2 Қауіпті магниттік әсерлер есебі

Жоғары кернеу линиясы (ЖКЛ) әсерінің байланыс линиясына әсер ету деңгейін анықтайтын басты факторлардың бірі жақындастыру характері болып табылады. Жақындастыру түсінігі ЖКЛ мен байланыс линиясының арасындағы ортақ орналасу деп түсіндіріледі. Осының арқасында байланыс линиясында қауіпті немесе кедергі жасайтын кернеулер мен токтар пайда болуы мүмкін. Жақындастыру параллельді, қисық және күрделі болып бөлінеді. Егер линиялар арасында қысқа ара қашықтық а жақындастыру ұзындығы орташа мәнінен 10 %-дан аспайтын болып өлшенсе, онда бұл параллельді болады. Ал егер бұл қағида орындалмаса, онда бұл қисық учаска деп аталады. Бұл жақындастыруды үзеңгілік параллельдімен ауыстыруға болады. Бұл кезде параллельді эквивалентті учаскілерінің ұзындығы учаскінің соңдарында жақындастыру енінің максималды мәнінің минималдыға қатынасы үштен аспауы керек. Сонда жақындастырудың эквивалентті ені а_эквбылай анықталады: .Қауіпті магниттік әсерлер электр жүргізу линиясының фазалық сымдары немесе электрифицирленген темір жолдардағы контакт сымдары жұлынғанда және жерлегенде пайда болуы мүмкін. Қысқаша тұйықталу кезіндегі тоқтың улкен мәні магнит өрісінің интенсивтілігін тудырады. Соның әсерінен кабельдің сымдарында рұқсат етілген мәннен асатын ЭҚК пайда болады. Бұл ЭҚК көлденең деп аталады, өйткені пайда болған электр өрісі байланыс сымынан көлденең бағытталған [ 2 ].Көлденең ЭҚК – гальваникалық ажырамайтын учаскесінің ұзындығындағы байланыс сымдарының басындағы және соңындағы потенциалдардың түрлілігі. Трансформатор фильтр күшейткіштері болмайтын байланыс линиясының учаскесі гальваникалық ажырамайтын учаске деп аталады. Кабельді магистральдарда гальваникалық ажырамайтын учаскесінің ұзындығының орнына күшейткіш (регенерациялық) учаскесінің ұзындығы қолданылады.Байланыс кабелінің сымдарында, жақындаудың қиын учаскесінде жүргізілген (5.1 сурет) жоғары кернеулік линиясының көлденең ЭҚК-нің абсолюттік мәні 50 Гц жиілікпен мына формуламен анықталады:

,В (5.1)

мұндағы, n – учаскелер саны; I₁ – әсер етуші ток, А; l – жақындаудың і учаскесінің ұзындығы, км; m_12і – бір сымды тізбектің жоғары кернеулік линиясы және жақындаудың і учаскесінің байланыс линиясының арасындағы ортақ индукциясының коэффициенті, Гн/км; S_і – жоғары кернеулік линиясы және жақындаудың і учаскесінің арасындағы экранирлеу коэфициенті.