3.20 Табиғатты қорғау шаралары

Қоршаған орта адамның жер бетінде өмір сүруінің маңызды факторы. Адам ағзасының әміршендігі табығаттың барлық компонеттерінің, күн сәулесінің, жердің, судың, өсімдіктер мен жануарлар әлемінің әсеріне негізделеді. Бірақта адам тек қоршаған ортаға ғана бағынышты емес, оған қзіде белсенді әсер етеді. Әсіресе оның биосфера деп аталатын бөлігіне бұл оң ғана емес, сондай ақ теріс әсерінде тигізеді. Қазіргі уақытта геологиялық үйымның қызметін реттейтін маңызды құжат бұл жер қойнауы туралы заңдамалық негіздер, су негіздері, жер заңдамаларының негіздері, орман заңдамаларының негіздері, сондау ақ атмосфералық ауа мен жануарлар әлемін қорғауға арналған заңдар.

Бұрғылау жабдықтарын орнатқан немесе бүрғылаған кезде сонымен қоса қабат, алдын ала белгіленген шаралардың жүйесі бойынша, табиғатты және айналадағы ортаны қорғау жүмыстарын жүргізіп отырмаса, бұрғылау процесінің сәтсіздікке үшырауы, ортаның ластануы, кейде жан жануарлар мен өсімдіктердің, тіпті адам баласыныңтіршілігіне зиян келтірілуі мүмкін.

Бұрғылау кезінде табиғатты және айналадағы ортаны қорғау мәселелерінің дүрыс шешілуін бүрғылаушы мекеменің басшылары, инженерлер мен геологтар және бүрғы шеберлері қадағалап, тексеріп отырады.

КПСС Орталық комитеті мен СССР Министрлер Советінің табиғатты жәнө айналадағы ортаны қорғау жөніндегі шешімінде қандай жұмыста болсын табиғатқа және қоршаушы ортаға ешбір зиян келтірілмеуді көзделініп, ондай жағдайға үзілді кесілді тыйым салу жолдары туралы егжей тегжейлі айтылған оны жүзеге асыру және бұлжытпай орындау әрбір мекеменің және жеке азаматтардың міндеті. Ұңғыманыңқабырғасын дұрыс бекітпесе жер астындағы тұщы су, керексіз ащы су немесе мұнай пластары өзараараласып кетуі ықтимал, сондықтан бұл жұмысты өте мүқият бақылаған жөн.

Сөйтіп, бүрғылау жұмысын немқұрайлы атқару айналадағы ортаға, табиғатқа зиянын тигізеді немесе апатқа ұшыратады. Ал оның зардабын жою үшін көп уақыт және қыруар қаржы жұмсалатыны ақиқат.

Жер қойнауы туралы ҚР заңдамаларының негізінде пайдалы қазбаны іздеп, барлау және өңдеуге арналған барлық мәселелер, сонымен' қатар пайдалы қазбаны өңдеумен байланысты жоқ, оның ішінде әртүрлі мақсаттағы жерасты ғимаратының құрылысы мен пайдалануы мақсатында жер қойнауын пайдалану мәселелері қарастырылған.Геологиялық мекемелердің қазіргі кездегі ең негізгі қүжаты жоғарыда аталып өткендей, оларды қорғау керек.

Жер қойнауын қорғау 2 түрге бөлінеді.

1)Жер қойнауын қорғау;

2) Консервативті қорғау

3) Жер қойнауын қорғау- жер қойнауын рационалды пайдалануды қарастырады, соның ішінде мыналар:

-Жер қойнауын толық және комплексті геологиялық үйретуді қамтамасыз ету;

-Жер қойнауын пайдалану кезінде бекітілген шараларды сақтау керөк және өзіндік қолдануға болмайды.

-Жер қойнауын пайдалануына байланысты жұмысқа зиян заттарға тиым салынады.

-Пайдалы қазбаны пайдалану кезінде аймаққа өз еркімен қүрылыс салуға ескерту жасайды және аймақты пайдалану кезінде бекітілген шараларды сақтау керек және тағыда басқа.

Қолданылған әдебиеттер тізімі.

1. «Геологиялық барлау ұңғымаларын бұрғылау инженерінің сұрау кітапшасы» 1 том, Е. А. Козловский.

2. «Геологиялық барлау ұңғымаларын бұрғылау инженерінің сұрау кітапшасы» 2 том, Е. А. Козловский.

3. «Ұңғыманы бұрғылау» С. М. Башлык.

4. «Тау-кен және бұрғылау қондырғылары» Н. С. Родионов.

5. «Геологиялық барлау жұмыстарындағы еңбекті қорғау» А. И. Кабанцев.

6. «Бұрғылау қондырғысының машинисті» А. С. Волков.