- •الصرف الأوّل – Биринчи сарф
- •Сўз боши
- •Эслатма
- •Аслий ва зоид ҳарфлар
- •Эслатма
- •Эслатма
- •Иштиқоқ
- •Кичик иштиқоқ.
- •Катта иштиқоқ.
- •Энг катта иштиқоқ.
- •Жомид ва масдар исмлар
- •Эслатма
- •Ўн иккинчи муштаққотлар
- •Маълум ва мажҳул феъллар
- •Феълларнинг тусланиши
- •Йигирма икки боблар
- •Эслатма
- •Сулосий мужаррад
- •Эслатма
- •Мажҳул мозий феълининг сарфи
- •Музореъ феъли
- •Маълум музореъ феълининг сарфи Қоида
- •Эслатма
- •Мажҳул музореъ феълининг сарфи Қоида
- •Жаҳд феъли
- •Маълум жаҳд феълининг сарфи Қоида
- •Эслатма
- •Мажҳул жаҳд феълининг сарфи Қоида
- •9 Чи ва 11-қоидаларини эсланг!
- •Нафий феъли
- •Маълум нафий феълининг сарфи Қоида
- •Эслатма
- •Мажҳул нафий феълининг сарфи Қоида
- •Амр феъли
- •Маълум ل лик амр феълининг сарфи Қоида
- •Мажҳул ل лик амр феълининг сарфи Қоида
- •ل сиз амр феълининг сарфи Қоида
- •Мажҳул наҳий феълининг сарфи Қоида
- •Феълларнинг таъкидланиши
- •Эслатма
- •Феълларнинг охиридаги ўзгаришлар
- •15. Албатта унинг пешона сочидан тутамиз. (Алақ сураси 15-оят) Исм тўғрисидаги баҳслар
- •Фоъил исми
- •Муболаға исми
- •Муболаға исмларининг бундан бошқа машҳур бўлмаган вазнлари ҳам бор
- •Фоъил исмига ўхшаган сифат
Эслатма
Мозий феълининг аввалига مَا қаршилик ҳарфини келтирилса ҳам жаҳд феълининг маъноси ҳосил бўлади. Мисол: لَمْ يَغْسِلْ – مَا غَسَلَ
Мажҳул жаҳд феълининг сарфи Қоида
9 Чи ва 11-қоидаларини эсланг!
Ғ О И Б
|
Бирлик |
Ювилмади |
لَمْ يُغْسَلْ |
Иккилик |
Ювилмадилар |
لَمْ يُغْسَلَا |
|
Кўплик |
Ювилмадилар |
لَمْ يُغْسَلُوا |
|
Бирлик |
Ювилмади |
لَمْ تُغْسَلْ |
|
Иккилик |
Ювилмадилар |
لَمْ تُغْسَلَا |
|
Кўплик |
Ювилмадилар |
لَمْ يُغْسَلْنَ |
|
Му хо таб |
Бирлик |
Ювилмадинг |
لَمْ تُغْسَلْ |
Иккилик |
Ювилмадинглар |
لَمْ تُغْسَلَا |
|
Кўплик |
Ювилмадинглар |
لَمْ تُغْسَلُوا |
|
Бирлик |
Ювилмадинг |
لَمْ تُغْسَلِي |
|
Иккилик |
Ювилмадинглар |
لَمْ تُغْسَلَا |
|
Кўплик |
Ювилмадинглар |
لَمْ تُغْسَلْنَ |
|
Му та кал лим |
Бирлик |
Ювилмадим |
لَمْ اُغْسَلْ |
Кўплик |
Ювилмадик |
لَمْ نُغْسَلْ |
Нафий феъли
Нафийнинг луғавий маъноси ҳам қарши бўлиш, истилоҳдаги маъноси музореъ феълининг маъносига қарши бўлган маънони билдирадиган феъл демакдир.
Маълум нафий феълининг сарфи Қоида
12-қоида. Нафий феълини ясаш учун 2 босқичдан ўтиш лозим:
1.Музореъ феълининг аввалига لَا нафий ҳарфини олиб келинади.
2.Сиғаларнинг охири музореъдагидек ўз ҳолида қолади.
Ғ О И Б
|
Бирлик |
Ювилмайди |
لَا يَغْسِلُ |
Иккилик |
Ювилмайдилар |
لَا يَغْسِلَانِ |
|
Кўплик |
Ювилмайдилар |
لَا يَغْسِلُونَ |
|
Бирлик |
Ювилмайди |
لَا تَغْسِلُ |
|
Иккилик |
Ювилмайдилар |
لَا تَغْسِلَانِ |
|
Кўплик |
Ювилмайдилар |
لَا يَغْسِلْنَ |
|
Му хо таб |
Бирлик |
Ювилмайсан |
لَا تَغْسِلُ |
Иккилик |
Ювилмайсизлар |
لَا تَغْسِلَانِ |
|
Кўплик |
Ювилмайсизлар |
لَا تَغْسِلُونِ |
|
Бирлик |
Ювилмайсан |
لَا تَغْسِلِينِ |
|
Иккилик |
Ювилмайсизлар |
لَا تَغْسِلَانِ |
|
Кўплик |
Ювилмайсизлар |
لَا تَغْسِلْنَ |
|
Му та кал лим |
Бирлик |
Ювилмаймиз |
لَا اَغْسِلُ |
Кўплик |
Ювилмаймиз |
لَا نَغْسِلُ |
Эслатма
لَا ҳарфининг ўрнига مَا ҳарфини ишлатса нафий маъносини билдиради. Лекин кўпинча ҳозирги замон маъносида келади. Мисол:
مَا يَغْسِلُ ---------- لَا يَغْسِلُ