Практикалық сабақ №1 Тақырып: Экология табиғатты қорғаудың және табиғатты тиімді пайдаланудың теориялық базасы ретінде

Сабақ мақсаты: Студенттерді экологияның даму тарихымен таныстыру, ғылымның қысқаша сипаттамасын беру, экология пәнімен, оның міндеттерімен, мазмұнымен және негізгі әдістерімен таныстыру.

Оқыту құралдары мен әдістері: ауызша сұрау, жеке және топтық презентация.

Сабақ өткізу жоспары:

Экологияның ғылым ретінде анықтамасын беру.

Экологияның міндеттері мен зерттеу әдістері.

Экология білімінің қалыптасуы мен даму сатылары.

Әртүрлі критерийлерге сәйкес экологияның бөлімдері туралы түсініктер.

Экология мен басқа іргелі пәндер арасындағы қатынастар

Тапсырма 1. Төменде көрсетілгендерден әр бөлімге сәйкес схема құрастырыңыз.

Биоэкология

Экология

Адам экологиясы

Әлеуметтік экология

Систематикалық топтар экологиясы групп

Жүйелік экология

Палеоэкология

Ландшафтық экология (мәдени ландшафтар экологиясы

Тарихи экология

Халықтың қоныстану экологиясы

Жануарлар, өсімдіктер, микроорганизмдер экологиясыЭкология .

Жеке ағза, бірлестіктер, популяция экологиясы

Географиялық экология

Әлеуметтік топтар экологиясы

Жеке тұлға экологиясы

Атмосфера, гидросфер, литосфер экологиясы

Қиыр шығыс, тропикалық зоналар, таулы аймақтар, құрлықтар экологиясы

Адам экология

Қоршаған орта экологиясы

Мәдениет экологиясы

Геоэкология

Космостық экология

Схема 1. Экология бөлімдері

Тапсырма 2. Экология ғылымының мазмұнын ашу, ғылымның өзектілігіне талдау жасау, экология мен биологияның зерттеу объектілерінің айырмашылығын қарастыру.

Тапсырма 3. Қолданбалы экологияның бағыттарының арасындағы байланысты қарастырыңыздар (схема 2).

Қолданбалы экология

Экологиялық мониторинг

Табиғатты пайдалану

Әсерлер экологиясы

Ауыл шаруашылығы

Кәсіптік

Өндірістік

Әскери

Өндірістік экология

Физикалық, химиялық, геохимиялық, радиациялық, биологиялықт.б..

Атмосфера, гидросфера,

Литосфера экологиясы

Биомониторинг т.б.

Технологиялық, санитарлық-өндірістік, инженерлік-құрылыс, экономикалық т.б.

Медициналық экология (канцерогенез)

Экстремальды жағдайлар экологиясы

Схема 2. Қолданбалы экологияның бағыттарының арасындағы байланыс

Тапсырма 4. Төмендегі материалды оқып экологияның басқа биологиялық ғылымдар саласымен байланысын сипаттаңыздар. Ол үшін Одумның «Қатпарлы самса» схемасын талдау

	Экология
	Даму биологиясы
	Бактериология
	Орнитология
	Ботаника
	Энтомология и т. д.
	Генетика
	Молекулярлық биология

Схема 2. «Қатпарлы самса» (Одум бойынша, 1975).

Бақылау сұрақтары:

1. Экология туралы түсінік. Экологияның ғылым ретінде анықтамасы

2. Экология қалыптасуының және дамуының қысқаша тарихы.

3. Экология бөлімдері, бағыттары.

4. Экологияның зерттеу әдістері.

5. экологияның басқа ғылымдармен байланысы

Әдістемелік нұсқаулар:

Лекция материалын меңгеруде экологиядағы түрлі анықтамаларға ерекше назар аударып, берілген пәннің зерттеу объектісі мен оның биологияның басқа салаларымен қарым-қатынасына көңіл аудару керек. Осы тақырып бойынша жұмыс істеген кезде экологияның жеке бөлімдеріне назар аударып, олардың анықтамасын есте сақтап ой елегінен өткізу керек. Табиғатта болып жатқан құбылысты тереңірек талқылауға болады, организмдердің жасанды жағдайда өмір сүру ортасымен қатынасын зерттеу. Табиғатта тірі ағзаның ортамен өзара байланысын толық зерттеу.

Сонымен қатар экологтардың эксперименталдық тексеруінің мүмкінсіздігі байқалған фактілерді матеметика тіліне аударуға әкеледі. Осы құбылыстың табиғатын терең түсіну үшін, математикалық анализ (моделдеу) организдер мен ортаның қатынасының жиынтығын барлығынан бөліп көрсетеді.