
- •Қазіргі экономикалық теорияның
- •1.1 Экономикалық теорияның зерттеу пәні мен әдістері
- •1.2 Экономикалық заңдар және экономикалық категориялар
- •1.3 Экономикалық теорияның қалыптасуы мен тарихи даму кезеңдері
- •1.4 Экономикалық теорияның құрылымы және атқаратын қызметтері
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •Экономиканы ұйымдастырудың жалпы негіздері
- •2.1 Қоғамдық өндіріс, оның қазіргі экономикалық жүйедегі орны мен рөлі
- •Адамдардың шексіз қажеттіліктері;
- •Ресурстардың шектеулілігі.
- •2.3 Шектеулілік және экономикалық таңдау мәселесі. Үнемділік
- •2.4 Өндірістік мүмкіндіктер қисығы және оның экономикалық мәні
- •Сурет 2.1 Өндірістік мүмкіндіктер қисығы Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •Экономикалық жүйелердің типтері. Меншік қатынастары
- •3.1 Экономикалық жүйелердің мәні, әртүрлі жіктелу өлшемдері, түрлері және ұйымдастыру үлгілері
- •3.2 Меншіктің мәні мен мазмұны, түрлері мен нысандары, объектілері мен субъектілері
- •7. Игілікті мұрагерлікке беру құқығы.
- •8. Игілікті иеленудегі мерзімсіздіқ құқығы.
- •9. Сыртқы ортаға зиян келтіретін әдістерді қолдануға қарсылық жасау құқығы.
- •3.3 Қазақстандағы мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру бағыттары
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •48. Жекешелендірудің қажеттілігі:
- •49. Экономикалық жүйедегі қоғам эволюциясының формациялық бағыты:
- •50. Мына елдердің қайсысы қазіргі уақытта өз экономикасын жоспарлы және әміршіл-әкімшіл тұрғыдан ұйымдастырады?
- •Нарықтық шаруашылықтың қалыптасу алғышарттары. Тауар-ақша қатынастары
- •4.1 Нарықтық шаруашылықтың негізгі белгілері. Натуралды және тауарлы шаруашылық
- •4.2 Тауардың мәні, қасиеттері, формалары және әртүрлі теориялары
- •4.3 Ақшаның мәні, болу тарихы, түрлері, қызметтері және әртүрлі теориялары
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •Нарықтық механизм. Сұраныс пен ұсыныс теориялары
- •5.1 Нарықтың мәні, негізгі элементтері және әртүрлі жіктелу өлшемдеріне байланысты түрлері
- •5.2 Нарықтың атқаратын қызметтері мен принциптері. Нарықтық инфрақұрылым
- •5.3 Инфрақұрылым және нарықтық инфрақұрылым
- •5.4 Сұраныс пен ұсыныс: мәні, әсер ететін факторлары, заңдары, қисықтары. Нарықтық тепе-теңдік
- •5.5 Икемділік ұғымы. Сұраныс пен ұсыныс икемділігі
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •32. Мемлекет тепе-теңдік бағадан жоғары деңгейде х тауары бағасының шегін белгіледі. Осының салдарынан:
- •33. Сұраныс пен ұсыныс бағаның реттеушілік рөлін сипаттау үшін қандай нарықтарда қолданылады?
- •35. Баға мен сұраныс көлемі арасындағы пайыздық өзгерістер не деп аталады?
- •Жетілген және жетілмеген бәсеке жағдайындағы нарықтық құрылымдар және олардың қызметтері
- •6.1 Нарықтық құрылымдар және олардың сипатты белгілері
- •6.2 Жетілген бәсеке және оның орындалу шарттары
- •6.3 Жетілмеген бәсекенің формалары: монополия, монополистік бәсеке, олигополия, т.Б.
- •6.4 Жетілген және жетілмеген бәсеке жағдайында баға мен өндіріс көлемін таңдау
- •6.5 Бәсекені қорғау және монополияны шектеу. Антимонополиялық саясат
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •Фирма теориясы. Кәсіпкерлікті ұйымдастыру негіздері
- •7.1 Фирма немесе кәсіпорын: мәні және теориялық бағыттары
- •7.2 Кәсіпкерлікті ұйымдастырудың негізгі формалары
- •7.3 Кәсіпкерлік капитал. Толық айналым және ауыспалы айналым. Инвестициялар
- •1. Айналмалы капитал қаражатының айналу коэффициенті:
- •2. Айналым қаражатын бекіту коэффициенті:
- •3. Материал қайтарымдылығы:
- •7.4 Қазақстандағы кәсіпкерліктің дамуы
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •Фирманың толық анықтамасы:
- •Фирманың өндіріс шығындары мен табыстары
- •8.1 Өндіріс шығындарының теориясы. Трансакциондық шығындар
- •8.2 Шығындардың түрлері. Фирманың шығындарын барынша азайту мәселесі
- •Сурет 8.1 Өндіріс шығындары
- •8.3 Фирманың табыстары және оның түрлері
- •8.4 Пайда туралы теориялық көзқарастар. Фирманың пайдасын барынша арттыру мәселесі
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •Өндіріс факторларының нарықтары және факторлық табыстар
- •9.1 Өндіріс факторларына деген сұраныс пен ұсыныс, оның ерекшеліктері
- •9.2 Еңбек нарығы және жалақы
- •9.3 Капитал нарығы және пайыз
- •Сурет 9.5 Капиталға сұраныс пен ұсыныс қисықтары
- •9.4 Жер нарығы және рента
- •Жер рентасы (r) / пайыз мөлшерлемесі (I) × 100%.
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •Макроэкономика. Ұлттық экономика жүйе ретінде
- •10.1 Макроэкономика (ұлттық экономика): анықтамасы, мақсаттары, құралдары, талдау ерекшеліктері
- •10.2 Ұлттық экономика деңгейіндегі табыстар мен шығындардың шеңберлі айналымы
- •Сурет 10.1 Ұлттық экономикадағы табыстар мен шығындардың шеңберлі айналым үлгісі
- •10.3 Ұлттық шоттар жүйесіндегі негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер және оларды есептеу әдістері
- •Кесте 10.1 жіө-ді есептеу әдістері
- •10.4 Атаулы және нақты жалпы ішкі өнім. Бағалар индексі
- •Осы жылғы тұтыну қоржынының нарықтық бағасы / өткен жылғы тұтыну қоржынының нарықтық бағасы × 100%.
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •43. Жалпы ішкі өнімді (жұө-ді) шығындар бойынша есептегенде мына элементтердің қайсысы қолданылады?
- •Макроэкономикалық тепе-теңдік және оның үлгілері
- •11.1 Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныс
- •Ad, жиынтық сұраныс
- •Y, жиынтық өнім көлемі Сурет 11.1 Жиынтық сұраныс қисығы
- •Y, жиынтық өнім көлемі Сурет 11.1 Жиынтық ұсыныс қисығы
- •11.2 Макроэкономикалық тепе-теңдік және оның үлгілері.
- •Сурет 11.3 Классикалық макроэкономикалық тепе-теңдік
- •Сурет 11.4 Кейнстік макроэкономикалық тепе-теңдік
- •11.3 Тұтыну және жинақтау функциясы. Инвестициялар
- •11.4 Мультипликатор теориясы
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •1. Ұлттық есеп - шот жүйесіндегі жинақтау көрсеткіші - бұл:
- •2. Кейнстің психологиялық заңы қалай сипатталады?
- •Экономиканың циклдік дамуы және экономикалық өсу
- •12.1 Циклдік толқулардың мәні мен себептері, фазалары мен түрлері
- •Сурет 12.1 Экономикалық (іскерлік) цикл
- •12.2 Экономикалық өсу: түсінігі, түрлері, факторлары, негізгі үлгілері
- •Кесте 12.3 Қазақстандағы экономикалық өсу қарқыны,
- •Кесте 12.4 Қазақстандағы жан басына шаққандағы
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •Жұмыссыздық пен инфляция мәселелері макроэкономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде
- •13.1 Жұмыссыздық: мәні, пайда болу себептері, түрлері, зардаптары, оған қарсы күрес шаралары. Оукен заңы
- •Кесте 13.1 2001-2010 жылдардағы Қазақстандағы еңбек нарығының динамикасы
- •Кесте 13.2 Қазақстан Республикасы еңбек нарығының қазіргі жағдайы
- •Кесте 13.3 2011 жылдың 1-тоқсанында жыныстық және жас құрамы бойынша жұмыссыз халықтың саны
- •13.2 Инфляция: мәні, пайда болу себептері, түрлері, әлеуметтік-экономикалық салдарлары. Филлипс қисық сызығы. Инфляцияға қарсы саясат
- •Кесте 13.4 Қазақстандағы инфляция қарқыны
- •Сурет 13.1 Филлипс қисығы
- •Сурет 13.2 Қысқа және ұзақ мерзімдегі Филлипс қисығы
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •Мемлекеттің қаржы және ақша-несие жүйесі. Әлеуметтік саясат
- •14.1 Қаржы жүйесі және мемлекеттік бюджет құрылымы
- •14.2 Салықтардың экономикалық мәні, қызметтері, элементтері. Лаффер қисығы
- •1) Салықтар:
- •2) Бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер:
- •Сурет 14.2 Лоренц қисығы
- •Сурет 14.3 Салықтар мен трансферттердің табыстардың теңсіздігіне әсері
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары
- •Студенттің өзіндік жұмыстары
- •Халықаралық экономика. Мемлекеттің сыртқы экономикалық саясаты
- •15.1 Халықаралық сауда және оның негізгі теориялары
- •Сурет 15.1 Салыстырмалы артықшылықтар
- •15.2 Мемлекеттің сыртқы экономикалық саясаты
- •1. Отандық тауарлардың бәсекелік қабілеттілігін көтеру және отандық өндірушілерді қорғау.
- •2. Тұтынушыларды қорғау және ұйымдастырылған сауданы дамыту үшін жағдайлар жасау.
- •Валюта және халықаралық валюта жүйесі
- •Қазақстанның Дүниежүзілік сауда ұйымына кіру мәселесі
- •Қазақстанның әлемдік экономикадағы қазіргі орны мен рөлі
- •Әдебиеттер тізімі
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтары Студенттің өзіндік жұмыстары
Жер рентасы (r) / пайыз мөлшерлемесі (I) × 100%.
Жердің бағасы жер рентасының капиталдандырылған құны болып табылады. Өйткені, жерді сатқаннан түскен табысты банкке салып үстінен пайыз алу сол жерден алынатын жыл сайынғы рентаның мөлшеріне сәйкес келуі тиіс. Олай болса, пайыз мөлшерлемесі жер рентасының альтернативті құны болып табылады. Мысалы, айталық, жерден алынатын жыл сайынғы рентаның шамасы 2000 теңгеге тең, ал пайыз мөлшерлемесі 10-ға тең. Онда жердің бағасы мынаған тең:
РN = 2000 теңге / 10 × 100% = 20 000 теңге.
Егерде, жерді сатқаннан түскен 20 000 теңгені берілген пайыз деңгейінде банкке салсақ, онда жыл сайын рентаның көлеміне тең табысты алып отыруға болады.
Сонымен, еңбек, капитал және жер сияқты өндіріс факторларын пайдаланғаны үшін алынатын жалақы, пайыз және рента түріндегі факторлық табыстың түрлері қалыптасып отырады. Өндіріс факторлары нарықтарында фирмалар осы табыстарды олардың иелеріне төлейді немесе олар шығындалады, ал үй шаруашылықтары пайда көреді.
Әдебиеттер тізімі
С. Әкімбеков, А.С. Баймұхаметова, У.А. Жанайдаров. Экономикалық теория. Оқу құралы. Жалпы редакция С. Әкімбековтікі. – Астана: 2002. - 464 б.
Жалпы экономикалық теория. Оқулық. Ө.Қ. Шеденов, Е.Н. Сағындықов, Б.А. Жүнісов, Ү.С. Байжомартов, Б.И. Комягин. /Жалпы редакциясын басқарған Ө.Қ. Шеденов – Ақтөбе, «А-Полиграфия», 2004 – 455 бет.
Я. Әубәкіров, К. Нәрібаев, М. Есқалиев, Е. Жатқанбаев, т.б. Экономикалық теория негіздері. Оқулық. – Алматы, «Санат», 1998. – 479 бет.
Ғабит Ж.Х. Экономикалық теория: оқу-әдістемелік кешен. – Астана: 2006., 248 б.
Нарматов С.Р., Нарматова А.С. Экономикалық теория. Лекциялар курсы. (Оқу құралы). – Алматы: «Эверо», 2009. – 516 бет.
Курс экономической теории: учебник – 5-е исправленное, дополненное и переработанное издание/ Под общ. ред. Чепурина М.Н. и Киселевой Е.А. – Киров: «АСА», 2006 – 832 с.
Сажина М.А., Чибриков Г.Г. Экономическая теория: Учебник для вузов. – 2-е изд., перераб. и доп. – М.: Норма, 2005. – 672 .
Крымова В. Экономикалық теория: Кестелі оқу құралы. Алматы: Аркаим, 2009. – 196 б.
Женсхан Д.Ж. Экономикалық теория. Экономикалық емес мамандықтарға арналған қысқаша курс. Астана: Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ., 2008. – 147 б.
Шеденов Ө.Қ. Экономикалық ілімдер тарихы: оқулық. - Ақтөбе: А - Полиграфия, 2006. – 316 б.
ҚР-ның Президенті Н.Ә. Назарбаевтың халыққа Жолдауы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты», 2012 ж. 28 қаңтар.
ҚР-ның Президенті Н.Ә. Назарбаевтың халыққа Жолдауы «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз», 2011 ж. 28 қаңтар.
ҚР-ның Президенті Н.Ә. Назарбаевтың халыққа Жолдауы «Жаңа онжылдық – Жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері», 2010 ж. 30 қаңтар.
ҚР-ның Президенті Н.Ә. Назарбаевтың халыққа Жолдауы «Дағдарыстан жаңару мен дамуға». 2009 ж. 7 наурыз.
Н.Ә. Назарбаев. Қазақстан - 2030: «Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауы», Алматы – 1998 ж.