80. Еңбекті қорғау заңдылықтарын бұзудағы жауапкершіліктер.

Еңбек қорғау бойынша заңның бұзылуына жауапкершілік. Еңбек заңын бұзуға кінәлі міндетті тұлға тәртіптік, әкімшілік, материалдық және қылмыстық жауапкершілікке тартылады.

Тәртіптік жауапкершілік жауапты тұлғаға мына ретпен ескерту жасатады: ескерту, сөгіс, қатаң сөгіс, ақысы төмен жұмысқа үш ай мерзімге төмендету немесе сондай төмен қызметке ауыстыру, жұмыстан босату.

Әкімшілік жауапкершілікке еңбек қорғау бойынша заңды бұзған жауапты тұлға тартылады. Бұл жауаптылық бақылаушы органдар жағынан ақшалай штраф салумен көрсетіледі.

Материалдық жауапкершілікке еңбек заңын бұзған жауапты тұлғадан кездейсоқ жағдайдан немесе кәсіптік аурудан зардап шеккен жанға толық немесе бөлшекті соманы алумен суреттеледі, сонымен бірге жұмысты көп қалдырғаны үшін жұмысшы заңсыз босатылса.

Қылмыстық жауапкершілік ҚР қылмыстық кодексімен анықталған.

Өндірістік жарақат пен кәсіптік ауру жайлы түсінік. Қалыпты жұмыстан ауытқу және қауіпсіздік техникасының талабын бұзу жұмысшы еңбегіне зақым келтіруі мүмкін.

81. Мұнай өңдеу және мұнай химиялық өндірістердегі травмалық сипаттамалар.

Мұнайхимия зертханасындағы қауіпсіздік техникасы.

Мұнаймен, мұнайөнімдерімен, органикалық еріткіштермен яғни оңай ұшатын заттармен жұмыс жасағанда келесі қауіпсіздік ережелерін сақтау керек: мұнайөнімі бар ыдысты отқа жақын ұстамау керек; қондырғыны жинағанда оның біріккен жерлерінің тығыздығын тексеру керек яғни сол ашық жерлерден сұйық ағып кетпеуі, бу ұшып шықпауын қадағалау керек қыздыруды жабық плиткада немесе су моншасында жасау керек; монша температурасы еріткіштің қайнау температурасын көтермеу керек; мұнайөнімінің жалынын өшіруге суды қолданбау керек. Жанған мұнайөнімін құммен немесе көмірқышқылының жалынымен өшірген дұрыс. Жанған жерді перманганат ерітіндісімен немесе этил спиртімен өңдейді.

Электрқұрылғысымен жұмыс жасау ережесі.

Сыртқы қабы түскен, вилкасы дұрыс емес электр құрылғысымен жұмыс жасауға болмайды. Қыздыратын құралдарды мықтылығына қарамастан жылулық оқшаулағышы астынан да жанынан да (асбест, керамикалық плита) қоршалған болуы керек. Құбырлары мен электрқұбырлары жанған кезде ток көзін тез ажыратып, өрт сөндіру құралын қолдану керек.

Қауіпті заттармен жұмыс жасау ережелері

Еріткіштермен және ұшқыш улы заттармен барлық жұмыстар тартқыш шкаф астында жүргізіледі. Сынап салынған шыны құралдарды (манометрлер, вакуумметрлер) темір ыдысқа салып қою керек яғни сынап төгілуін болдырмау үшін.

Қышқылдармен және сілтілермен жұмыс. Олар салынғна ыдыстарды түп жағынан ұстау керек. Қышқылды сұйылтқанда қышқылды суға құю керек, ал керісінше емес. Қышқылмен күйгенде ол жерді әлсіз сілті ерітіндісімен өңдеген дұрыс.

Қолданылған улы заттар, қышқылдар мен сілтілер, сонымен қатар тез тұтанатын өнімдерді раковинаға төгуге болмайды, оны арнаулы ыдыстарға төгуі керек.

Жоғары қысымда және вакуумда тұрған құралдармен жұмыс жасау ережесі. Вакуум құралдарымен жұмыс жасағанда қорғаныш көзәйнегін кию керек. Вакуумды біртіндеп қосып, ажырату керек.