- •1. Тауарлық химиялық өнімдер мен коксті жартылай өнімдер және мұнай өңдеуге негізделетін химиялық процесс және өндіріс ретінде органикалық және мұнай химиялық синтездер технологиясының түсінігі.
- •2. Химиялық технология химиялық өндірістің ғылыми негізгі сияқты
- •3. Ғылым ретінде химиялық технологияның ерекшелігі, және оның басқа ғылымдармен байланысы
- •4. Негізгі органикалық синтез бен мұнай химияның өндірістік өнеркәсіптік жіктелуі
- •5. Химиялық өндірістердің құрылымдық құрамы және компоненттер.
- •6. Негізгі органикалық синтез және мұнай химия өндірістерінің негізгі шикізат көздері, классификациясы, химиялық шикізатқа қойылатын талаптар
- •7. Негізгі органикалық және мұнай химия синтез өндірістерінің негізгі даму тенденциялары. Әлемдік және Қазақстандық мұнай газ кешендерінің қазіргі жағдайлары
- •8. Мұнай және газдың әлемдік экономикадағы мәні және Қазақстандағы көмірсутек шикізаттарын терең өңдеу өндірістерінің дамуы
- •9.Химиялық өндірістердің мемлекетіміздің экономикалық қалыптасуындағы маңыздылығы және орны, оның басқа салалармен байланысы
- •10. Химиялық өнеркәсіптің салалары. Мұнай химия өнеркәсіптерінің салалары
- •11. "Қазақстанның мұнай химиясы" даму бағдарламасының негізгі жағдайлары. Енгізіліп жатқан газ химиялық кешендер.
- •12. Қазақстанның мұнай химиялық өнеркәсіптерінің инвестициялық жобалары. 2001-2015 аралығындағы өндірістердің даму және орналасу сызбанұсқасы
- •13. Химиялық өнеркәсіптердің дамуына химиялық технологияның рөлі
- •14. Химиялық өндірістің адамзаттың өмір сүруіне және мемлекетіміздің экономикалық дамуына әсері
- •15. Технологиялық процестердің параметрлері және оларды тиімді ету жолдары.
- •16. Шикізаттың жүктелу және шығарылу сипаттамаларына қарай технологиялық процестердің жіктелуі
- •17. Химиялық техниканың негізгі даму бағыттары
- •18. Органикалық заттардың химиялық өндірісі процестерінің жалпы сипаттамасы және жіктелуі
- •19. Химиялық технологияның негізгі процестері және аппараттары
- •20. Химиялық өндірістердің гидромеханикалық процестері және олардың аппаратуралары
- •21. Химиялық өндірістердің жылулық процестері және олардың аппаратуралары.
- •22. Химиялық өндірістерлің масса алмасу процестері және олардың аппаратуралары.
- •23. Химиялық шикізаттың ресурстары және оларды рационалды пайдалану.
- •24. Химиялық шикізаттың жойылу жылдамдығының сандық сипаттамасы.
- •26. Химиялық өндірістің шикізаты. Шикізаттың жіктелуі. Химиялық шикізатты өңдеуге дайындау.
- •27. Шикізатты байыту қағидалары. Қатты заттарды байыту.
- •28. Мұнай туралы түсінік. Қазақстанның мұнай кенорындары.
- •29. Табиғи және мұнайға ілеспе газдар. Газды бензиндер.
- •30. Ірі кенорынға жататын мұнай кенорындары.
- •31. Химиялық өндірістің энергетикалық ресурстары. Энергия көздері және түрлері.
- •32. Отын-энергетикалық ресурстардың жіктелуі.
- •33. Отындардың технологиялық сипаттамалары.
- •34. Өндірістік қалдықтарды тазалаудың негізгі әдістерін айтыңыз.
- •35. Мұнай химиялық өнімдерге жататын салалар.
- •36. Химиялық өндірістің технологиялық процесс үшін мәні қандай.
- •37. Шикізаттарды агрегаттық күйіне және құрамына қарай бөлу.
- •38. Өндірістің технологиялық сызбанұсқасы және ол қандай мәлімет береді
- •39. Минералды шикізат. Рудалық минералды шикізат түсінігі
- •40. Негізгі органикалық синтездің мақсатты және аралық өнімдері туралы түсінік.
- •41. Мұнайды өңдеуге дайындау
- •42. Мұнайдың классификациясы (ғылыми және технологиялық)
- •43. Мұнайдың пайда болуы : органикалық және бейорганикалык гипотезалары
- •44. Мұнайлар және мұнай өнiмдерiнiң физика-химиялық қасиеттерi
- •45. Мұнайлар және мұнай өнiмдерiнiң физика-химиялық қасиеттерiн анықтау
- •46. Мұнайдың элементтік және топтық құрамы
- •47. Мұнайдағы, ілеспе газдардағы және газ конденсатты кен орындарындағы газ тәріздес алкандардың химиялық құрамының жалпы мөлшері
- •48. Мұнайдың тығыздығын анықтау
- •49. "Ретроградты конденсация" түсінігі. Бұл процесс қандай газ кенорындарында кездеседі
- •50. "Сайлинг-процесс" түсінігіне анықтама беріңіз және ол іс жүзінде қандай мақсатта қолданылады
- •51. Екіншілік энергетикалық ресурстарды химиялық өндірістерде пайдалану.
- •58. Ағынды суларды тазалаудың биохимиялық және физика- химиялық әдістері.
- •60. Табиғи және мұнайға ілеспе газдар, газды бензиндер.
- •61. Мұнай өңдеу зауыттарының газдары, сұйық мұнай өнімдері
- •62. Ацетиленді карбид кальциінен және көмірсутектерден алу
- •63. Синтезгаз және көміртегі оксиді. Көміртегі оксиді негізіндегі синтездер.
- •64. Метил спиртінің синтезі. Даму бағытындағы метанол өндірісінің сызбанұсқасы және өндірістегі қоршаған ортаны қорғау
- •65. Формальдегид өндірісі, технологиялық сызбанұсқалары
- •66. Химиялық өндірістің катализі. Каталитикалық реакциялардың және катализаторлардың жіктелуі.
- •67. Гомогенді және гетерогенді катализ
- •68. Катализаторлардың активтілігі мен селективтілігі, тұрақтылығы
- •69. Химиялық реакция жылдамдығы мен температуралар арасындағы байланыс
- •70. Құрамында оттегі, азот, галоген, күкірт бар органикалық қосылыстарды өндірісте пайдалану.
- •71. Каталитикалық химиялық процесс. Катализатордың маңызы және түрлері.
- •72. Химика – технологиялық процестердің негізгі көрсеткіштері (техникалық, экономикалық, әлеуметтік)
- •73. Комбинирленген химика-технологиялық процесстер және шикізатты кешенді пайдалану.
- •74. Өнеркәсіптік өндірістердің ағын сулары және оларды тазалау әдістері.
- •75. Химиялық өндірістердің қалдықтары. Қалдықтарды азайту қағидалары.
- •76. Қалдықсыз өндіріс жасаудың негізгі принциптері.
- •77. Экология және өндірістік экология туралы жалпы түсінік.
- •78. Табиғи ресурстарға сұраныс масштабы. Қоршаған ортаның және өндірістің әсері.
- •79. Еңбек қауіпсіздігі мен денсаулық сақтау жұмыстарын ұйымдастыру.
- •80. Еңбекті қорғау заңдылықтарын бұзудағы жауапкершіліктер.
- •81. Мұнай өңдеу және мұнай химиялық өндірістердегі травмалық сипаттамалар.
- •82.Өндірістік травматизм және кәсіптік аурулар түсінігі.
- •84.Улы заттардың классификациясы. Кәсіптік уланудың алдын алу
71. Каталитикалық химиялық процесс. Катализатордың маңызы және түрлері.
Органикалық заттардың химиялық технологиясында каталитикалық процестердің маңызы зор. Катализ аммиак, күкірт және азот қышқылы, каталитикалық крекинг және риформинг, мұнайхимиялық синтез бен мономерлер синтезі, жасанды көксағыз бен өзге де көптеген полимерлер алуға, еріткіштердің бірқатарын сонымен қатар бояу, тамақ және фармацевтика өнеркәсібі үшін жартылай өнімдер синтезіне негізделген.
Әрекеттесуші заттар мен катализаторлардың фазалық күйіне сүйене отырып, процестің үш түрін бөліп көрсетуге болады.
Ферментативті катализ ферменттер (энзимдер) әрекетіне негізделген, яғни тірі организмдегі химиялық реакцияларды жылдамдататын биологиялық катализаторлар. Барлық ферменттер-белоктар. Көптеген ферменттер- бірнеше белок молекуласынан тұратын ионды-органикалық комплекстер. Ферменттер белсенділігі бойынша өнеркәсіптік катализаторлардан артып кетеді.
Біртекті катализ -реагенттер мен катализатолар бір фазалық күйде болады (газды қоспа немесе ерітінді). Біртекті катализде процесс лабилді тұрақсыз аралық қосылыстардың стехиометрлік құрамы түзілуі арқылы дамиды. Реакция жылдамдығының жоғарлауы енгізлігне катализатор концентрациясына тура пропорционалды болады.
Әртекті катализ - катализатор мен әрекеттесуші заттар әртүрлі агрегаттық күйде болады. Әртекті катализде катализатор – қатты зат ал, реагенттер - сұйық немесе газтәрізді заттар болады. Реакция бұл жағдайда катализатор бетінде жүреді. Әртекті катализде процесс лабилді тұрақсыз аралық қосылыстардың стехиометрлік емес құрамы түзілуі арқылы дамиды. Ол катализатор атомы мен әрекеттесуші атомдардың байланысу энергиясының үлкен қорымен сипатталады. әртекті катализ мұнайөңдеу өнеркәсібінде біртектіге қарағанда кең таралған.
Каталитикалық процестің жоғарыдағы үш түріне ортақ сипат катализденетін реакция жылдамдығының жоғарлауы болып табылады. Катализдің маңызды өзіне тән сипаты термодинамикалық мүмкін болатын реакция бағытын (сол сәттегі) таңдай отырып жылдамдату болып табылады.
Катализатордың маңызды қасиеті олардың әрекетінің таңдамалығы (селективтілігі) болып табылады. Бастапқы заттар арасында мүмкін болатын көптеген реакцияларда катализатор ереже бойынша басқа реакция жылдамдығына тиіспей бір реакцияны жылдамдатады.
Катализаторлар мен каталитикалық реакциялар. Катализатор дегеніміз реагенттермен бірнеше мәрте аралық химиялық өзара әрекеттесуге түсетін, реакцияның стехиометрлік теңдеуіне қатыспайтын, термодинамикалық тепе теңдікті өзгертпейтін бірақ оның жылдамдығын арттыратын затты айтады.
Катализатор бірдей дәрежеде тура және кері реакция жылдамдығын жылдамдатады. Көптеген реакциялар теория жүзінде катализаторсыз мүлде жүзеге аспайды, мысалы, парафинді көмірсутектердің изомерленуі, яғни термодинамикалық бұл реакциялар жүзеге асуы мүмкін ал катализатор қолдану жаңа, катализаторсыз мүмкін емес реакция жолынан тұратын ережеге сай элементарлық сатылардың бірнеше қадамынан тұрады.
Каталитикалық реакциялар мен катализаторлардың жіктелуі. Әрекеттесуші заттардың катализатормен өзара химиялық әсерлесуі мен аралық өнімдердің сипаты бойынша қышқыл-негіздік және тотықтыру-тотықсыздандырушы каталитикалық реакциялар мен сәйкесті катализаторларды бөледі.
Қышқыл-негіздік реакцияларда аралық белсенді бөлшектер болып иондар табылады, катализатор катализатордан реагентке немесе реагенттен катализаторға протондар берілу нәтижесінде олардың түзілуі иницирленеді. Бұл жағдайда катализатор ретінде қышқылдар (қышқылдық катализ) және негіздер (негіздік катализ) болып табылады.
Тотығу – тотықсыздану реакциялары. Бұл катализаторлардың белсенді орталығы толық емес координирленген ауыспалы металл катиондары немесе аниондары болады, оларда толтырылмаған d-орбиталдары бар, ол электрон жұптарының донорлары болып табылатын молекулалар мен координациялық байланыстар түзеді. Каталиттік өзара әрекеттесу реагент молекуласына катализатор молекуласынан және керісінше электрондар өтуімен байланысты. Реакциялар металдармен, тотықтармен, сульфидтермен және комплексті қосылыстармен катализденеді. Сульфидтер, тотықтар, тотықсыздану- тотығу, қышқыл-негізді белсенділікке ие, сондықтан бифункционалды катализаторлар болып табылады.
Мұнайөңдеу өнеркәсібінде жүзеге асатын каталитикалық реакциялар, тотығу- тотықсыздану (гидрогенизация және дегидрогенизация) және қышқылдық (каталитикалық крекинг, изобутанды бутенмен алкилдеу, олефиндерді полимерлеу) реакцияларға жатады. Бифункционалды катализ кең қолданылады (парафинді көмірсутектерді изомерлеу, риформинг, гидрокрекинг).