Monopol

• Naturalny ( związana np. z surowcami , czyli uwarunkowany czynnikami naturalnymi , geograficznymi , klimatycznymi )

• Państwowy ( państwowo – administracyjny ) związany z uwarunkowaniami prawnymi , uzasadniony prawem

• Techniczny , ekonomiczny lub techniczno – ekonomiczny ( wynika z działalności przedsiębiorstwa , dzięki szybszemu zdobyciu siły technicznej lub ekonomicznej )

Rynek od strony podaży ( sprzedający ) Rynek od strony popytu ( kupujący )

c zysta konkurencja czysta konkurencja

k onkurencja konkurencja monopolistyczna monopolistyczna

o ligopol oligopson

m onopol pełny monopson

( wyłączność sprzedawcy ) ( wyłączność nabywcy )

Monopol bilateralny – monopol natrafia na monopson , jedynym narzędziem

działania jest tu negocjacja między podmiotami .

A – konkurencja doskonała

B – konkurencja niedoskonała

• oligopol

• oligopson

• monopol

• monopson

Koncepcja ( zmienności ) intensywności konkurencji

• konkurencja potencjalna

• konkurencja efektywna

Potencjalna intensywność konkurencji , to rozpatrywanie konkurencji przy założeniu, że procesy konkurencji na rynku nie podlegają zakłóceniom , ani ograniczeniom ze strony uczestników tego rynku , ani innych podmiotów gospodarczych .

Efektywna intensywność konkurencji – w analizie bierze się pod uwagę zakłócenia występujące w procesach konkurencji , pochodzące od samych podmiotów bądź innych uczestników rynku .

I ntensywność

konkurencji

duopol wąski szeroki polipol

oligopol oligopol

Polipol – jest to rynek doskonały

KONKURENCJA DOSKONAŁA I MONOPOL PEŁNY

I Konkurencja doskonała

• Jednorodność produktu

• Pełna mobilność czynników

• Duża liczba sprzedających i kupujących

• Pełna , doskonała informacja o rynku

Siła wielu producentów jest wyrównana . Produkt nie różni się cechami jakościowymi wyrób jest standaryzowany , wybierany na podstawie ceny ( konkurencja cenowa )

Podmioty ( producent , sprzedawca ) pełnią role cenobiorcy , także kupujący pełni rolę cenobiorcy . Cenodawcą jest rynek . Każdy podmiot przyjmuje , akceptuje cenę która jest wynikiem gry rynkowej .

Nie każdy produkt może być spostrzegany jako jednorodny wówczas zmienia się model konkurencji .

Doskonała informacja o rynku jest założeniem modelowym , bo nigdy nie ma pełnej informacji . Gdy jest dużo podmiotów , to traci się możliwość dostania informacji o wszystkich produktach i podmiotach .

Dlaczego musi być konkurencja ?

Łączenie firm jest zbyt kosztowne , jest to mniej opłacalne .

Mniejsze koszty ponosi się przy działaniu samodzielnym , niezależnym , czyli przy pełnej mobilności , swobodzie przenoszenia kapitału .

Są to firmy , które nie wymagają dużych nakładów , nie są kapitałochłonne , niższe wymagania kwalifikacyjne pracowników . Dlatego decyzyjnym czynnikiem przenoszenia kapitału jest zysk , czyli rentowność .

Jeżeli cena się obniża , obniża się też rentowność , zmniejsza się opłacalność i następuje odpływ kapitału do innych gałęzi rynku . Alokacja dokonywana jest w zależności od efektywności działania kapitału .

Pełna konkurencja w ekonomii zapewnia najefektywniejsze wykorzystanie zysku .

Cena jest wielkością daną , dlatego aby zwiększyć zysk , przedsiębiorstwo nie zmienia ceny lecz zwiększa produkcję ( do wysokości swych możliwości )

Jeżeli zwiększymy cenę , ponad cenę rynkową to przedsiębiorstwo wypadnie z rynku bo wyprzedzi go konkurencja . Natomiast cena znacznie poniżej ceny rynkowej wskazuje na nieefektywne działanie .

Przedsiębiorstwo może zwiększać produkcje do chwili , gdy koszt marginalny równa się przychodowi marginalnemu .

PM = KM

Czyli koszty pokryły zyski ( jest to długoterminowy warunek efektywnego działania przedsiębiorstwa , minimalna akceptowana stopa zysku = 0 )

To była strategia maksymalizacji zysku .