10. Uprawnienia I obowiązki dziennikarza sprawozdawcy sądowego: postępowanie przygotowawcze sądowe (art. 13 pr. Pras.).

Sprawozdawczość sądowa jest jednym z dość istotnych obszarów dziennikarstwa i spełnia następujące funkcje:

1. Ujawnia patologie występujące w społeczeństwie, często przyczynia się do odkrywania nowych patologii,

2. Funkcja wychowawcza czy informacyjna z zakresu znajomości prawa,

3. Sprawowanie swoistej kontroli nad organami wymiaru sprawiedliwości,

4. Spełnia funkcje prewencyjną, odstrasza potencjalnych sprawców,

Dziennikarz musi spełniać trzy funkcje:

1. Informować o postępowaniu,

2. Dbać o dobro uczestników,

3. Dbać o dobro wymiaru sprawiedliwości,

Nie byłoby sprawozdawczości sądowej gdyby nie obowiązująca w polskim prawie zasada jawności postępowania karnego, administracyjnego i cywilnego. Ta jawność zawarta jest w Konstytucji. Ta jawność postępowań przejawia się w dwóch aspektach:

1. Jawność wobec stron – co oznacza że w czynnościach toczących się w ramach postępowań mogą uczestniczyć strony postępowania,

2. Publiczność procesu (jawność zewnętrzna)

Prawo karne procedury:

1. Śledztwo/dochodzenie – postępowanie przygotowawcze – jest tajne, zasada inkwizycyjności.

2. Postępowanie sądowe – jawne

Dziennikarz może pisać o śledztwie i dochodzeniu za zgodą prokuratora.

Dziennikarz może prowadzić swoje własne śledztwo, nie może jednak utrudniać działań prokuratury i policji. Musi uważać aby nie naruszyć dóbr osobistych badanego obiektu.

Postępowanie sądowe – zgodę na nagrywanie wydaje sąd. Może się nie zgodzić np. na ujawnianie świadków, biegłych czy oskarżonego. Dziennikarzom nie wolno ferować wyroku przed zapadnięciem wyroku w pierwszej instancji.

Są sytuacje kiedy jest wyłączona jawność postępowania sądowego (zabójstwa, gwałty).

11. Prawa I obowiązki dziennikarza (art. 10-16 pr. Pras.).

I. Zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu.

II. Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w granicach określonych przepisami prawa.

III. Dziennikarz, w ramach stosunku pracy, ma obowiązek realizowania ustalonej w statucie lub regulaminie redakcji, w której jest zatrudniony, ogólnej linii programowej tej redakcji.

Działalność dziennikarza sprzeczna z linią programową stanowi naruszenie obowiązku pracowniczego.

IV. Dziennikarz jest obowiązany: zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło.

V. Dziennikarz jest obowiązany: chronić dobra osobiste, a ponadto interesy działających w dobrej wierze informatorów i innych osób, które okazują mu zaufanie.

VI. Dziennikarz jest obowiązany: dbać o poprawność języka i unikać używania wulgaryzmów.

VII. Dziennikarzowi nie wolno prowadzić ukrytej działalności reklamowej wiążącej się z uzyskaniem korzyści majątkowej bądź osobistej od osoby lub jednostki organizacyjnej zainteresowanej reklamą.

VIII. Publikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposób informacji utrwalonych za pomocą zapisów fonicznych i wizualnych wymaga zgody osób udzielających informacji.

IX. Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była ona uprzednio publikowana.

X. Osoba udzielająca informacji może z ważnych powodów społecznych lub osobistych zastrzec termin i zakres jej opublikowania.

XI. Udzielenia informacji nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub zawodową.

XII. Autorowi materiału prasowego przysługuje prawo zachowania w tajemnicy swego nazwiska.

XIII. Dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy: danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób udzielających informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych,

2) wszelkich informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać chronione prawem interesy osób trzecich.