6. Әдебиеттер

Негізгі

1. Ә.Н.Нұрмухамбетов Патологиялық физиология, 2000ж.

2. Ә.Н.Нұрмұхамбетұлы Патофизиология. Алматы, 2007. – Б. 209-235.

3. Патофизиология под ред. А.Д.Адо и Л.М. Ишимовой –М.,1980. - Б.144-158

4. Патофизиология под.ред.А.Д.Адо и В.В.Новицкого,-Томск,1994. -Б.135-152

5. Дәрiстер, К.А.Шаймарданов, 2-шi бөлiм, Семей қаласы

Қосымша

1. А.М.Чернух Воспаление.-М.,1979г. (монография). – 448 с.

2. А.Ш. Зайчик Вопросы общей патологии -Л.,1985г. – 97 с.

3. Д.Н.Маянский. Хроническое воспаление. -М., Медицина, 1991г. –272 с.

4. Нурмухаметов А.Н. Патофизиология в схемах и таблицах - Алматы.- 2003 - 110.

5 Шанин В.Ю. Патофизиология - С-Петербург. «Хлби-СПб», 2005.- 639с.

6. Шанин В.Ю. Практикум патологическая физиология - «Питер», С-Петербург, 2002.-

724.

7. Зайчик А.Ш., Чурилов Л.П., Утехин В.И., Ирошников Г.П., Фокин А.С., Беляева А.В. Введение в хкспериментальную патологию. - С-Петербург, 2003.- 380с.

8. Рубцовенко А.В. Патологическая физиология. - Москва. Медпрес-информ, 2006.- 608 с

9. Зайчик А.Ш., Чурилов А.П. Механизмы развития болезней и синдромов - «Хлби-СПб» - 2005.- 507с.

10. Воложин А.И., Субботин Ю.К. Болезнь и здоровье: две стороны приспособления. - М.: Медицина. - 1998. – 480 с.

7. Бақылау. Тестілер. Сабақ тақырыбының сұрақтары бойынша әңгімелесу.

Тесттілер

1. Қабыну бұл:

1. патологиялық реакция

2. патологиялық жағдай

3. типтік патологиялық үрдіс

4. ауру

5. нозологиялық бірлік

2. Қабынуды шақыратын хндогендi себептердi атаңыз:

1. тромбтар,тұздардың жиналуы, бала терiсiнiң физиологиялық хкстраттарға жоғары сезiмталдығы

2. созылмалы қан жоғалту

3. қан айналуының жетiспеушiлiгi

4. дене температурасының жоғарылауы

5. эритроциттер тұну жылдамдығының жоғарылауы

3. Қабынуды неге біртектес дерттік үрдіс деп атайды:

1. себептерiнiң әртүрлiгi

2. орналасу орнының әртүрлiгi

3. организмге биологиялық мәнi үшiн

4. оның дамуындағы себеп-салдар қатынасының қиындығы

5. негiзгi сипатының қай жерде орналасуына және немен шақырылғанына байланыссыз бiрдей өтуi

4. Бiрiншiлiк альтерация төменде көрсетiлгендердiң қайсысының тiнге әсер етуiнiң нәтижесi болып табылады:

1. физикалық, химиялық факторлардың, биологиялық факторлардың

2. клеткадан босаған лизосомды факторлардың

3. флогогенді факторлардың

4 .оттегiнiң белсендi метаболиттерiнiң

5. онкогенді факторлардың

5. Екiншiлiк альтерация төменде көрсетiлгендердiң қайсысының тiнге әсер етуiнiң нәтижесi болып табылады:

1. жоғарғы температураның

2. клеткадан босаған лизосомды ферменттердiң, тiнге сүт қышқылы мен үшкарбон қышқылдарының жиналуының

3. төмен температураның

4. тамырларда тромбтардың пайда болуының

5. иондаушы сәуленің

6. Қабыну кезiндегi бiрiншiлiк альтерация:

1. флогогендi фактордың әсер ету күшi мен ұзақтығына тәуелдi,оның пайда болуы үшiн флогогендi фактор әсерi қажет

2. оның дамуы үшiн флогогендердiң болуы шарт емес

3. тамырдағы тромбтардың пайда болуына жауап реакция

4. зиянды бастамамен шақырылған реакция, зақымдалу

5. қышқыл, сілті әсер еткенде пайда болады

7. Бiрiншiлiк альтерация аймағында тыныс алу кохффициенттiнiң төмендеуi немен байланысты:

1. лизосоманың зақымдалуымен

2. митохондрияның зақымдалуымен, гликолиздiң жоғарылауымен

3. цитоплазмалық мембрананың зақымдалуы мен К иондарының шығуымен

4. веналық гиперемияның дамуымен

5. артериальді гиперемия дамуымен

8. Қабыну ошағында онкотикалық және осмотикалық қысымдардың жоғарылау себебiн көрсетiңiз:

1. биологиялық белсендi заттардың пайда болуы

2. клетка өнiмi кезiнде калий иондарының босауы,тамыр қабырғасының өткiзгiштiгiнiң жоғарлауына байланысты альбуминдердiң шығуы,белоктардың белсендi гидролизi

3. полисахаридтердiң жоғары гидролизi

4. белок синтезінің жоғарылауы

5. кетон денелердің пайда болуы

9. Қабыну ошағында артериялық гиперемияның веналық гиперемияға ауысу себебiн көрсетiңiз:

1. тамыр өткiзгiштiгiнiң артуы мен қанның сұйық бөлiгiнiң шығуы,лейкоциттердiң қабырғалық тұруы,веноздық тамырлар микротромбозы

2. қабыну ошағында клеткалардың көбеюi

3. қанның тұтқырлығының төмендеуi

4. гипопротеинемия

5. тромбоцитопения

10. Қабынудың қатысушы жасушалық медиаторларына жатады:

1. оттегiнiң белсендi метаболиттерi

2. лимфокиндер

3. вазоактивтi аминдер (гистамин, серотонин)

4. монокиндер

5. арахидон қышқылының метаболиттер (хйкозаноидтер)

11. Қабыну кезiнде хкссудацияның тамырдан тыс факторларына жатады:

1. веналар тонусының жоғарылауы

2. қабыну ошағындағы гиперосмия, гиперонкия

3. лейкоциттердің жиекте тұруы

4. брадикининнiң түзiлуi

5. қанның қоюлануы

12. Қабыну ошағындағы хкссудацияның негiзгi себебiн көрсетiңiз:

1. микротамырлардағы гидростатикалық қысымның жоғарылауы, тiндердiң ыдырауының жоғарылауы мен ондағы осмотикалық белсендi заттардың жиналуы

2. тамыр iшiнде онкотикалық қысымның жоғарылауы

3. тiндерде онкотикалық қысымның төмендеуi

4. микротамырлардың өткiзгiштiгiнiң төмендеуi

5. тіндік қысымның жоғарылауы

13. Лейкоциттер хмиграциясына жатқызады:

1. лейкоциттердiң қабырғалық тұруы, лейкоциттердiң тамыр қабырғасынан шығуы

2. хритроциттердің шығуы

3. фагоцитоз

4. микробтардың фагоциттермен жұтылуы

5. бактериялардың қорытылуы

14. Қабыну ошағында пролиферацияны қамтамасыз етедi:

1. мононуклеарлы фагоциттер, гистиоциттер

2. нейтрофилдер

3. лимфоциттер

4. базофилдер

5. хозинофилдер

15. Қабыну кезiнде артериальды гиперемияға тән:

1. қан ағысының жоғарылауы, қабыну аймағының қызаруы

2. қан келуiнiң жоғарылауы, қан ағысының баяулауы

3. қан кетуiнiң төмендеуi, ісіну

4. қан келу уақытының жоғарылауы

5. лимфа жасалудың азаюы

16. Қабыну кезiнде кинин жүйесiнiң негiзгi әсерi:

1. капиллярлар мен посткапиллярлық венулалардын кеңуi

2. артериальді спазммы

3. хемотаксистiң басылуы

4. тромбоксан өнiмдерiнiң әлсiреуi

5. пролиферацияның белсендiлiгi

17. Қабыну ошағында рН-тың қышқылдық жаққа жылжуы мынаған байланысты:

1. тотығу-фосфорланудың белсендiлiгiмен

2. Кребс циклинде органикалық қышқылдарын қолданылмауымен, гкликолитикалық ферменттер белсендiлiгiмен

3. гидролитикалық ферменттердің активацирлеуімен

4. клеткалар цитолизiмен

5. зат алмасудың жоғарылауымен

18. Қабыну ошағында хкссудацияның жоғарылауы мынаған байланысты:

1. қабыну ошағы тiндерiнде коллоидты-осмостық қысыммен төмендеуiмен

2. капилляр өткiзгiштiгiнiң жоғарылауымен,ткандарда коллоидты-осмостық қысымның оғарылауымен

3. капиллярларда гидростатикалық қысымның төмендеуiмен

4. ткандарда гидростатикалық қысымның жоғарылауымен

5. лимфотүзілудің жоғарылауы

19. Минералокортикоидтердiң қабынуға қарсы әсерi мына механизмдермен байланысты:

1. клетка мембранасының тұрақтануымен

2. тамыр өткiзгiштiгiнiң жоғарылауымен, ісінудің дамуымен

3. митохондрий мөлшерінің көбеюі

4. лизосома мембранасының тұрақтануымен

5. либосома тұрақтануымен

20. Глюкокортикоидтердiң қабынуға қарсы әсерi немен байланысты:

1. тамыр өткiзгiштiгiнiң жоғарылауымен

2. iсiнудiң дамуымен

3. тамырлардың базальды мембранасының тұрақтануымен, лизосома мембранасының тұрақтануымен

4. клеткалардын көбеюiмен

5. глюконеогенездің белсенуімен

№ 15-ші тәжірибелік