9. Практикалық сабақтардың жоспары

Практикалық жұмыстар №1

Сабақтың тақырыбы Тұрақтылар, айнымыллар, стандартты функциялар, өрнектердің меншіктеу операторларының жазылуы

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға программа құрылымы, айнымалыларды, тұрақтыларды, белгілерді сипаттау және операторлар бөлімі, сонымен қатар Паскаль тілінің қарапайым операторлары туралы түсінік беру;

Арифметикалық операциялар символдар арқылы жазылады. Паскаль тілінде мынадай операциялар бар:

* – көбейту, / – бөлу, % – модуль бойынша бөлу (қалдықты анықтау), + – қосу, - – азайту.

Мәліметтерді енгізу операторы READ (ағылшынша оқу). Оператордың жалпы түрі:

READ(a1, а2,...,ап); READLN(a1, a2,...,an); READLN;

Шығару операторы. Паскаль тілінде нәтижені экранға шығару үшін WRITE (жазу) операторы қолданылады.

WRITE (a1, а2,...,ап); WRITELN(a1,a2,...an);

1-мысал. Екі санның қосындысын табу программасын құру керек.

Program kosindi;

Var a,b,x: integer;

Begin

Write ('а,b-сандарын енгіз');

Readln(a,b);

X:=a+b;

Writeln('x= ‘,x);

End.

2-мысал. Екі санның бөліндісін табу программасын құру керек.

Program bolindi;

Var a,b,x:real;

Begin

Write ('а,b-сандарын енгіз');

Readln(a,b);

Writeln('x= ‘,x);

End.

Тапсырмалар

1. Мына өрнектерді Паскаль тілінде жазыңдар да мәндерін есептеңдер:

б) (2+3)-ті 6-ға бөлгендегі қалдықты табу;

в) 5^*2/10;

№2. Мына өрнекті Паскаль тілінде жазыңдар:

№3. Паскаль тілінде жазылған өрнектердің математикалық жазылуын көрсетіңдер:

№4. Мына өрнектерді Паскаль тілінде жазыңдар:

№5. Паскаль тілінде жазылған төмендегі өрнектердің математикалық жазылуын көрсетіңдер:

Практикалық жұмыс № 2

Сабақтың тақырыбы Алгоритмнің сызықты құрылымының программасын жазу. Тармақталған алгоритмдердің құрылымын программалау

Сабақтың мақсаты: Паскаль тілінің қарапайым операторлары туралы түсінік бере

отырып оқушыларды программа құруға үйрету

Өрнектегі операцияның орындалу қатарын приоритет деп атаймыз. Әр операцияның орындалуы оның приоритеті есебімен болады. Приоритет мәні 3 кестеде көрсетілген.

Операция	Приоритет	Операция түрлері
@, NOT *, /, DIV, MOD, AND +, -, OR, XOR =, <>, <, >, <=, >=, IN	Бірінші (Жоғарғы) Екінші Үшінші Төртінші (Төменгі)	Унарлы операция Көбейту типінің операциясы Қосу типінің операциясы Қатынас операциясы

№1. Екі санның қосындысының квадраттарын және көбейтіндісін табу программасын кұру керек. х = (а + b)²,у = a*b Program esepl; Var a, b,x,y: integer: Begin Write (‘а,b-сандарын енгіз'); Readln(a,b); X:=sqr(a+b);

Y:=a*b;

Writeln(‘x=’,x);

Writeln(‘y=’,y);

End.

№2. , мұндағы x=5, y=2,8 функциясының мәнін есептейтін программа құру керек.

Program esep2;

Var k:real;

Const x=5, y=2.8;

Begin

K:=sqr(x)+sqr(y)*sqrt(x+y);

Writeln('k=’,k);

End.

Тапсырмалар

1. Бірінші оқушы бір сағатта М себет, 2-оқушы К себет, 3 оқушы L себет алvа жинаса,

олар t са5атта қанша алма жинайды? (

2. Бір зат алдымен 10%-ке қымбаттап, одан соң 10%-ке арзандатылса, заттың бағасы

қанша %-ке өзгерген.

3. х және у-тің мәндерін енгізіп, төмендегі өрнектердің мәндерін есептейтін программа

құрыңдар.