ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Х. ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Технология және ақпараттық жүйелер институты

“Бекітемін”

Жұмыс бағдарламалары бойынша комитеттің төрайымы

______________ Ұ.М.Смаилова

“___” _________________ 20___ ж.

Техникалық өлшеулер

ПӘННІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

(СИЛЛАБУС)

Кафедра: «Технологиялық процестерді стандарттау және сертификаттау»

Кредиттер саны: 1

Пререквизеттер: Физика, математика,

Постреквизеттер: өлшеу аспаптарымен жұмыс істеу

Оқытушының аты - жөні: Қонысбеков Марат Айтбекович

Мекен жайы: Толе би көшесі, оқу корпусы 2.5.126 – кафедра

Қызметтік тел: 45-28-40

Тараз 20___

Курс пререквизиттері: курсты оқу ЖОО-да міндетті болып табылатын пәндер жиынтығын алдын-ала оқуды қажет етпейді, бұған "Математика" және "Физика" пәндері бойынша орта мектеп бағдарламасының көлемінде Сіздердің алған білімдеріңіз жеткілікті.

Негізгі оқулықтар

1. Васильев А.С. Основы метрологии и технические измерения. –М.: Машиностроение, 1988.

2. Лифиц И.М. Основы стандартизации, метрологии и сертификации. –М.: Юрайт, 2-е изд., исправленное и дополнительное, 2001

3. Крылова Г.Д. Основы стандартизации, сертификации, метрологии. –М.: Юнити, 2-е издание, переработанное и дополненное, 2001

4. Тартаковский Д.Ф., Ястребов А.С. Метрология, стандартизация и технические средства измерений. –М.: Высшая школа, 2001

Қосымша оқулықтар

1. Шишкин И.Ф. Метрология, стандартизация и управление качеством –М.: Издательство стандартов, 1990

2. Чижикова Т.В. Стандартизация, сертификация и метрология. Основы взаимозаменяемости. –М.: Колос, 2004

3. Әубәкіров Ғ.Ө. Метрология, стандартизация және сапаны басқару терминдерінің қазақша-орысша сөздігі. – А.: Рауан, 1993

Курстың мақсаттары мен міндеттері

Пәнді оқыту мақсатында өлшемдер туралы теориялық білімге, практикалық дағдыға иемдену және керекті дәлдікке жету үшін оларды әдістемелік нұсқаулармен және құралдармен тұтас қамтамасыз ету. Жоғарғы білімнің мемлекеттік стандарт талаптарына сәйкес:

• Сіздер өлшеу нәтижелерін өңдеу әдістерін, жалпы заңдарды және техникалық өлшеу ережелерін, атаулар мен анықтамаларды білінуіңіз керек;

• Сіздер әр түрлі физикалық шамалардың өлшеулер үлгісін талдап және өлшеу қателіктерін анықтап білінуіңіз керек. Осы білімді оқу процесіне қолдануыңыз керек;

• Сіздер өлшеу қателіктердің есептемесін және өлшеу нәтижелерін бағалауын практикалық дағдыда жетістікке жетуіңіз керек.

Курс компоненттеріне қойылатын негізгі талаптар

«Техникалық өлшеулер» курсы сабақтың бір түрінен тұрады (75 минут апта сайын).

1. Сабақ басталмас бұрын Сіздерге сабаққа байланысты материалдар тарқатылып беріледі. Онда сабақ тақырыбына байланысты негізгі моменттерді қамтып көрсетіледі. Берілген материалдарды сабақ алдында оқып алыңыздар. Сабақ біткен соң міндетті түрде негізгі оқулықтардан берілген материалдарды оқыңыздар және материал тақырыбына тиісті бақылау сұрақтарға жауап беріңіздер (бақылау сұрақтардың тізімін қараңыздар).

2. Курстың өткен материалдары бойынша студенттің өзіндік жұмысы (СӨЖ) қарастырылған. Аттестацияға бір апта қалған кезде СӨЖ тапсырылады және қорғалады. СӨЖ-ның орындалуы және қорғауы ұпай есебінде бағаланады.

3. Барлық сабақтарға қатысу, өз уақытысында СӨЖ-ты орындау және қорғау белсенділік категориясында ұпай есебінде бағаланады.

4. Дискуссия: Сабақтың тақырыбына сәйкес Сіздер дискуссияға міндетті түрде дайын болуыңыз керек. Әр бір тақырыптың түсінгенін немесе түсінгеніңізді алдын ала айтуыңыз керек.. Дискуссия уақытында сіздің көрсеткен белсенділігіңіз тіркеледі және аттестация бағасына әсер етіледі.

5 Аралық аттестация: Курс бойынша екі аралық аттестация екі рет тапсырылып қаралады. Бұл компьютерлік тест болып табылады. Тест (50-ден 100-ге дейін сұрақтар) сабақта өткен материалдардан құрастырылады. Тест сұрақтары бақылау аттестацияға 1 апта қалған кезде электронды түрде Сіздерге беріледі. Сондықтан Сіздер өздеріңізбен бірге дискеталарыңызды алып келуіңіз керек.

6. Қорытыңды бақылау – үлесі жалпы бағалаудың 40% құрайтын емтихан формасында жүргізіледі. Емтихан барлық өткен материалды қамтиды және тестілеу формасында қабылданады.

Аралық аттестация тапсыру мерзімі

1-ші аралық аттестация – 6 апта;

2-ші аралық аттестация – 11 апта;

Қорытынды бақылау – емтихан.

Сіздердің курсқа деген көзқарасыңыз және тәртібіңіз студетнттің ізет кодексіне сай болады деп біз үміттенеміз. Сіздер сабақтан қалмауыңыз керек, сабаққа кешікпеуіңіз керек. Университет қабырғасында және аудиториялық сабақтарда тәртіпті болуыңыз керек, оқытушыны және бірге оқитын курстарыңыздарды сыйлауыңыз керек. Сабаққа кешігіп және келмегеніңіз оқытушы айып санкциясын белгілейді (айып ұпайлар). Бұл айып санкциялар аттестация бағасына әсер етеді. Айып санкция сабаққа дайындалмағаны үшін де салынады (1 ұпай)

Баға қою саясаты

№	Компоненттер	Тапсырма саны	Бір тапсырма үшін максимум ұпай	Бағалау үлесі, % жалпыға шаққанда
1	Сабаққа дайындық	10	1	10
2	Сабақтағы белсенділік	10	3	30
3	СӨЖ-1	1	2	2
4	СӨЖ-2	1	2	2
5	СӨЖ-3	1	2	2
6	Аралық аттестация	2	7	14
7	Қорытынды емтихан (тест)			40
Барлығы:				100

Пәннің мазмұны

Р/н №	№ апта	Сабақтың тақырыбы	Есекрту
1	1	1. Сабақ. Өлшеу теориясының жалпы ұғымы. Өлшеудің формалды-логикалық негізі ұғым процесі ретінде қарастырылады.
2	2	2. Сабақ. Өлшемділіктің және ұқсастықтың теория әдәстері.
3	3	Сабақ. Классикалық өлшеулер жүйесі. Тұрақтылық – анықтыққа жетудің тиісті шартты және өлшеу нәтижелерінің дәлдіктері.
4	4	4. Сабақ. Өлшеу шкалалары. Физикалық шкалалар және нақтылық түрлерінің бір мәнсіздігі.
5	5	5. Сабақ. Өлшеулердің негізгі теңдеуі. Өлшеу әдістері.
6	6	6. Сабақ. Физикалық шамалар бірлігінің жүйесі.
7	7	7. Сабақ. Өлшеу қателіктерінің негізгі түрлері және өлшеу дәлдігінің шектері (қайтымсыз, инерция, жылу және кванты флуктация, шулар және т.б.).
8	8	8. Сабақ. Физикалық шамалардың эталондары және тексеру кестесі.
9	9	9. Сабақ. Өлшенетін шамалардың математикалық моделдері және өлшеу құралдары.
10	10	10. Сабақ. Өлшеуді жоспарлау. Өлшеу нәтижелерінің сапа бағасының теориясы және оларды математикалық өңдеу.

Р/н №	СӨЖ аталуы	Тарату уақыты	Жинау уақыты	Орындалу шарты және көлемі
1	Өлшеу құралдарының дәлдік кластары	1 апта	3 апта	СӨЖ 4-5 бет көлемінде орындалуы тиіс. Компьютер арқылы теріліп жазылуы керек.
2	Зетханалық таразыны күйге келтіру және тексеру.	3 апта	5 апта
3	Психометр комегімен өлшеуді жүргізу	8 апта	10 апта