Қолданатын әдебиеттер тізімі

Негізгі :

1. Аханов К. Тіл білімінің негіздері. А., 1973, 1977, 1993.

2. Аханов К. Грамматика теориясының негіздері. А., 1996.

3. Баранникова Л. И. Введение в языкознание. Саратов, 1973.

4. Баскаков Н. А. Введение в изучение тюркских языков. М., 1969.

5. Хасенов Ә. Тіл білімі. А., 1996.

6. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. А., 1999.

Қосымша:

1. Аманжолов А. С. Қазақша-орысша лингвистикалық терминдері. А., 1997.

2. Ахманова О. С. Словарь лингвистических терминов. М., 1966.

3. Исаев С. Қазіргі қазақ тіліндегі сөздердің грамматикалық сипаты. А., 1998.

4. Қордабаев Т. Р. Тілдің структуралық элементтері. А., 1975.

5. Салқынбай А., Абақан Е. Лингвистикалық түсіндірме сөздік. А. 1948.

6. Тектіғұл Ж. Тіл біліміне кіріспе (жаттығулар жинағы) А. 2000.

7. Истрин В. А. Возникновение и развитие письма. М., 1965.

8. Кодухов В. И. Введение в языкознание. М., 1979, 1987.

№ 24 12-апта

Тақырып: Сөздің морфологиялық құрылымы

Жоспар:

1. Түбір мен негіз.

2. Аффикстік морфемалар.

3. Сөздердің мрфемаларға мүшеленуі.

4. Сөздердің морфологиялық құрылымының өзгеруі.

Глоссарий:

1. Морфема.

2. Сөздің формасы.

3. Түбір морфема.

4. Қосымша морфема.

5. Сіңісу құбылысы.

6. Жылысу құбылысы.

7. Морфонология.

8. Аффикстер.

9. Реляциялық мағына .

10. Деривациялық мағына.

Жаттығу орындау:

1-тапсырма:

1. Қазақ тіліндегі сөз тудыратын тәсілдер (синтетикалық, аналитикалық тәсіл және семантикалық даму заңы). Сөзжасам тәсілдері арқылы жасалған сөздерге талдау жасаңыздар.

2. Бұл тәсілдердің негізгі ерекшеліктері мен өзара қарым қатыныстары және тіліміздің лексикалық, грамматикалық жүйелерімен байланысты. Сөзжсам тәсілдерінің бірінен- бірінің ерекшеліктерін түсіндіріңіз.

3. Текстердегі сөз тудырушы тәсілдер арқылы жасалған сөздерді тауып, олардың тұлғалық құрамына (туынды сөз, қос сөз, қысқарған сөз, біріккен сөз, тіркескен сөз) қарай талдау жасаңдар.

Қазіргі бетбұрыс кезінде елімізде кооператив мәселесі белең алып, күннен –күнге ел тіршілігінің бар саласында кең жайылып барады. 2. Күре тамырды жанаталаса басып жатқан алақанның айналасында лезде қан ұйып, жас бауырдай былбырап Шынпатшаның тұла бойынан дүниедегі сирек асыл – лағыл тас шығып жатқандай, қып – қызыл бояу күн сәулесімен ойнап жымың – жымың етеді (Ш. М.). 3. Тұрар әлденеге сезіктенгендей босағада жатқан темір шыбықты ала сала, далаға атып шықты.

2-тапсырма:

Еламан қараңғыдакөзін тігіп ойланып тұрып қалды да, ілгері жүріп кетті (Ә. Н.). 2. Пішпектегі ауыл шаруашылық техникумының бастығы – менің танысым (Ш. М.). 3. Кіре тартан түйелер Тәңірбергендікі, кірешелірдің де тең жартьысы Тәңірбергеннің жігіттері болатын (Ә. Н.). 4. Арық - тұрақ, тай – жабағы тұратын қораның ішіне барса, бірсыпара тай жабағы шөп жемей арап тұр екен. (С. Көб.). 5. Жариялылық рухына сай келетін бүкілхалықтық талқылау барысында заңдардың болашағына деген шынайы жанашырлықты аңғаруға болады. “Л. Ж”.