- •Пәні бойынша «5в011700» - «Қазақ тілі мен әдебиеті», мамандығы 1-курс студенттерінің білімін бақылауға арналған обсөж мәтіндері мен тапсырмалары
- •Оқытушы: бақылау, бағалау
- •Ағымдағы
- •Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
- •Барлық сағат саны: 90
- •Лекция – сабақтарының күнтізбелік – тақырыптық жоспары
- •5В011700– “Қазақ тілі мен әдебиеті”, 1 – курс, 1 – семестр. 30 сағат
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Обсөж – сабақтарының күнтізбелік – тақырыптық жоспары мен обсөж тапсырмаларын қабылдау кестесі
- •5В011700 – «Қазақ тілі мен әдебиеті», 1 – курс, 1 – семестр. 30 сағат
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Студенттің өзіндік жұмысының жоспары және орындау кестесі
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Бірінші аралық бақылау
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Жоспар:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Жоспар:
- •Бақылау сұрақтар:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Жоспар:
- •Реферат тақырыптары:
- •Бақылау сұрақтары
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Бақылау сұрақтары:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Жоспар:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Жоспар:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Бақылау сұрақтары
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Жоспар:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Бақылау сұрақтары:
- •Жоспар:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Екінші аралық бақылау
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Жоспар:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Жоспар:
- •Глоссарий
- •Жоспар:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Жоспар:
- •Жаттығу орындау
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Жоспар:
- •Жаттығу орындау:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Е) граматика
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Қазақ тіліндегі сөз тудыратын тәсілдер (синтетикалық, аналитикалық тәсіл және семантикалық даму заңы). Сөзжасам тәсілдері арқылы жасалған сөздерге талдау жасаңыздар.
- •Текстердегі сөз тудырушы тәсілдер арқылы жасалған сөздерді тауып, олардың тұлғалық құрамына (туынды сөз, қос сөз, қысқарған сөз, біріккен сөз, тіркескен сөз) қарай талдау жасаңдар.
- •Пысықтау үшін тапсырмалар:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Жоспар:
- •Грамматикалық ұғымдардың түрлеріне (грамматикалық мағына, грамматикалық форма, грамматикалық тәсіл, грамматикалық категория) сипаттама беріңдер.
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Жоспар:
- •Глоссарий:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Бақылау тапсырмасы: Тест.
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Жоспар:
- •Қолданатын әдебиеттер тізімі
- •Қосымша:
- •Білімді бақылауға тест сұрақтары.
Е) граматика
10. Бүтіннің орнына бөлшекті, жалпының орнына жалқыны, үлкеннің орнына кішіні қолданудың негізінде сөз мағынасының ауысуы.
А) синекдоха
В) метонимия
С) эвфемизм
Д) метафора
Е) грамматика
11. Біркелкі жазылып, екпіннің алмасып түсуіне байланысты түрліше айтылатын сөздер.
А) омографтар
В) каламбур
С) полисемия
Д) омонимдер
Е) синонимдер
12. Дыбысталуы бірдей, мағынасы әр басқа сөздерге негізделген сөзінен жасалған термин.
А) каламбур
В) омографтар
С) полисемия
Д) омонимдер
Е) синонимдер
13. Көп мағыналық деген түсінікті беретін ғылым.
А) полисемия
В) омонимдер
С) омографтар
Д) каламбур
Е) синонимдер
14. Сөздердің шығу тегі мен олардың семантикасының дамуы туралы мағлұмат беретін сөздік
А) этимологиялық тарихи сөздік
В) салыстырмалы сөздік
С) синонимдер сөздігі
Д) терминологиялық сөздік
Е) омонимдер сөздігі
Тілдің ары қарай бөлшектеуге ең кіші мағыналық единицасы.
А) Фонема. В) Морфема. С) Грамматикалық форма. Д) Грамматикалық категория. Е) Грамматикалық форма.
Тілдің даму барысында сөз құрамындағы морфемалардың бірінің элементі, екіншісіне ауысып өзгеру құбылысы.
А) Сіңісу құбылысы. В) Жылысу құбылысы. С) Күрделену процесі. Д) Декорреляция процесі. Е) Диффузия құбылысы.
Бастапқы негіз туынды негізге айналып, сөздің морфемаларға мүшелену процесі.
А) Сіңісу құбылысы. В) Жылысу құбылысы. С) Күрделену процесі. Д) Декорреляция процесі. Е) Диффузия құбылысы.
Сандық емес, сапалық өзгеріске ұшырау процесі.
А) Сіңісу құбылысы. В) Жылысу құбылысы. С) Күрделену процесі. Д) Декорреляция процесі. Е) Диффузия құбылысы.
Сөз құрамындағы морфемалардың арасындағы біркелкі дауыстылармен біркелкі дауыссыздардың өзгеріске ұшырауы.
А) Сіңісу құбылысы. В) Жылысу құбылысы. С) Күрделену процесі. Д) Декорреляция процесі. Е) Диффузия құбылысы.
Сөз құрамындағы морфемалардың арасындағы біркелкі дауыстылармен біркелкі дауыссыздардың өзгеріске ұшырауы.
А) Сіңісу құбылысы. В) Жылысу құбылысы. С) Күрделену процесі. Д) Декорреляция процесі. Е) Диффузия құбылысы.
...Түбірге аффикстер жалғау арқылы грамматикалық мағына беру тәсілі.
А) Аффикация. В) Ішкі флексия. С) Қосарлану. Д) Бірігу. Е) Көмекші сөздер.
Түбірдің дыбыстық құрамының өзгеруі арқылы грамматикалық мағына беру тәсілі.
А) Аффикация. В) көмекші сөздер С) Күрделену процесі. Д) ішкі флекция Е) интонация
Екі сөздің қосарлануы арқылы берілетін тәсіл.
А) Сіңісу құбылысы. В) Жылысу құбылысы. С) Қосарлану. Д) Декорреляция процесі. Е) Диффузия құбылысы.
Өзара түбір морфемалар немесе түбір мен негіздің қосылып, сөз жасалу тәсілі.
А) Сіңісу құбылысы. В) бірігу С) Күрделену процесі. Д) Декорреляция процесі. Е) Диффузия құбылысы.
Жалғаулықтар, септеуліктер және т. б сөздер тобы арқылы жасалатын тәсіл.
А) Сіңісу құбылысы. В) Жылысу құбылысы. С) көмекші сөздер
Д) Декорреляция процесі. Е) Диффузия құбылысы.
Тіл және оның даму заңдылықтары туралы ғылым?
А) лингвистика
В) грамматика
С) фонетика
Д) лексикология
Е) логика
28. Тілдегі сөздердің түрлену, өзгеру ережелері мен сөздерден сөйлемдердің құралу ережелерін белгілейтін ғылым.
А) грамматика
В) лингвистика
С) фонетика
Д) лексикология
Е) логика
29. Тіл білімінің ойлау категориялары мен ойлаудың заңдары туралы ғылым.
А) логика
В) лингвистика
С) фонетика
Д) лексикология
Е) грамматика
30. Сөздің заттар мен құбылыстардың және олардың әр түрлі белгілерінің бейнесімен тікелей лексикалық мағынасы
А) тура немесе номинативті мағына
В) фразеологиялық байлаулы мағына
С) синтаксисті шартты мағына
Д) толық омоним
Е) фонемалар
31. Сөздің тұрақты сөз тіркестерінде көрінетін лексикалық мағынасы
А) фразеологиялық байлаулы мағына
В) тура немесе номинативті мағына
С) синтаксисті шартты мағына
Д) толық омоним
Е) фонемалар
32. Сөздің сөйлемде белгілі бір синтаксистік қызметі атқаруына байланысты туған лексикалық мағынасы
А) синтаксисті шартты мағына
В) тура немесе номинативті мағына
С) фразеологиялық байлаулы мағына
Д) толық омоним
Е) фонемалар
33. Омонимдердің қалай түрленсе де барлық формаларында бір-біріне сәйкес келуі.
А) толық омоним
В) тура немесе номинативті мағына
С) фразеологиялық байлаулы мағына
Д) синтаксисті шартты мағына
Е) фонемалар
34. Дифференциялаушы қызметі басым таңбалар.
А) фонемалар
В) тура немесе номинативті мағына
С) фразеологиялық байлаулы мағына
Д) синтаксисті шартты мағына
Е) толық омоним
35. Дифференциялаушы қызметінен теңдестіруші қызмет басым.
А) морфемалар
В) сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдер
С) ономосиология
Д) аралас синоним
Е) семасиология
36. . Әрі дифференциялаушы қызметке, әрі жалпылаушы қызметке ие таңбалар
А) сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдер
В) морфемалар
С) ономосиология
Д) аралас синоним
Е) семасиология
37. Сөздердің мағынасын және олардың мағыналардың өзгерілу жолдарын зерттейтін саласы
А) семасиология
В) морфемалар
С) ономосиология
Д) аралас синоним
Е) сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдер
38. Зат немесе құбылыс ұғымының белгілі бір сөзбен аталуының себебін қарастыратын лексиканың бір саласы
А) ономосиология
В) морфемалар
С) семасиология
Д) аралас синоним
Е) сөздер, сөз тіркестері, сөйлемдер
Грамматика бір-бірімен байланысты қанша салаға бөлінеді?
а) екі
ә) үш
б) бөлінбейді
в) төрт
Сөз тіркесі мен сөйлем, олардың құрылымы мен түрлерін зерттейтін грамматиканың саласы:
а) морфология
ә) лексикология
б) синтаксис
в) фонетика
Тілдің өмір сүріп тұрған дәуіріндегі қалпын қарастырып баяндайтын грамматика қалай деп аталады?
а) тарихи грамматика
ә) сипаттама грамматика+
б) салыстырмалы грамматика
в) жалпы грамматика
Грамматикада 1) сөздің құрылымы, 2) сөз тіркесінің құрылымы және 3) сөйлемнің құрылымы зерттеледі. Кімнің сөзі:
а) Ф.Энгельс
ә) А.Шлейхер
б) В.И.Ленин
в) Р.А.Будагов
Тілдің әрі қарай бөлшектеуге келмейтін ең кіші мағыналық единицасы:
а) сөз
ә) сөйлем
б) морфема
в) сөз тіркесі
Тілдің грамматикалық құрылысын зерттейтін ілім:
а) фразеология
ә) полисемия
б) грамматика
в) семасиология
Жұрнақтың жалғануы арқылы жасалған туынды сөз қандай сөз?
а) бір тұтас сөз
ә) бір жуық сөз
б) бір мағына сөз
в) бір реттік сөз
Тіл-тілде сөздер бір-бірімен мағыналық қарым-қатынасқа түсуіне қарай қандай сөздер болып топталады?
а) омонимдес сөздер; синонимдес сөздер; антонимдес сөздер.
ә) морфемалық сөздер; лексикалық сөздер.
б) әлеуметтік сөздер; графикалық сөздер.
в) туынды сөздер; тудырушы сөздер.
Бір түбірден кемінде екі сөз тудыратын, дыбысталуы бірдей, мағынасымен қызметі басқа-басқа аффикстер (жұрнақтар) қандай аффикстер деп аталады?
а) синонимдес аффикстер
ә) омонимдес аффикстер
б) антонимдес аффикстер
в) лексикалық аффикстер
Аффикстер білдерітін мағыналары жағынан алғанда, дара мағыналы аффикс және қандай мағыналы аффикс болып бөлінеді?
а) өз мағыналы аффикс
ә) дара мағыналы аффикс
б) көп мағыналы аффикс
в) жеке мағыналы аффикс
Мағынасы мен қызметі бір-біріне ұқсас, өзара мәндес аффикстер қандай аффикстер деп аталады?
а) синонимдес аффикстер
ә) антонимдес аффикстер
б) омонимдес аффикстер
в) даралық аффикстер
Дербестігі жоқ түбірден немесе дербестігін сақтаған түбір морфемадан сөз жасайтын аффикстер қалай аталады?
а) сөз түрлендіруші
ә) сөз тудырушы
б) реляциялық мағына
в) сөз байланыстырушы
Деривациялық мағына қай аффикске тән?
а) форма тудырушы
ә) сөз түрлендіруші
б) көмекші
в) сөз тудырушы
Көмекші морфемалар немесе қанша топқа бөлінеді?
а) 4
ә) 1
б) 2
в) 3
Сөз тудырушы жұрнақтың қызметі:
а) жұрнақ жалғанған сөзіне басқа мағына береді
ә) өзі жалғанған сөзге сәл ғана қосымша мағына береді
б) сөздің мағынасын өзгертпейді
в) сөзге көптік мағына береді
Бір түбірден кемінде екі сөз тудыратын, дыбысталуы бірдей, мағынасы мен қызметі басқа-басқа аффикстер қалай аталады?
а) омонимдес аффикстер
ә) синонимдес аффикстер
б) дара мағыналы аффикстер
в) көп мағыналы аффикстер
Декорреляция процесі бойынша сөз құрамында қандай өзгеріс болады?
а) сандық
ә) сапалық
б) диффузия
в) қатыстық
Грамматикалық мағыналарды білдіру жолы қалай аталады?
а) грамматикалық мағына
ә) грамматикалық құбылыс
б) грамматикалық байланыс
в) грамматикалық тәсіл
Жұрнақтар өз ішінде … топқа бөлінеді?
а) 4
ә) 5
б) 2
в) 3
Аффикстердің жалғануы арқылы грамматикалық мағынаның өзгерілуі қалай аталады?
а) ішкі фленция
ә) аффиксация(
б) біріктіру тәсілі
в) қосарлану тәсілі
Фузия қай тілге тән құбылыс?
а) славян
ә) түркі
б) монғол
в) индеоевропа
Түбірдің дыбыстық құрамының өзгерілуі арқылы берілетін тәсіл:
а) ішкі флекция
ә) интонация
б) орын тәртібі
в) көмекші сөздер
Хабардың мақсатына қарай сөйлемдер қанша топқа бөлінеді?
а) 4
ә) 2
б) 3
в) 5
Эдуард Сепир тіл арқылы білдіретін ұғымдарды қанша түрге бөліп қарады?
а) 1
ә) 2
б) 3
в) 4
Тілдерді формасы бар тілдер және формасыз тілдер деп топтастырған кім?
а) Гейман Штейнталь
ә) Эдуард Сепир
б) Август Шлейхер
в) Фридрих Шлегель
Грамматика қай тілден алынған?
а) Роман
ә) Армян, албан
б) Грек
в) Бушмен
“Білімпаз” деген сөзде қанша морфема бар?
а) 2
ә) 4
б) 1
в) 3
“Грамматика – сөз формаларының жасалу, қолдану жолдары мен сөйлемдегі сөз тіркестерінің өзгерілу заңдылықтары туралы ілім” деп анықтама берген кім?
а) С.И.Ожегов
ә) И.И.Конданов
б) О.С.Ахманова
в) Б.И.Головин
Гректің syntaxis (құрастыру) деген сөзінен алынған термин:
а) синтаксис
ә) морфология
б) морфема
в) сингорманизм