57. Przedstaw wojny arabsko-żydowskie

61. Temat 61

Główna przyczyna rozpadu ZSRR tkwiła w założeniach systemowych. Ten system wyeliminował konkurencję, innowacyjność, wytworzył stan pogardy dla handlu, wyeliminował przedsiębiorczość. System planowanej gospodarki (cały wachlarz nakazów i zakazów) czynił kraj bardziej mobilnym do wielkich wysiłków i zmian, ale tylko podczas wojny, podczas pokoju nie mógł być skuteczny , nie dotrzymywał kroku technologii państw zachodnich. Dokładniej przyczyny rozpadu ZSRR można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne .

Przyczyny zewnętrzne:

dążenia do oderwania państw Europy srodkowo-wsch. ( tzw. państw satelit ) od totalitarnego reżimu politycznego

• skomplikowane stosunki z poszczególnymi republikami

• ingerencja Europy zachodniej i USA

Przyczyny wewnętrzne:

• problemy gospodarcze ,brak finansów (uzależnienie gospodarki rosyjskiej od cen surowców energetycznych na rynkach światowych (w pierwszym rzędzie cen ropy naftowej). Krach cen na surowce energetyczne na rynkach światowych w połowie lat 80-tych (Gajdar , ekonomista radziecki twierdzi, że dzień 13 września 1985 r. - decyzja Arabii Saudyjskiej o zwiększeniu wydobycia ropy - można uznać za pierwszą datę upadku ZSRR) doprowadził do mniejszych wpływów ze sprzedaży ropy naftowej.

• poczucie odrębności narodowej krajów bałtyckich

• ujawnienie zbrodni dokonanych przez Stalina / pośredni wpływ na rozpad ZSRR ).

• bezpośrednią przyczyna rozpadu ZSRR był Pucz moskiewski lub Janajewa ( przegrany w sierpniu w 1991r , w czym decydującą rolę odegrało przejście na stronę Jelcyna Tamańskiej Dywizji Pancernej Gwardii i Tulskiej Dywizji Powietrznodesantowej, która zgodnie z rozkazem Komitetu zdobyć miała budynek parlamentu rosyjskiego.

• Pierejstojka –system reform Gorbaczowa, zdawał sobie on sprawę, że kraj wymaga reform. Komunistyczne imperium nie było w stanie prowadzić skutecznie wyścigu zbrojeń z USA. Niedowładu gospodarki, patologii trapiącej społeczeństwo w różnych dziedzinach i degradacji środowiska naturalnego nie można było dłużej ignorować.

62. temat 62Jesień Ludów to termin określający wydarzenia, które przypadły pod koniec 1989 r. w Europie Wschodniej (jesienią), związane ze zmianą ustroju komunistycznego w tej części świata. Nazwa okresu nawiązuje do XIX-wiecznego okresu znanego jako Wiosna Ludów z powodu rewolucyjnego charakteru. Wydarzenia jesieni 1989 zamknęły kilkuletni proces rozpadu porządku jałtańskiego w Europie Środkowej, zaś ogół przemian do 1991 spowodował przede wszystkim odsunięcie partii komunistycznych od władzy w krajach znajdujących się w sowieckiej strefie wpływów. Rozpoczęcie tych przemian sięgało początku lat 80. – narodzin “Solidarności” w Polsce, nasilaniu się ruchów opozycyjnych, pierwszych prób reform w krajach socjalistycznych, w tym pieriestrojki i głasnosti w ZSRR. Stany Zjednoczone i państwa Paktu Atlantyckiego żywo zareagowały na wprowadzenie w Polsce stanu wojennego. 1982 państwa NATO wystąpiły z potępieniem akcji wojskowej przeciwko społeczeństwu polskiemu i wprowadziły sankcje gospodarcze wobec PRL. W latach 80. narastał kryzys polityczny i gospodarczy w krajach bloku radzieckiego co powodowało natężenie ruchów opozycyjnych i umacniało protest społeczny.

W Polsce powołano rząd Tadeusza Mazowieckiego , pierwszy nie-komunistyczny rząd w państwach bloku wschodniego. Rozmowy “Okrągłego Stołu” w Polsce i sukces opozycji w wyborach z 1989 stały się sygnałem do podobnych przemian w pozostałych krajach i demontażu całego systemu.

Węgry dokonały zmian w konstytucji, przeprowadziły referendum i w listopadzie 1989 uzgodniły termin wolnych wyborów. Także w listopadzie runął berliński mur, symbolizujący podział Europy i Niemiec, a NRD rozpoczęła proces reformowania systemu. Czechosłowacja rozpoczęła “aksamitną rewolucję”, w Bułgarii odsunięto od władzy T. Żiwkowa. Proces zmian zakończył się powstaniem grudniowym w Rumunii przeciwko N. Ceausescu.

Jesień Narodów spowodowała likwidację Układu Warszawskiego i RWPG, zakończenie konfliktu Wschód–Zachód.