
- •Тауыш ишетелә: “Гөлбикәү, Зөләйха, әйҙәгеҙ, әйҙә. Ҡайтыу яғына ынғайлағыҙ!”
- •Ҡулына бер ус мәтрүшкә тотҡан Зөбәйер килеп инә.
- •Зөбәйер сыға. Бер аҙҙан Аллағыуат менән бергә килеп инә. Ҡулында мәтрүшкәһе бар.
- •Шәриф менән Сәлим бер-береһенә ҡарашып ала. Бер ни ҙә өндәшмәйҙәр.
- •Барыһы ла сыға.
- •Сәлим менән Шәриф урман юлынан үҙҙәре йыйыла торған йәшерен ҡыуышҡа китеп баралар. Ҡыуышта уларҙы Хәмит көтөргә тейеш.
- •Уң яҡтағы ҡыуаҡтан ҡыҙыу атлап Хәкимйән менән Шәриф сыға.
- •Хәкимйән менән Шәриф соҡор янына киләләр.
- •Йүгереп сығып китә.
- •Хәкимйән соҡор өҫтөндәге ағастарҙы ала башлай.
- •Аллағыуат инә. Ҡулында һыулы биҙрә.
- •Аллағыуат Шәриф артынан килеп арҡан осон тота. Арҡан тартыла.
- •Сәлим менеп етә. Ҡыуаҡ артынан шыуышып килеп сыға. Салауат биҙрәне алып сәхнә мөйөшөнә бара.
- •Салауат сәхнә ситендә сысҡан ауларға әҙерләнә. Башындағы түбәтәйен ҡулына тотҡан. Аллағыуат икенсе тишеккә һыу ҡоя. Бер аҙҙан.
- •Улар шулай һөйләшә-һөйләшә алыҫлашалар. Сәхнә ҡаранғылана. Бер аҙҙан кире яҡтыра башлай.
- •Яны көн башланыуын белгертеп, ҡоштар һайраша. Сәхнәгә Хәким менән Шәриф сыға. Улар бөгөн ҡыҙҙарҙың еләккә сыҡҡанын ҡарауылларға тейеш. Шуға яланға алдараҡ сығып йәшенеү өсөн килгәндәр.
- •Бер мөйөштән тирә-яғына ҡаранып Зиннәт килеп сыға. Туп-тура Хәким янына килеп күрешә, Шәрифкә баш ҡаға.
- •Шәриф бирелеп китеп ерҙән еләк сүпләп ашай башлай.
- •Малайҙар икенсе ҡыуаҡ яғына әйләнәләр. Шул саҡ ул ҡыуаҡ артынан да бүре олоған тауыш ишетелә. Малайҙар туҡтай. Беренсе ҡыуаҡ артынан да олойҙар.
- •Бер аҙҙан яланға Салауат, Аллағыуат менән Зөбәйер сыға. Хәкимдәр киткән яҡҡа төртөп эстәрен тотоп көләләр.
- •Күмәкләп бер түбәләс артына ятып алыҫтағы аҡланды күҙәтәләр.
- •Шаршау. Икенсе бүлек.
- •Ишек яғынан ағас ботағы һынған тауыш ишетелә.
- •Ҡая ишегенән бер ҡосаҡ ҡурай үләне тотҡан Салауат күренә.
- •Салауат ҡурайҙарҙы бер мөйөшкә һала.
- •Аллағыуат ҡулындағы төргәк эсенән һаҡ ҡына йомран сығара. Салауат килеп ҡарай.
- •Бөркөт ситлегенең ҡара япмаһын аса. Ситлек ишеген асып йомранды һалырға итә. Бөркөт балаһы уның ҡулын суҡый. Аллағыуат йәһәт кенә йомран менән бергә ҡулын тартып ала.
- •Йомранды алып ситлеккә тыға. Был юлы бөркөт суҡымай. Ҡулын ала. Күмәкләп ашармы юҡмы икәнен күҙәтәләр.
- •Бер мөйөштән кипкән ботаҡтар килтереп малайҙар уҡ юна башлайҙар.
- •Бөркөт тауышланып ҡуя. Барыһы ла ситлек янына килә.
- •Бөркөт тауышланып ҡуя. Малайҙар бергәләп сығып китәләр.
- •Салауаттар штабы. Салауат үҙе генә ултыра. Сәхнә ҡараңғы. Салауаттың тауышы.
- •Аллағыуат бер мөйөштәге теҙелгән таштарҙың береһен күтәреп көсләнә башлай.
- •Салауат бер үҙе.
- •Аллағыуат инә. Салауат ситлектән һыу һауытын ала.
- •Ботаҡ һынған тауыш ишетелә.Икеһе лә шым ҡалып тыңлай. Бер аҙҙан ишектән Зөбәйер күренә.Ҡулында бер ҡосаҡ сәскә.
- •Шулай атышалар.
- •Салауат атыуҙан туҡтап.
- •Салауат менән икәүләп Сәлимгә уҡ атырға өйрәтәләр.
- •Сәлим ата. Торонбаш ҡолай.
- •Ата. Теймәй.
- •Салауаттың арҡаһынан ҡағалар.
- •Аллағыуат менән Салауат ян-уҡты йәшерәләр.
- •Сығалар.
- •Шәриф тап бая Салауаттар ян йәшергән ҡыуаҡ араһынан бер таяҡты тарта, ул ян булып сыға.
- •Салауат килеп инә.
- •Салауат та, Аллағыуат та сыға.
- •Салауат килеп инә. Ҡулында ҙур бысаҡ. Тирә-яҡҡа ҡарана.
- •Ашығып, бик борсоулы ҡиәфәттә Аллағыуат инә.
- •Сыға. Салауат яңғыҙы.
- •Гөлбикә кеҫәһенән айыуҙың тырнағын сығара.
- •Һәндерәлә Салауат ята. Ипләп кенә баҫып Аллағыуат менән Сәлим инә. Икеһенең дә ҡулында кескәй төргәк.
- •Аллағыуат, Сәлим бер-берһенә ҡараша.
- •Ишек шаҡыйҙар. Ҡыйыр-ҡыймаҫ ҡына Хәким күренә. Сәлим менән Аллағыуат уға ҡаршы атлайҙар.
- •Ишек асыла. Шәриф күренә. Ҡулында ҡара япмалы ҡош ситлеге.
- •Барыһы ла аптырап ҡала.
- •Ишектән Зөбәйер күренә. Ҡулында бер туҫтаҡ бәрәмәстәр һәм ҡурай.
- •Сәлим ҡыйыуһыҙ ғына ҡурайҙы алып өрөп ҡарай. Шунан бер моңло көй уйнап ебәрә.
- •Бөркөт балаһы тауышлана.
- •Бөркөт балаһы ҡыуанып тауышлана. Күмәкләп Салауаттын “Тыуған илем” шиғырына яҙылған йырҙы йырлайҙар.
Шәриф тап бая Салауаттар ян йәшергән ҡыуаҡ араһынан бер таяҡты тарта, ул ян булып сыға.
Шәриф. Һы, әллә ян инде? Хәким, ҡара әле?!
Хәким. Килтер, килтер! ( Янды әйләндереп ҡарай) Кем ҡалдырып киткән икән?
Шәриф. Ҡайҙа, тағы ла юҡ микән? (Кире ҡыуаҡҡа бара) О-о-о, бында тағы ла ике ян, өҫтәүенә уҡтары ла бар!
Хәким. Килтер бында. (Бер уҡты әйләндереп ҡарай) Был тимерсе Сәлих яһаған башаҡ бит!
Шәриф. Зөбәйерҙеке инде улай булғас. Яндарын ҡарайыҡ әле? (Ҡарайҙар)
Хәким. (Тороп баҫа. Яндың керешен тартып ҡарай. Уҡты төҙәй.) Шә-әп! (Янда яҙыу күреп ҡала) Шәриф, кил әле. Бына был тамғаны күрәһеңме?
Шәриф. Эйе. Ә нимәне аңлата ул?
Хәким.(ҡапыл нимәнелер хәтерләгәндәй) Был яндар кемдеке, беләһеңме?
Шәриф. Кемдеке?
Хәким. ( зәһәр ҡыуанып) Салауаттарҙыҡы!
Шәриф. Ә ҡайҙан белдең?
Хәким. Бына ошондай тамғаны Салауаттың атаһы гел дә айғыр һыртына баҫа. Салауат та шуны һалған янына.
Шәриф. Йә ярай, әйҙә, итегеңде таҙала ла, шылайыҡ!
Хәким. (Итеген алып уҡ башағы менән табанын соҡой) Сыҡты! (Итеген кейә) Әллә... был уҡ-яндарҙы ла алып китәйекме?
Шәриф. Ҡурҡыта бит әле.
Хәким.Һы, тапҡанһың ҡурҡыр нимә.
Шәриф. Бөркөт балаһын йәшереүе еңел. Ә уҡ-һаҙаҡты атыш уйнағанда барыбер күрһәтергә кәрәк.
Хәким. Дөрөҫ! Иң яҡшыһы нимә, әйтәйемме? (Уҡты алып урталай һындыра) Бына! Күрҙеңме? Бер кем дә һеҙ һындырҙығыҙ, тип әйтә алмай.
Шәриф. Был тирәлә атайым айыу йөрөй ти. Йә айыу һындырған тиербеҙ.
Хәким. (Түмәр янына килеп) Ҡара, ҡара! Улар бында атышҡа өйрәнгәндәр. (Түмәр янындағы түбәтәйҙе күтәрә) Был кемдеке? (Хәкимгә күрһәтә)
Шәриф. Былмы? Был – Сәлимдекенә оҡшаған.
Хәким. Сәлим?! Вәт һатлыҡ йән! Салауаттар менән уҡ атышҡан! (Теүәтәйҙе ергә һалып тапай. Ныҡ асыуланып) Ҡана, килтер яндарҙы!
Шәриф килтерә. Хәким береһен алып урталай һындыра.
Хәким. Бына һеҙгә! Бына! (Шәриф тә бер янды һындыра. Шул саҡ бөркөт тауыш бирә. Ярһыған Хәким ситлеккә яҡын килеп) Әле һин дә яҡлашаһыңмы уларҙы? ( Хәмит ҡаршыһына Шәриф сыға)
Шәриф. Хәким, туҡта! Бөркөт балаһы беҙгә кәрәк бит! Теймә!
Хәким тыныслана төшә.
Хәким. (Ситлекте ала) Эйе, һин беҙгә кәрәкһең әле. Беҙ ҙә һунарҙа үҙебеҙҙе күрһәтербеҙ!
Шәриф. Ситлекте теге үҙебеҙҙең ҡыуышҡа йәшереп ҡуяйыҡ...
Ситлекте алып сығып китәләр.
6-сы күренеш.
Аллағыуат сыға. Ҡулында төргәк. Шәп килеп юлдағы ян һыныҡтарына абынып йығыла. Төргәге бер яҡҡа оса.
Аллағыуат. Аһ! Сысҡандарым ҡаса! ( Һикереп тора ла моҡсай яғына ашыға) Береһе ҡалған икән. Мыраубикәнең тыранғынан саҡ алып ҡалғайным икеһен дә. Ҡарап ҡына тормаһаң, уйната, уйната ла ашай ҙа ҡуя ул мәсекәй. Тәмлене ярата. Ярай, балапан, бер сысҡан етеп торор бөгөнгә. Юл уртаһына кем таяҡ ташлағандыр. Иртәнсәк юҡ ине. ( Таяҡты ала. Салауаттың билдәһен күрә) Был бит... был бит беҙҙең ян! ( Хафаланып тирәләп ҡарай) Бына минеке, бына Сәлимдеке...кем шулай ҡыланды икән? Их, юҡҡа ҡалдырып киттек әле шул яндарҙы?!
Салауат килеп инә.
Салауат. Аллағыуат? Нимә булды?
Аллағыуат. (Ян киҫәген биреп) Бына! Кемдер һындырып киткән.
Салауат. (Борсолоп) Эйе, ҡылғандар! Береһе лә ҡалмағанмы?
Аллағыуат. Өсөһөн дө һындырғандар.
Салауат. Ә уҡтары иҫәнме?
Аллағыуат. Әлләсе, ҡараманым. (Барып ҡарай) Уҡтары ята!
Салауат. Ярай әле ян-уҡтарҙы ғына һындырғандар. Уҡтың башаҡтары ҡәҙерле бит.
Аллағыуат. Шулай ҙа ул. Нисек һәйбәт итеп эшләгәйнек.
Салауат. Ҡайғырма, дуҫҡай! Яңыларын быларҙан да яҡшыраҡ итеп яһарбыҙ.
Аллағыуат. Ҡасан? Әле мин балапанды ашатырға китеп барам.
Салауат. Ҡасан, тиһеңме? Муйыллыҡ яҡын бит. Мин ауылға ҡайтып үткер бысаҡ килтерәм. Ә Һин бөркөттө ашатып кил дә мине ошонда көт, йәме.
Аллағыуат. Ярай. Килештек!