15 Желілердің иерархиялық құрылымының моделі және принциптері.

Компъютер желілердің классификацияларының әртүрлі әдістері бар. Желілерді ішкі желілерге бөлудің көптеген себептері бар:

• Физикалық орналасуы

• Логикалық топтау

• Қауіпсіздік

• Қосымшалардың талаптары

• Жалпыға ортақ хабарламаларды шектеу

• Желінің иерархиялық құрылымы

Желіні ішкі желілерге бөлу үшін ішкі желі маскасы кеңінен түсіну қажет. Желі маскасы түйіндер бір желіде соны көрсетеді. Желі маскасы бұл желі биттерін және түйін биттерін бөлуге арналған 32 –биттік шама. Ол бірлерден және нөлдерден тұрады, бірлер желіге, ал нөлдер түйінге сйкес келеді. Корпоративтік желілере маскалар ұзындықтары бойынша ажыратылады. LAN желілерінің сегменттері әртүрлі түйін сандарынан тұрады, сондықтан барлық құрылатын ішкі желілер үшін бірдей масканы пайдалану тиімсіз.

Корпоративтік желілере маскалар ұзындықтары бойынша ажыратылады. LAN желілерінің сегменттері әртүрлі түйін сандарынан тұрады, сондықтан барлық құрылатын ішкі желілер үшін бірдей масканы пайдалану тиімсіз. Желіні ұйымдастыру үшін үш деңгейлі иерархиялық құралымдағы модел пайдаланылады. Бұл модел желі функциясын үш деңгейге бөледі.1.Қол жеткізу қолданушыларды қосуды қамтамасыз етеді. 2.Үлестіру деңгейі трафикті бір жергілікті желіден басқасына тасымалдау үшін қолданылады. 3.Орталық деңгейде ақырғы желілер үшін жоғарғы жылдамдықтағы магистралдан тұрады.

16.Физикалық және логикалық топологияларды ұйымдастыру ерекшеліктеріне мысал

Компьютерлік торап дегеніміз – компьютердің қандай да бір территориясы бойынша таратылған және олардың өзара бір-бірімен байланысқан жиынтығы.

КТ территориялық белгісі бойынша былай бөлуге болады:

1. Жергілікті

2. Регионалды/Аймақтық

3. Корпоративті торап – қандай да бір корпорацияға жататын, компьютерлерді біріктіретін торап.

4. Ауқымды

Ауқымды торапта орналасқан абоненттердің арасында өзара әрекеттер байланысының телефондық желісі негізінде радиобайланыс және спутниктік байланыс жүйесі негізінде жүзеге асады.

Ауқымды, аймақтық және жергілікті желілерінің бірігуі көпжелілі иерархияны құруға мүмкіндік береді.

Жергілікті желінің ерекшелігі: телефон желісі қолданылмайды, олар бір-бірімен желілік кабельмен біріктіріледі, әдетте коаксиалды кабель пайдалынылады. Коаксиалды кабель орталық сым-жиладан жан-жағынан металл тормен оралған орамнан тұрады. Орам кедергілерден қорғауға арналған. Коаксиалды кабельге компьютерлерді қосу үшін онда желілік плата болуы қажет.

Жергілікті желіде компьютерлер барлығы тең құқылы болса, желі бір рангілі деп аталынады. Желідегі компьютерлерді басқаратын компьютер сервер деп аталады. Жергілікті желідегі әрбір компьютер жұмыс станциясы немесе әрбір станцияның өзінің аты болады. Өз кезегінде жұмыс станциялары жұмыс тобын құрайды. Компьютерлерді бір-бірімен біріктіру тәсілі желі топологиясы деп аталады. Жұлдызша, шиналық, сақина, бұтақ тәріздес топологиялар болады. Желіде құрылғылар арасында өзара әрекеттерді ұйымдастыру күрделі есеп болып табылады. Күрделі есептерді шешуге декомпозиция деп аталатын әмбебап тәсіл қолданылады. Яғни бір күрделі есепті бірнеше қарапайым есеп модульдерге бөлу. Декомпозиция процедурасы жекелеме есептерді шешетін әрбір модулінің функциясын дәл анықталуын және олардың арасындағы интерфейсті қамтиды. Яғни декомпозиция нәтижесінде есепті логикалық ықшамдау болады және жүйенің қалған бөліктерін өзгеріссіз жекелеме модульдерін модификациялау мүмкнідігі пайда болады. Протоколдар әртүрлі түйіндердің бір деңгейдегі әрекеттесу ережелерін, ал интерфейстер бір түйінде көрші деңгейдегі модульдерді әрекеттесу ережелерін қарастырады. Әрбір деңгейдегі құралдары біріншісі өзінің меншікті протоколын, ал екіншісі көрші деңгейлер мен интерфейсті өңдеуі қажет.

Желідегі түйіндердің әрекетін ұйымдастыру үшін жеткілікті болатын иерархиялық түрде ұйымдасқан протоколдың жиыны коммуникациялық протоколдың стегі деп аталады.