39. Суперқолданушы деңгейінде жүйеге кіру. Su командасын тексеру. Sudo утилитінің қолданылуы.
Суперқолданушы дегеніміз шексіз құқықтарға ие қолданушы. Оның логині root. Оның үй директориясы /root/, немесе /home/login.
Команданы суперқолданушы атынан жіберу үшін келесі синтаксисті қолданыңыз.
sudo команда
sudo кілттік сөзі және одан кейін жазылатын команда сол команданы жіберу суперқолданушы атынан болатынын білдіреді. sudo touch /var/test
Сосын
сіз парольді енгізу жайлы сұранысты
көресіз.
Сосын
қолданушыға берген парольді енгізіңіз.
Сосын жүйеге кіре беріңіз.
sudo сіз жүйе администрациясының менюінен бір нәрсені жіберген кезде қолданылады. Кейін sudo – ны енгізгеннен кейін әлбетте құпия код сұралады. Алайда барлық программалар sudo көмегімен автоматты түрде жіберілмейді. Әдетте админ құқығымен программаны жіберу көбіне қолмен жүзеге асады.
40.Ubuntu іске қосу сценарилері. Init демонының жұмыс істеу мысалы. Орындалу деңгейлерін өзгерту. Shutdown, halt, reboot, telinit, poweroff опцияларымен командаларды орындау.
init ( initialization — инициализация) —барлық процесстерді жіберетін UNIX программасында және Unix-ұқсас жүйеде жұмыс жасайды. Демон ретінде жұмыс жасайды және қарапайым PID 1 ие. Әдетте /sbin/init жолы арқылы жасалады. Сонымен қатар init процессінің жұмысы /etc/inittab файл көмегімен жүзеге асады. Соған мысал:
id:5:initdefault:
si::sysinit:/etc/rc.d/rc.sysinit
l0:0:wait:/etc/rc.d/rc 0
l1:1:wait:/etc/rc.d/rc 1
l2:2:wait:/etc/rc.d/rc 2
l3:3:wait:/etc/rc.d/rc 3....
Орындалу деңгейлерін өзгерту
1 –консольдің реттік нөмірі
2345 — инициализацияланатын консоль үшін деңгей нөмірі
respawn — бұл параметр init сеанстан шығу барысында консольға қызмет ететін процессті қайта жіберу керектігін білдіреді.
/sbin/mingetty tty6 — коснольға қызмет ететін программа.
Осылайша сіз өзіңіздің инициализация деңгей өмірін оңай өзгерутіңізге болады. /etc/inittab файлын түзеп және /etc/rc.d/rc*.d каталогында қажетті сілтеме жасау керек.
Сонымен қатар және бір орныдалу мысалы:
# init 5
# runlevel
3 5
Команда reboot - жүйені қайта жүктеу үшін қолданылады.
Толығыра мәлімет алу үшін терминалға мына команданы жазу керек:
# info reboot |
Команды halt и poweroff
halt және poweroff командалары жүйенің аяқталу жұмысын атқарады. Бірінші команда жүйе жұмысын аяқтайды, бірақ оған ток көзін қоспайды. Берілген команда ескі компьютерлер үшін тағайындалған, себебі кеңейтілген ток көзін басқаруды қолдамайды. Екінші команда ток көзін қосады және жұмысты аяқтайды.
Команда shutdown
Ең дамыған команда болып табылады, себебі бұл коман да жұмысты аяқтайды, жүйені қайта жүктейді және аяқтаду уақытын көрсетіп отырады. Мысалы, сіз ерте қайтқыңыз келді, бірақ компьютер ді 19:30 да өшіру керек болған жайғдайда shutdown: командасы көмек береді:
# sudo shutdown -h 19:30 |
Уақытты көрсетеді, сосын терминал терезесінде белгіленген уақытта компьютер өшіріледі деген ақпарат аласыз.
-r опциясын қайта жүктеу үшін қолданады.
# shutdown -r now |
Синтаксис shutdown
Usage: shutdown [OPTION]... ВРЕМЯ [СООБЩЕНИЕ]
Опции (Options) shutdown
Options: -r – shutdown қайта жүктеу; -H – shutdown соң тоқтату; -P – shutdown соң өшіру ; -c - shutdown командасынан бас тарту;
telinit –ті тағы да инициализация деп атауға болады, SIGTERM және SIGKILL сигналдар арасында процесстерді жіберуде қанша уақыт күту керек.telinit тек қолданушы құқығына қатысты шақырылуы мүмкін.