
- •Linux кең таралған дистрибутивтары. Жүйелік администратордың алдына қойылатын басты мәселелер.
- •2.Жүйелік басқару дегеніміз не? Жүйелік администратор деген кім?
- •3. Ож қысқаша даму тарихының ерекшеліkтері.
- •4. Операциялық жүйені орнату барысындағы қиындықтар, оларды шешу жолдары.
- •5.Ubuntu іске қосу сценарилері. Init демонының жұмыс істеу мысалы. Орындалу деңгейлерін өзгерту. Shutdown, halt, reboot, telinit, poweroff опцияларымен командаларды орындау.
- •7. Файлдармен және процесстермен пайдалана білу. Суперқолданушы.
- •8.Процесс атрибуттары. Процесстің өмірлік циклі. Сигналдар.Процесстің жағдайы. Процесстерді ps, top командаларымен бақылау. Процесс атрибуттары:
- •9. Файлдық жүйе түсінігі. Файлдар мен каталогтар атаулары, ұйымдастырылуы. Файл типтері. Файл атрибуттары.
- •10. Сhmod командасымен кіру құқығының өзгеруі. Chown командасымен иесінің және топтың ауысуы.
- •11. Umask командасымен кірудің стандартты құқықтарының берілуі. Қосымша жалаудың қолданылуы.
- •12 Chmod, chown, umask командалары. Ext2fs файлдық жүйесінің қосымша опциялары. Тіркеу жазбаларын басқару.
- •13.Linux операциялық жүйесінде электрондық почтамен жұмыс істеу ерекшеліктері.
- •14.Дискілік квоталарды орнату барысы.
- •15. Программалық жабдықтаманы конфигурациялау және кезекті қолжетімділік құрылғыларын қосудағы туындайтын мәселелерге тоқталыңыз, оларды шешу жолдары.
- •16. Linux кең таралған дистрибутивтері. Жүйелік администратордың алдына қойылатын басты мәселелер.
- •17) Желілік басқару командаларын және bash қабықшасын қолдану Желілік басқару командалары
- •Өшірілген терминал командалары
- •18. Демондарды және маршрутизация хаттамасын қолдану не үшін қажет? Routed, Gated демондарының жұмыс істеу мысалдары
- •19. Маршрутизация кестелерінің атқаратын қызметі. Пакеттер маршрутизациясы қалай ұйымдастырылады? Маршрутизацияның демондары мен хаттамалары.
- •20. Желілік басқару командаларын және bash қабықшасын қолдану. Tcp/ip желісінің хаттамалары.
- •21. Arp адрестерін түрлендіру хаттамасы. Dhcp түйіндерінің динамикалық конфигурациялау хаттамасы.
- •22.Ашық жүйелердің(osi) өзара байланыс моделінің атқаратын қызметі. Пакеттер және олардың инкапсуляциялау процесі.
- •23. Мәліметтерді резервтік көшірудің ұйымдастырылуы. Rdump командаларын қолдану.
- •24. Amanda желілік дискілік архиваторының жұмыс принциптері. Резервтік көшірудің коммерциялық жүйелерінің ерекшеліктері.
- •25. Резервтік көшіру принциптері. Резервтік көшіруге арналған құрылғылар мен тасмалдаушылар.
- •26. Файлдық жүйені тазалау. Сrontab-файлдарды құру және өшіру.
- •27. Жаңа дискті жүйеге қосу, дискке тараулар құру, ядроны инсталляциялау және дисктен жүктеудің ерекшеліктері. Туындайтын мәселер.
- •28. Тізбекті құрылғылардың файлдары. Set serial командасы.Тізбекті қолжеткізу құрылғылары үшін программалық жабдықтаманы конфигурациялау ерекшеліктері.
- •29. Аппараттық терминалдарды конфигурациялау. Терминал драйверінің арнайы символдары мен функциялары.
- •31. Scsi, ide, Fibre Chanel, usb дискілік интерфейстер. Қатқыл дискті қосу процедурасына мысал келтіріңіз.
- •32. Stty, tset командаларын тағайындау және сипаттау. Қатқыл дискімен жұмыс істеу командалары. /etc/passwd, /etc/shadow және /etc/group файлдары.
- •33. /Etc/passwd, /etc/shadow және /etc/group файлдары. Қолданушылардың қосылуының сөзсіз және басқару кезеңдері. /etc/passwd, /etc/shadown және /etc/group файлдарын түзету.
- •34. Стандартты конфигурацялық файлдарды көшіру, қолданушыларды өшіру, тіркеу жазбаларын сөндіру командалары.
- •35. Қолданушының стандартты тобын анықтау және өзгерту. /etc/passwd файлын тексеру сценарийлері.
- •36. /Etc/shadow файлында әрекет мерзімі орнатылмаған жазбалар үшін және парольсіз жазбаларды іздеу. Қолданушыларды қосу және өшіру. Жаңа тіркеу жазбасын тексеру.
- •37. Kill, kil all командаларымен сигналдар жіберу. Nice, renice командаларымен процесстердің артықшылығының өзгеруінің мысалын келтіріңіз.
- •Kill, killall процестеріне сигналдарды жіберу
- •Renice егер бір немесе бірнеше процес көптеген ресурс қолданатын болса, сіз оларды жоюдың орнына олардың артықшылықтарын азайта аласыз. Оның синтаксисы:
- •38. Ps, top командаларымен процесстерді тексеру. Процестермен жұмыс істеуге арналған командалардың түрлері.
- •39. Суперқолданушы деңгейінде жүйеге кіру. Su командасын тексеру. Sudo утилитінің қолданылуы.
- •40.Ubuntu іске қосу сценарилері. Init демонының жұмыс істеу мысалы. Орындалу деңгейлерін өзгерту. Shutdown, halt, reboot, telinit, poweroff опцияларымен командаларды орындау.
25. Резервтік көшіру принциптері. Резервтік көшіруге арналған құрылғылар мен тасмалдаушылар.
Мәліметтерді тасыммалдаушы
Резервті көшіру үшін тасымалдауыш типі сіздің қаржылық жағдайыңызға және сақталатын мәлімет көлеміне тікелей тәуелді.
Қатқыл дискрвті көшірме
Қатқыл дискте резервті көшірме-бюджет варианты жаман емес және сенімді. Сақталатын мәліметі секілді RAID-массивін әртүрлі деңгейлерін қатқыл дискіте қолдану керек. Дегенмен бұл нұсқада екі кемшілік бар: бақылаудан шығу кезінде қатқыл диск өзіне тарту ықтималдығы жоғары және диктің өзі немесе қандай да бір басқа программалар бақылаусыз мәліметтер жазуы мүмкін. Бұл мәселенің шешімі – дискті резервті көшірме жасау кезінде ғана монтирлеп тұру керек. Басқа компьютерде орналасқан мәліметтердің резервті көшірмесін желі арқылы да жүзеге асыру мүмкін.
Сыртқы қатқыл диск – FireWire интерфейсімен немесе USB 2.0- қымбат емес және сенім.
CD-RW –қымбат емес ақпарат тасымалдау құрылғысы. Ұзақ сақталады. Кемшілігі –дисктің көлемі шектелген .
DVD-RW- оның көлемі 8.5Гбайт. резервтеу әдісі тиімді.
Blue Ray-привод –көлемі 25Гбайт, қымбат.
USB Flash-жинаушы -оқу және жазу жылдамдығы жоғары,тиянақтылығы –механикалық және магнитті әрекеттке негізделген.
Көп оптикалық дисктер
Әртүрлі модификациялы, көлемі 640 Мбайт-тан 4,7 Гбайт-қа дейін. Маңызды жобаларда мәліметтерді резервтеу үшін негізгі құрал деп есептеледі. Ол өте қымбат.
Кез-келген операциялық жүйеде жұмыс істеген кезде маңызды ақпараттың резервті көшірмесін жасау қажеттігі жиі туындайтыны белгілі. Ондай жұмыс үшін архиватор-
бағдарламалар жəне сығу бағдарламалары қажет. Линукс ОЖ-нің жеткізу жинағына негізінде бірден бірнеше архивтеу жəне/немесе сығу бағдарламалары кіреді. Бірақ unix-like ОЖ үшін tar архиваторы жəне gzip(GNU zip) сығу бағдарламасы de facto стандарты болып табылады.
Tar (GNU tar – GNU tape arhiver) – архивтер жасауға арналған бағдарлама. Қазіргі заманғы tar сығуды қамтамасыз етеді, бірақ Линукс пен Юникстің ертерек версияларымен сəкестендіру үшін, сығылған tar архивін қолданған дұрыс, немесе оны сығу
утилиттарының біреуін жасаған соң сығуға болады.
26. Файлдық жүйені тазалау. Сrontab-файлдарды құру және өшіру.
Cron(Command Run ON) — программаларды және сервердегі скриптерді белгілі уақытта автоматты iске қосу системасы. 'cron'-ды 'crontab' командасының көмегімен басқару керек. 'crontab -e' командасы автоматты түрде текстілік редакторды қосып оған cron файл крнфигурацияларын жүктейді. Редактордан шықан соң cron жаңа конфигурациясы автоматты түрде онатылады. Кофигурация файлы командалық жолдар тiзбегі және оларды шақыру кестесi болады.Бос жолдар мен жолдар '#' символынан басталады,елемейді.Қалған жолдар орта айнымалыларының қондырғылары мен cron командасы болып табылады.
crontab- файлын жазу жеті жолдан тұрады:
минуттар сағат күн ай апта күні қолданушы аты команда
Рұқсатетілген уақытша параметрлер мәні:
минуттар |
0-59 |
сағат |
0-23 |
күн_ай |
1-31 |
ай |
1-12 |
апта күні |
0-7(0-Вс,1-Пн,2-Вт,3-Ср,4-Чт,5-Пт,6-Сб,7-Вс) |
Жол анық немесе шаблонмен берілу мүмкін:
жұлдызша - кез келген сан
бүтін сан үтір арқылы бүтін сандар — дискретті көпті тапсырма екі бүтін сан , дефиспен бөлінген, Мағыналардың диапазонына тиісті..
cron сценариінің дайын жолының мысалы:
# Тапсырманы орындау сағат18 7 минут 13 мамыр егер бұл жүма болса 7 18 13 5 5 /home/www/myscript.pl # Тапсырманы әр бір сағат 0 минутта орындау 0 */1 * * * /home/www/myscript.pl # Тапсырманы әржеті сағат 0 минутта орындау 0 */7 * * * /home/www/myscript.pl # Тапсырманы әр жексенбі сағ 10 30 минутта орындау 30 10 * * 0 /home/www/myscript.pl
Cron – нан php скриптерді орындау үшін PHP бинарлы интерпретаторы қажет, РНР интерпретаторына жолды хостингтан біліңіз.
# Кунде таңғы сағ 5 скрипті іске қосы: 0 5 * * * /usr/bin/php -q /home/www/script.php.