1. Linux кең таралған дистрибутивтары. Жүйелік администратордың алдына қойылатын басты мәселелер.

Slackware. Бұл дистрибутивтің алғашқы нұсқасын Патрик Фолькердин жасады, сонымен қатар Mr. Slackware және The Manа 17 шілде 1993. Бұл нұсқа SLS дистрибутивінде базаланды және 3,5" дискеттер көшірмесі болды, ол FTP арқылы жазыпалынды. openSUSE — пайдалануда тұрақты, жеңiл және бiткен көп мақсатты Linux дистрибутиві. Бұл дистрибутив қолданушыныға жай ғана ядро емес және басты утилиталар сонымен қатар басқа да программалық жабдықтармен (XFree86 және TCP/IP қолдауларын қосады) алғаш ұсынған.

UBUNTU - linux ядросын қолданатын және debian-ға негізделген операциялық жүйе. Негізгі жасаушысы және демеушісі canonical компаниясы болып табылады. Қазіргі уақытта жоба белсенді түрде дамуда және ашық бірлестік тарапынан қолдау көруде. Ubuntu-ды 20 миллионнан астам қолданушы пайдаланады, бұл оны openstat санақ ғылымы бойынша десктоптарға арналған linux-тың ең танымал дистрибутиві. Веб-серверлерге арналған ең танымал ож-дің тізімінде ол 4-орында тұр. Ubuntu серверлер және жұмыс станцияларына арналған бағдарламалық қамтамасыз етуді іріктеу арқылы қойылады. Онымен қоса 2013 жылдан бастап arm және х86 смартфондарына арналған версиялары жасалуда.

FEDORA - GNU/Linux операциялық жүйесінің дистрибутиві.

Бұл дистрибутивтің демеушісі Red Hat фирмасы және бiрлестiк қолдау көрметеді. Fedora жобасының мақсаты  — еркiн бағдарламалық қамтамасыз етуден бүтiн операциялық жүйесiнi құрастыру. Нұсқалары әр 6-8 ай сайын қол жетімді жаңартылып отырады. Fedora – ның қазірге 19 нұсқасы бар. Бастапқы 5 нұсқасы Fedora Core деп аталады. Fedora 20 үшін «Heisenbug» кодтық есiмi таңдалған.

GENTOO – салыстырмалы жас және активті дамитын дистрибутив. Gentoo дистрибутиві Enoch Linux атауымен Дэниел Роббинстың меншiктi дистрибутивiнiң әзiрлемелерiнің негiзде пайда болды. Дистрибутивтің түпкi мақсаты меншiктi құрастыру, оптимизацияланған нақты аппаратты қамтамасыз ету және қолданушуға қажетті программалар жиынтығы.

Жүйе администраторының негізгі міндеттері

• Қолданушыларды қосу және өшіру

• Аппараттық құралдарды қосу және өшіру

• Резервті көшіру

• Жаңа программалық құралдарды орнату (инсталляция)

• Жүйе мониторингі

• Ақауларды іздеу

• Жергілікті құжаттаманы жүргізу

• Қорғаныс бақылауы

• Қолданушыларға көмек көрсету

2.Жүйелік басқару дегеніміз не? Жүйелік администратор деген кім?

Жүйелік басқару — объектті басқаруды мәлімдеудің жүйелі әдісі және оның анықталған мақсатттарға жету тәртібін анықтайтын әрекет.

Сөйлемелі аттары  — сисадми́н (ағл. sysadmin), көбіне жай ғана админ.

Жүйелік администратор — қызметіне тек жүйелік қауіпсіздік қана емес, сонымен қатар компьтерге тиімді жұмыс ретін құру міндеті кіретін қызметшілер көбіне бұл қызмет түрін IT компанияларда қолданады. Әдетте бұндай компанияларда қызметшілер саны аз болады және жұмыс құны арнай келісіммен болады. Интернеттің қарқынды дамуы мен жүйелік технологиялардың алға жылжуына байланысты жалғыз жүйелік администраторға көптеген қайшылықтармен кездесуге тура келеді, сондықтан арнайы форумдар мен басылымды мекемелерде жүйелік администраатордың ойлау, жұмыс істеу өрісін кеңейтуге арналған материалдар пайда болды. Олар көптеген туындаған сұрақтар мен қиындықтар біршама көмегін тигізеді.

Жүйелік администратордың жұмысына мыналар жатады:

Кәсіпорынның желілік құрылымын жоспарлау және барлық АЖ-сін ұйымдастыру.Әдетте бұл жоспарды реализациялау, құрылғыларды конфигурациялау, софтты баптау, желінің жағдайын қадағалау, кездейсоқ болатын бұзушылықтардан, атакалардан және қауіп-қатерден сақтау болып табылады. Ал алдағы уақытта жоспарлауды дамытып оны жаңарту, жаңа мүмкіндіктер мен тенденцияларды біліп оны қолдану. Жүйелік администратор егелік (үйшік) контроллерлерін немесе жергілікті компьютерлерді, олардың пайдаланушы есеп жазбалары мен топтық тіркелгілерін орнату мен басқару, құпия сөздер мен рұқсаттар беру және пайдаланушыларға желіде жұмыс істеу мәселелерін шешуде көмек көрсету үшін жауап беретін адам.

Әкімшілер тобының мүшелері болып табылады және егелікті (үйшікті) немесе компьютерді толық басқарады