Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
транспорт шпор.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
188.64 Кб
Скачать

45. Транспорттық-экспедиторлық тетіктер, олардың негізгі функцияларын талдаңыз

Халықаралық тасымалдағы транспортық – экспедиторлық қызмет көрсетудегеніміз – тауар ауысуы мен тікелей байланысы жоқ ерекше қызмет түрі. Бұл қызметтердің ерекшелігі тауар өндірушілері мен тұтынушылары, тасымалдаушылар тасмылдаудың бастапқы және соңғы кезеңінде, жүкті транспорттың бір түрінен екінші түріне тасымалдаған кезде пайдаболатын кешенді жұмыстардың атқарылуында мүдделелері жоқ, сондықтан олар бұны арнайы білімі мен дағдысы бар фирмалар мен тұлғаларға тапсырады. Кең таралған транспорттық-эскедиторлық операцияларға мыналар жатады:

Тасымалдау уақытымен жүктіжеткізу бағасын қарастыра отырып, ең тиімді көлік түрін тандау; Тасымалдау жоспарынқұру; Жүктің қоймалар мен іріктеу базаларында жиналуын және сақталуын ұйымдастыру; Жүк иесі тапсырысыбойынша тиелетін жүктің орамасы, маркировкасы мен комплектациясы; Жүкті жіберуші қоймасынан теміржол бекетіне, портқа жеткізу және сол жүктерді жүк қабылдаушының қоймасына тасымалдауды ұйымдастыру; Қолайлы уақытта контейнерлік жүк ағымын қамтамасыз ету; Тасымалдаушылар арасында жүкті тасымалдауға келісімшарт жасау; Қажетті транспорттық және жөнелтпелі тауар құжаттарын, техникалық құжаттамаларды дайындау; Қабылдау және тапсыру құжаттарын рәсімдеужәне оны тасымалдаушыға тапсыру; Тасымалдаушы мен есептесу; Тасымалдаушы мен белгіленген орнында кездесіп, жүктің көлемін (салмағын, орынсанын) тексеріп, қабылдау; Жүк бұзылған немесе бүлінген жағдайда коммерциялық актілер не болмаса басқа құжаттарды рәсімдеу; Жүкті сұрыптау, қайтадан буып-түю, таңбалаужәнет.б.

Транспортты- экспедиционды агенсттік ( foreign freight forwarder)- өнделіп жатқан жүктер көлемі мен бағасы белгілері бойынша күрделі экспорттық делдалдар. Экспортердің тауарды сату жөнінде келісімшартқа қол қойғаннан кейін қызмет етеді. Бұл агенттік бос жүк орындары, жүк тасымалдаудың жылдамдығы, жүк тасымалдаудың шығындарына байланысты оптимальді бағытын таңдайды және аккредитивтің дұрыс рәсімделгенін тексеріп,экспорттық лицензия алады.

Сауда-экспорттық компания( export trading companies). Шетел нарығындағы үлкен бәсекелестікті мақсат ететін бірнеше қаржылық және өндірістік компанияларды бірегей холдингтік компанияғы біріктіретін компания. Бұл компаниялар экспорттық қызметті басқарушы компанияларға қарағанда экспортты қамтамасыз ету сферасы бойынша көптеген қызметтер атқарады. Яғни олардан айырмашылығы қозғалып жатқан тауарға жекеменшік құқыққа ие болады. Сонымен қатар бұл компания экспортпен қатар импортпен де айналысады. Сауда-экспорттық компанияларға антитрестік куәліктер ұсынылады. Яғни ол бірнеше компанияларды шетел нарығында қызмет етуі үшін біріктіруге мүмкіндік береді.

46.Экспорттық қызметті басқару бойынша компаниялардың қызметтеріне сипаттама беріңіз

Сауда-экспорттық компания( export trading companies). Шетел нарығындағы үлкен бәсекелестікті мақсат ететін бірнеше қаржылық және өндірістік компанияларды бірегей холдингтік компанияғы біріктіретін компания. Бұл компаниялар экспорттық қызметті басқарушы компанияларға қарағанда экспортты қамтамасыз ету сферасы бойынша көптеген қызметтер атқарады. Яғни олардан айырмашылығы қозғалып жатқан тауарға жекеменшік құқыққа ие болады. Сонымен қатар бұл компания экспортпен қатар импортпен де айналысады. Сауда-экспорттық компанияларға антитрестік куәліктер ұсынылады. Яғни ол бірнеше компанияларды шетел нарығында қызмет етуі үшін біріктіруге мүмкіндік береді.

Қазіргі таңда Ресейде сыртқы жүкайналымдарындағы барлық транспортының қызметімен айналысатын (құбырайналымдарынан басқа) 10 мыңдай кәсіпорын қызмет атқарады. Бұрынғы мемлекеттік транспортты-экспедиторлық және агенттік кәсіпорындар акционерлік компанияларға айнала бастады. Сонымен қатар, мемлекеттің қатысуымен жүзеге асады. Олардың ішінде әдеттегідей маңызды орын алатын экспедиторлар “Союзвнештранс”, “Союзтранзит”, “Совмортранс”, “Аппарель”, “Желдорэкспорт” және тағы басқалары. “Союзвнештранс” концернінің ерекшеліктері оның жеті мемлекетте акционер болғандығында, 47 экспедиторлық қызмет түрін ұсынуында, сонымен қатар, көптеген әуежай, жағажай, кедендік теміржол бекеттерінде өздерінің елшіліктері мен фирьмалары бар. СП “Совмортранс” ірі біріккен көпжоспарлы қызметті бар кәсіпорын болып табылады. Олардың мүшелері бір жағынан рессейлік жағажайлар мен сыртқы сауда бірлестіктері болса, екінші жағынан төрт ірі шетел компаниялары болып табылады.

Ресей мен Германия елдерінің біріккен “Ревайвл-Экспресс” кәсіпорыны да сәтті қызмет атқаруда. Олар еуропалық Хаманн транспорттық топбына мүше болып отыр. Сонымен қатар, Еуропаның барлық дерлік қалаларынан 67 фирьмалары бар және транспортты-экспедиторлық қызметтің 30 жылдық тәжірбиесіне ие. Ресей нарығына “есіктен есікке” деген шартпен Хаманн тобы 85 % жинақ партиясын ұсынады. Бельгияда ресей нарығында 80жыл қызмет ететін “Карго кар интернациональ” фирьмасы бар. Ол теңіздік контейнерлік тасымалдау экспедитр ретінде дамуда. Сонымен қатар Мәскеу- Санкт-Петербург автомагистралында орналасқан “Терминал-М” фирьмасын атап өтуге болады. Мәскеу, Санкт Петербург және басқа да қалаларда өз елшіліктері бар экспедиторлық фирьмалар бар.

Жүкті иемденуші мен транспортты-экспедиторлық фирманың қарым-қатынасы көптеген құжаттар ретімен рәсімделеді. Оның біріншісі жүк жөнелту туралы тапсырма және транспорттық инструкция. Бұл құжат шарттқа байланысты жүкжөнелтуші немесе жүкалушы транспорттық экспедиторлық фирманың бланкісіне қол қояды. Олар көптеген операциялардың орындалу ретінен тұрады ( тапсырыс мерзімі және жеткізілудің нақты мерзімі; жүкті қалай орайтыны жөніндегі бұйрық; коносементті ораудың реті; тауардың сақтандырылуы және сақтандыру соммасының мөлшері; қандай сатушы және сатыпалушы шығын өтейтіндігі жөніндегі шешім және т.б.). Жөнелтушіге тауарлық счеттардың көшірмесі, импорттық лицензиялар және валюталық рұқсаттар беріледі.

Сонымен қатар тауарлы-экспедициондық құжаттарға: экспедиторлық инструкция, экспедиторлық аганттің импорттаушыға көрсетілуі, экспедитордың экспортерге көрсетілуі, экспедитор счеті, жүкті алуғаны жөніндегі экспедитордың анықтамасы, жөнелтілгендігі жөнінде хабар, экспедитордың қоймалық анықтамасы, қоймалық квитанция, тауарды беруге арналған ордер, жүктерді қайта өңдеу үшін ордер, тауарға пропуск, порттық жиналыстарға арналған құжаттар.

Халықаралық тасымал кезінде шекаралық пункттерде шетелдік сатып алушылар үшін бондовый қоймалар жасалады. Бұл қоймаларда жүктерді складирования, оларды маркалау және т.б. Фирьманың тапсырысы бойынша тауарды сатып алушылар бондовый қоймада сақталады және “Союзвнештранс” бұл тауарды кез келген шетелдегі пунктерге жіберуді ұйымдастыра алады.

Қоймалық нұсқа-жүкті алғандағы жөніндегі құжат және қойманың басқарушысымен беріледі. Кепілдік анықтама ретінде жүреді. Сонымен қатар қоймадағы тауарларды да банкке кепілдікке қоя алады. Бұл нұсқа тауар орналастырушы құжат қызметін атқарады. Халықаралық тауар биржаларында да бұл операциялар орындалып отыр.

47. Сауда экспорттық компаниялар, олардың негізгі қызметтеріне сипаттама берініз

Экспорттық қызметті басқару жөнінде компания( export management companies) бір- бірімен бәсекелестікке қабілеті жоқ өндірушілердің экспорттық бөлімінің қызметін атқарады. Өз атынан және тұтынушы фирма атынан да қызмет ете алады. Бұл компанияның транспорттық экспедициондық агенттікке қарағанда қызмет көрсету саласы кең. Яғни олар тұтынушы үшін қолайлы нарық таңдайды, пайда тетіктерін табуға, тұтынушы тауарының қозғалыс стратегиясын жүзеге асырады. Сонымен қатар, кредиттік ақпараттандыруды ұсынады және талдайды, банктік төлемдер бойынша кеңес береді, тауар маркасын және патенттерді қорғауды қамтамасыз етеді, бизнестің алтернативті қалпының дамуыны септігін тигізеді( лицензия сату, т.б). Сауда-экспорттық компания( export trading companies). Шетел нарығындағы үлкен бәсекелестікті мақсат ететін бірнеше қаржылық және өндірістік компанияларды бірегей холдингтік компанияғы біріктіретін компания. Бұл компаниялар экспорттық қызметті басқарушы компанияларға қарағанда экспортты қамтамасыз ету сферасы бойынша көптеген қызметтер атқарады. Яғни олардан айырмашылығы қозғалып жатқан тауарға жекеменшік құқыққа ие болады. Сонымен қатар бұл компания экспортпен қатар импортпен де айналысады. Сауда-экспорттық компанияларға антитрестік куәліктер ұсынылады. Яғни ол бірнеше компанияларды шетел нарығында қызмет етуі үшін біріктіруге мүмкіндік береді. Қазіргі таңда Ресейде сыртқы жүкайналымдарындағы барлық транспортының қызметімен айналысатын (құбырайналымдарынан басқа) 10 мыңдай кәсіпорын қызмет атқарады. Бұрынғы мемлекеттік транспортты-экспедиторлық және агенттік кәсіпорындар акционерлік компанияларға айнала бастады. Сонымен қатар, мемлекеттің қатысуымен жүзеге асады. Олардың ішінде әдеттегідей маңызды орын алатын экспедиторлар “Союзвнештранс”, “Союзтранзит”, “Совмортранс”, “Аппарель”, “Желдорэкспорт” және тағы басқалары. “Союзвнештранс” концернінің ерекшеліктері оның жеті мемлекетте акционер болғандығында, 47 экспедиторлық қызмет түрін ұсынуында, сонымен қатар, көптеген әуежай, жағажай, кедендік теміржол бекеттерінде өздерінің елшіліктері мен фирьмалары бар. СП “Совмортранс” ірі біріккен көпжоспарлы қызметті бар кәсіпорын болып табылады. Олардың мүшелері бір жағынан рессейлік жағажайлар мен сыртқы сауда бірлестіктері болса, екінші жағынан төрт ірі шетел компаниялары болып табылады. Ресей мен Германия елдерінің біріккен “Ревайвл-Экспресс” кәсіпорыны да сәтті қызмет атқаруда. Олар еуропалық Хаманн транспорттық топбына мүше болып отыр. Сонымен қатар, Еуропаның барлық дерлік қалаларынан 67 фирьмалары бар және транспортты-экспедиторлық қызметтің 30 жылдық тәжірбиесіне ие. Ресей нарығына “есіктен есікке” деген шартпен Хаманн тобы 85 % жинақ партиясын ұсынады. Бельгияда ресей нарығында 80жыл қызмет ететін “Карго кар интернациональ” фирьмасы бар. Ол теңіздік контейнерлік тасымалдау экспедитр ретінде дамуда. Сонымен қатар Мәскеу- Санкт-Петербург автомагистралында орналасқан “Терминал-М” фирьмасын атап өтуге болады. Мәскеу, Санкт Петербург және басқа да қалаларда өз елшіліктері бар экспедиторлық фирмалар бар.