- •Жас ерекшелік және педагогикалық психология пәнінің пайда болуы, алғашқы дамуы
- •Мектепке дейінгі жастағы балалардың психикалық дамуы.
- •Жас және педагогикалық психологияның салалары
- •Жас ерекшелік психологиясының зерттеу әдістері
- •1) Салыстыру жолы:
- •2)Генетикалық жол:
- •Оқыту психологиясы туралы түсінік.
- •1.Нәресте жасындағы баланың психикалық дамуы
- •2. Педагогикалық психологияның зерттеу әдістері
- •3. Ұстаз психологиясы туралы түсінік
- •Макаренко а. С. Және педагогикалық психология
- •2.Бастауыш мектеп жасындағылардың психикалық дамуы
- •3.Жеткіншек жастағылардың психикалық және физиологиялық дамуы
- •1.Жас өспірім кезеңдегілердің психо-физиологиялық ерекшеліктері
- •2. Бала психикасының дамуы туралы түсінік
- •3.Тәрбие психологиясы туралы түсінік
- •Кемел жастағылардың психикалық дамуы
- •25 Жастан кейін ересек адам жаңа идеяны қабылдай алмайды, ізденімпаздық өтеді, ақыл-ой байланыстары қалыптасады.
- •2.Жас ерекшелік және педагогикалық психология
- •Бала психикасының дамуындағы сензитивтік кез.
- •1.Адам жасын кезеңдерге топтастыру
- •2.Мектепке дейінгі балалардың жеке басының қалыптасуы
- •3. Л. С.Выготский көзқарасындағы психиканың мәдени-тарихи даму теориясы
- •1.Психикалық даму теориялары.
- •2.Биологиялық және әлеуметтік факторлардың бала психикасының дамуына тигізетін әсері.
- •3.Балалар жасын кезеңдерге топтастыру: қазақ халқының балалар жасын топқа бөлуі
- •1.Психикалық даму және оқыту туралы жалпы түсінік.
- •2.Балалар жасын кезеңдерге топтастыру: ғылым тұрғысынан бала психикасының дамуын кезеңдерге бөлу.
- •3.Оқыту мен тәрбиелеудің негізгі психологиялық теориялары
- •1.Баланың ана құрсағында жүйке жүйесінің дамуы және биогенетикалық заңдылық.
- •2.Мектепке дейінгі жастағы баланың психо-физиологиялық сипаттамасы.
- •3.Жеткіншек жасындағылардың психикалық дамуы
- •Мектеп жасына дейінгі балалардың интеллектуалдық дамуы мен жеке басының қалыптасуы.
- •Баланы мектепте оқытуға психологиялық даярлықты қалыптастыру.
- •3.Кіші мектеп жасындағылардың психологиялық сипаты.
- •1. Кіші мектеп жасындағылардың анатомиялық, физиологиялық дамуы.
- •Бірінші сынып оқушыларының бастан кешіретін қиыншылықтарының негізгі түрлері.
- •3. Кіші мектеп жастағы когнитивті даму: қиял, ес, ойлау, қабылдау.
- •1.Жеткіншектің «Мен» қасиеті және үлкендермен байланысы.
- •2.Кіші мектеп жасындағы оқушының жеке басының дамуы.
- •3.Мектеп жасына дейінгі баланың іс-әрекетінің негізгі түрлері. Сенсорлық даму.
- •4. Сенсомоторлық саты (1-3 жас), сыртқы ортаға қызығушылықпен сипатталады.Жүру және сөйлеу арқылы баланың қарым-қатынас аясы кеңейеді.
- •1.Жеткіншектің дене құрылысы мен физиологиялық дамуы.
- •2.Кіші оқушының оқу және ойын әрекеттері.
- •3.Жасөспірімдік кезеңдегі танымдық аймақ, ақыл-ой ерекшеліктері.
- •2.Жасөспірімдік және жастық кезеңдердің психо-физиологиялық сипаттамасы.
- •25 Жастан кейін ересек адам жаңа идеяны қабылдай алмайды, ізденімпаздық өтеді, ақыл-ой байланыстары қалыптасады.
- •1.Жасөспірім шақтағы дағдарыс мәселелері. Девиантты мінез-құлық.
- •2.Кемелдену кезеңіндегі кәсіби мамандану, отбасын құру мәселелері.
- •3.Жеткіншек жас кезеңіндегі дағдарыс. Девиантты мінез-құлық.
- •1.Қабылдау және оның балалық кездегі дамуы
- •2.Сәби өміріндегі алғашқы дағдарыс
- •3.Кемістік және толықтыру туралы түсінік
- •1.Ойлау және оның балалық шақта дамуы
- •2.Үш жастағы дағдарыс
- •4. Сенсомоторлық саты (1-3 жас), сыртқы ортаға қызығушылықпен сипатталады.Жүру және сөйлеу арқылы баланың қарым-қатынас аясы кеңейеді.
- •3.Геронтогенез кезеңі
- •1.Ес және оның балалық кезеңдегі дамуы
- •2.Жеті жастағы дағдарыс
- •3.Оқыту психологиясы
- •1.Эмоция және оның балалық шақта дамуы
- •2.Кемістік және толықтыру туралы түсінік
- •3.Тәрбие психологиясы
- •1.Қиял және оның балалық шақта дамуы
- •2.Кеміс балалардың психологиясы
- •3.Жас ерекшелік психологиясының зерттеу әдістері
- •1) Салыстыру жолы:
- •2)Генетикалық жол:
- •1.Ерік және оның балалық шақта дамуы
- •2.Кеміс балалардың педагогикасы
- •3.Тәрбие психологиясы
- •1.Онтогенездегі даму кезеңдері
- •2.Жеке тұлғаның қалыптасуы және жасөспірім алды дағдарыс
- •3.Ж. Пиаже тұжырымдамасы
- •1) Салыстыру жолы:
- •2)Генетикалық жол:
- •1) Салыстыру жолы:
- •2)Генетикалық жол:
- •2.Биологиялық және әлеуметтік факторлардың бала психикасының дамуына тигізетін әсері.
- •3.Онтогенездегі даму кезеңдері
- •3.Оқыту психологиясы
- •2.П. Я. Гальперин бойынша ақыл-ойды қалыптастырудың негізгі кезеңдері
- •1.Жас және педагогикалық психологияның салалары
- •2.Бала психикасының дамуы туралы түсінік
- •3.Л. С.Выготский көзқарасындағы психиканың мәдени-тарихи даму теориясы
1.Онтогенездегі даму кезеңдері
Адамның өмір сүру ерекшелігіне байланысты, психикалық даму ерекшеліктеріне сәйкес жас кезеңдерін былай топтастыруға болады: 1) нәрестелік кезең (туғаннан 1 жасқа дейін); 2) бөбек кезең (1 жастан 3 жасқа дейін); 3) мектепке дейінгі кезең (3 жастан 7 жасқа дейін); 4) бастауыш мектеп кезеңі (7 жастан 11 жасқа дейін); 5) жеткіншек кезеңі (11 жастан 15 жасқа дейін); 6) жоғары сырып кезеңі (16 жастан 17 жасқа дейін); 7) жасөспірімдік кезең (17 жастан 20 – 23 жасқа дейін); 8) жастық шақ (20 жастан 30 жасқа дейін); 9) кемелдік кезең (30 жастан 55 – 60 жасқа дейін); 10) қартаю кезеңі (60 – 70 жас аралығы); 11) кәрілік кезең (70 – тен жоғары).
2.Жеке тұлғаның қалыптасуы және жасөспірім алды дағдарыс
3.Ж. Пиаже тұжырымдамасы
Ж. Пиаженің психикалық даму мәселесі жөніндегі пікірлері. Швейцария ғалымы Ж. Пиаженің генетикалық психология теориясы – психология ғылымының кең өріс жайған бағыттарының бірі. Өз зерттеулерін негізге ала отырып, Ж. Пиаже генетикалық әдісті психологиялық болмысты тануда жетекші әдіснамалық қағида дәрежесіне көтерді. Өз зерттеулерінде ғалым бала ақыл-ойының (интеллект) қалыптасуына назар аудара отырып, ғылыми психологиядағы бала интеллектісінің дамуын байқаудан басталып, сол арқылы ересектердегі интеллект табиғаты мен қызметін білуге болады деп пайымдайды. Ж. Пиаженің негізгі міндеті адам интеллектісінің құрылымын зерттеу еді. Осы құрылымды қарапайым эволюциялық даму барысында жеткен нәтижесі деп білді, яғни, интеллектілік күрделі ақыл-ойдың психикалық элементтерден құралатынын дәлелдемекші болды. Ж. Пиаже тұжырымының ең үлкен қатесі – баланың біртұтас дамуын ескерместен, ақыл-ойдың өрістеу тұғырын интеллектінің өзінен іздеді, ал сананы дамытушы факторлар арасында ол қоғамдық тарихи әрекет болмысына орын қалдырмады. Ж. Пиаженің теориялық тұжырымдары жоғары деңгейдегі ойлау қабілеттерінің көзі өткендегі ой мүмкіндіктерінде болатынын дәлелдеп бақты. Ой қабілеті өзінен-өзі кемелденбейтінін, ал даму адам қасиеті екенін, сол адамның адамгершілік қасиет қатысымен шыңдалған сайын оның санасының жан-жақты дамып, ойлау дәрежесінің көтерілетінін тіпті көре алмады. Ж.Пиажэ
1921-1922жж. Француз тiлiнде аударылған еңбектерiнде баланы окытсаң да окытпасаң да психиканың дамуына ықпалын тигiзбейдi дедi
№ 23 БИЛЕТ
1.Бала дамуының негізгі теориялары
2.Жеке тұлғаның даму механизмдері
3. Жас ерекшелік психологиясының зерттеу әдістері
1) Салыстыру жолы:
Кесiндi тәсiл – әр жастағы баланың психикасын, мысалы, 7, 11, 15, 18 жастағылардың психикасын зерттеп, әр жас туралы табылған мағлұматтарды статистика амалын қолданып салыстырады
2)Генетикалық жол:
“Лонгитюд” тәсiл – баланың бiр қасиетiн алады да, соны ұзақ уақыт зерттейдi.
Бала психологиясындағы эксперименттер:
Констатациялау – тексерiлетiн мәселенi алдын-ала бiлу. Мысалы, баланың сабаққа үлгермеуiнiң себебiн бiлiп “диагноз” қояды.
Оқыту – балаға констатациялау арқылы қойған диагноздың түрiне қарай оқытуға кiрiседi.
Бақылау - баланың тиiстi мiнез-құлқын (сөзiн, iciн) тексеру. Бақылау бiр жағдайда “кесiндi” ретiнде жүргiзiледi. Себебi, бақылау үздiксiз жүргiзiлмейдi, керек деген мезгiлде жүргiзiледi.
Балалар iciнiң қорытындысына талдау жасау арқылы зерттеу әдiсi – баланың психикалық ерекшелiгiн байқау
Әңгiмелесу – бала психикасының сырын бiлудiң бiр түрi. Көптеген дұрыс сұрақтар қою арқылы баланың аңдамай шындықты ғана айтқызу мақсатында қолданылады.
№ 23 БИЛЕТ
1. Жас ерекшелік психологиясының зерттеу әдістері