110. Жеке өмірге қол сұғылмаушылықты бұзу.

Жеке өмірге қол сұғушылықты бұзу жеке құқықтар мен бостандықтарға қарсы қылмыстар түріне жатады. Қылмыстың тікелей объ-сі жеке өмірге қол сұғушылықты реттейттін қоғамдық қатынастар,қылмыстың жәбірленушісі-жеке өміріне қол сұғылған адамдар.Қылмыстың заты-жеке адамдар туралы не/се оның отбасы туралы әр түрлі мәліметтері,яғни адамның денсаулығы,өмір сүру салты,дінге көзқарасы және т.б. жатады.Қылмыс объ-к жағынан адамның жеке өмірі туралы,оның жеке не/се отбасы құпиясын құрайтын мәліметтерді оынң келісімінсіз заңсыз жинау не/се тарату,егер осы әрекеттер жәбірленушінің құқықтары мен заңды мүдделеріне зиян келтіру арқылы жүзеге асырылады.Адамның жеке өмірі,оның отбасы туралы құпиясын құрайтын мағлұматтарды жинауды заңсыз мәліметтер жинау деп айтамыз.Осы жиналған мәліметтерді үшінші жаққа хабарлауды оны тарату деп бағалаймыз.Мұндай хабарлау басқа жолдармен де жүзеге асырылуы мүмкін.Осы әрекеттердің жәбірленушінің құқықтары мен заңды мүдделеріне зиян келтіруі қажет.Келтірілген зиян мөлшері мүліктік не/се моральдық не/се басқа тұрғады,яғни отбасындағы келеңсіз жағдайлардың пайда болуы мүмкін.Зиян мөлшерін нақты жағдайға байланысты тергеу,сот органдары анықтайды.Қылмыс заңда көрсетілген зардап-жәбірленушінің құқықтары мен заңды мүдделеріне зиян келтірілген сәттен бастап аяқталған деп танылады.Суб-к жағынан бұл қылмыс тікелей қасақаналықпен істеледі.Қылмыстық ниет-пайдакүнемдік не/се өзге де жеке мүдделік.Қылмыстың суб-сі 16-ға толған кез келген есі дұрыс адам.Адам өзінің қызмет бабын пайдаланып жасаған нақ сол әрекеттер,сондай-ақ сондай зардаптарға әкеп соққан,осы баптың бірінші тармағында аталған мәліметтерді көпшілік алдында сөйлеген сөзде,көпшілікке көрсетілген шығармаларда не/се бұқаралық ақпарат құралдарында тарату-осы қылмыстың ауырлататын түріне жатады.

111. Тұрғын үйге қол сұғылмаушылықты бұу

Тұрғын үйге қол сұғылмаушылықты бұзу жеке құқықтар мен бостандықтарға қарсы қылмыстар түріне жатады. ҚР-сы Конституциясына сәйкес тұрғын үйге қол сұғылмайды.Соттың шешімінсіз тұрғын үйден айыруға жол берілмейді.Қыл-ң тікелей объ-сі тұрғын үйге қол сұғылмаушылықты қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастар.Қылмыс объ-к жағынан тұрғын үйге онда тұратын адамның еркінен тыс басып кіру арқылы көрініс табады.Тұрғын үйге басып кіру біріншіден заңсыз болуы қажет.Екіншіден басып кіру деп ашық не/се жасырын түрде онда тұратын адамның еркінен тыс тұрғын үйге кіруді айтамыз.Тұрғын үйге-адамдардың түпкілікті не/се уақытша тұратын жеке үйлері,пәтерлері,бөлмелері,қонақүйдегі бөлмесі,саяжайы,бағбаншылық үйшігі,сондай-ақ демалатын,зат қоятын қосымша жайлары жатады.Қылмыс формальдық құрамға жатады және ол тұрғын үйге онда тұратын адамның еркінен тыс жағдайда басып кірген сәттен аяқталған деп саналады.Суб-к жағынан қылмыс тікелей қасақаналықпен істеледі.Кінәлі адам тұрғын үйге заңсыз кірудің қоғамға қауіптілігін сезеді және соны жүзеге асыруды тілейді.Қыл-қ ниет сан алуан болуы ықтимал.Қылмыстың объ-сі-16-ға толған есі дұрыс кез келген адам. Осы қылмытың ауырлататын түрі күш қолданып не оны қолданамын деп қорқытумен, немесе адамдар тобы жасаған немесе түнгі уақытта немесе заңсыз тінтуге ұласып жасалған әрекет сондай ақ тұрғын үйге заңсыз шығарып тастау үшін жауаптылық берілген. Түн ішінде тұрғын үйге заңсыз кіру тұрғын жайға ешкімнің тимеуін өрескел бұзу болып саналады.Түнгі 22 сағаттан таңсәрідегі 6 сағатқа дейінгі уақыт түнгі уақыт деп саналады.Заңсыз тінту деп заңда көрсетілген негіздерсіз заңсыз тінту жүргізіп,ҚР-ның Қылмыстық іс жүргізу кодексінің талаптарын өрескел бұзғандықты айтамыз. Біреудің үйінен заңсыз шығарып тастау деп тұрғын үй заңына қарсы әрекеттер жасап соттың шешімінсіз немесе прокурордың санкциясынсыз отырған үйінен заңсыз шығаруды айтамыз. Ал егер аталған әрекеттер ауыр зардапқа әкеп соқтырса онда ол осы қылмыстың өте ауырлататын түрі б.т. Өте ауырлатаын қылмыс материалдық құрамға жатады