91.Адамның органдары мен тінін алуға мəжбүр ету немесе заңсыз алу.

Соңғы жылдары медицина ғылымының елеулі жетістіктерінің бұл түрі адамның органдарын немесе тінтін басқа адамның өмірін сақтап қалу немес қалпына келтіру үшін аусытырып салуға қол жеткізу б.т. Медицинадағы бұл жетістік аусытырп салу не өзгедей пайдалану үшін адамдардың органдарын немесе тінін алуға мәжбүр ету сипаты криминалдық жағдайлардың көрініс алуына әкеп соқты. Қылмыстың объектісі адамдардың өмірі мен денсаулығы . Объективтік жағынан қылмыс ауыстырып салу не өзгедей пайдалану үшін адамның органдары мен тіні алуға мәжбүр ету немесе заңсыз алу, сол сияқты адамның органдары мен тініне қатысты заңсыз мәмілелер жасау арқылы ж.а. Мәжбүрлеу дегеніміз донрға күш қолдану, қорқыту, материалдық және басқадай тәуелділігін пайдалану арқылы оны еріксіз органдары мен тінін беруге көндіру б.т. Адам органдарын немесе тінін алу тек қана донордың келісімі бойынша ж.а. және мұндай іс әрекеттер арнаулы заңмен реттеледі. Егер адам органдары мен тіні донордың келісімінсіз, заңда көрсетілген басқадай талапарды көрінеу бұза отырып ж.а.са онда мұндай әрекеи заңсыз д.т. Адам органдары мен тініне қатысты заңсыз мәмілелерге донордың келісімінсіз немесе заңда көрсетілмеген негіздерсіз әртүрлі келісім шарттарды ж.а., органдар мен тіндерді заңсыз айналымға салу және тр.б. әрекеттер жатады. Қылмыс құрамы формальдық аталған заңсыз іс әрекеттерді жасаған уақыттан бастап аяқталған д.т. Қылмыс суб. Жағынан тікелей қасақанаылқпен істелінеді.Қылмыстың ниеті әртүрлі болуы мүмкін; ауру адамға жәрдем көрсету, бастығының алдында жақсы көріну, пайдакүнемдік немес атаққұмарлық және т.с.с. Қылмыстың суү он алтыға толған адам. Егер қылмыс кінәліге дәрменсіз күйде екендігі көрінеу белгілі адамға қатысты; кәмелетке көрінеу толмаған адамға қатысты адамдар тобымен,екі немесе одан да көп адамға қатыстыадамдар тобымен, алдын ала сөз байласуы бойынша адамдар тобымен немесе ұйымдасқан топпен;бірнеше рет; қару немесе қару ретінде пайдаланылатын заттарды қолданып;кінәліге жүктілік жағдайында екендігі көрінеу белгілі әйелге қатысты; алдау немесе сенімге қиянат жасау жолымен; өзінің қызметтік жағдайын пайдаланып;жәбірленушінің материалдық немесе өзге де тәуелділігін пайдаланып жасалғанда, онда бұл әрекеттер осы құрамның ауырлататын түрі б.т.Ал Абайсызда жәбірленушінің өліміне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп соққан, осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көзделген әрекеттер осы қылмыстың аса ауырлататын түріне жатады. Осыған орай ылмыс заңда көрсетілген осы зардаптардың біреуінің орын алған уақытынан бастап аяқталған д.т.

92. Клиникалық сынақтар жүргізудің жəне профилактиканың,диагностиканың, емдеудің жəне медициналық оңалтудың жаңа əдістерімен құралдарын қолданудың тəртібін бұзу.

Қылмыстың тікелей объектісі Клиникалық сынақтар жүргізудің жəне профилактиканың,диагностиканың, емдеудің жəне медициналық оңалтудың жаңа əдістерімен құралдарын қолданудың тәртібін реттейтін қоғамдық қатынастар, ал қосымша тікелей объектісі адамның өмірі денсаулығы.Қылмыс объктивтік жағынан әрекетсіздік арқылы медицина қызметкерлерінің клиникалық сынақтар жүргізудің жəне профилактиканың,диагностиканың, емдеудің жəне медициналық оңалтудың жаңа əдістерімен құралдарын қолданудың тәрібін бұзу арқылы ж.а. Қылмыс құрамы бланкеттік диспозицияға негізделген, өйткені көрсетілген іс әрекеттерді ж.а. тәртібі арнайы заңдарда, НҚАда көрсетілген.Кінәлі адам өзі іске асыруға тиісті көрсетілген міндеттерін ж.а.да бейқамдық, салақтыққа жол береді. Қылмыс формальдық құрамға жатады және суб.жағынан абайсыздықпен істелінеді.Қылмыстың субъектісі лауазымды адам болып табылмайтын медицина қызметкерлері.Осы құрамның ауырлататын түрлеріне әрекеттерді лауазымды адамның жасауы жатады.