4. Туроператорлардың және шетел қонақүй кәсіпорындарының ынтымақтастық формасы

Аутгоинг жұмысының жетекші бағыттарының бірі қонақүй индустриясы кәсіпорындарының өзара қатынасымен анықталады. Қонақүй индустриясы туризм супраструктурасының өзі болады, және әрекеті адамдарға екі негізгі қызметті- орналасу және тамақтануды көрсетуге бағытталған коммерциялық кәсіпорындардан тұрады.

Орналасу қызметі тұрғынға арнайы бөлме- қонақүй нөмірін ұсынуға бағытталған. Әрбір нөмір, қонақүйдің санаты мен белгіленуіне қарамастан туристке демалыс пен ұйықы мүмкіндіктерін ұсынуға шақталу керек, және қажетті жиһаздардың келесі жиынтығынан тұрады: төсек, орындық, киімге арналған ашылатын шкаф,, ілгіштер, қоқыс кәрзеңкесі). Қонақүй нөмірлерінің жайлылық деңгейі алдымен, қонақүйдің санатына және оның түріне байланысты. Қазіргі заман қонақүйінің нөмірін былай жіктеуге болады:

- сыйымдылығы бойынша (1-, 2-, 3-орынды SNGL, DEL, TRPL...);

- нөмірлердегі жайдыдықтардың көлемі бойынша- барлық жайлылығы бар нөмірлер (В/У), жеке жайылығы бар нөмірлер (Ч/У, мысалы, нөмірде қолжуғыш, әжетхана, ал жуынатын бөлме қабатта орналасқан), блоктағы жайлылығы бар нөмірлер (2+2- санитарлы қызметтер екі екіорынды нөмірлерде орналасады, 1- І- 2- бір орынды және екіорынды нөмірлерде), жайлылығы жоқ нөмірлер (Б/У);

- нөмердегі бөлмелер санына (екібөлмелі нөмір, үшбөлмелі нөмір және т.б.);

Номерлер типі бойынша былай бөлінеді:

- стандартты (Standart)- нөмерлерде қызметтердің негізгі жиынтығы бар бірбөлмелі нөмірлер;

- апартаменттер (Apt)- тұрмыстық техника және ыдыс-аяқпен, асханамен жабдықталған көпбөлмелі үлкен ауданы бар нөмірлер;

- сыоиттар (Suits)- ауданы 45 кв.м. асханасыз көпбөлмелі нөмірлер;

- бизнес-нөмірлер (BS)- жабдықталған жұмыс орнымен, байланыс құралдарымен жабдықталған нөмірлер;

- коттедж (Cottage)- жеке тұрған азқабатты ғимаратта орналасқан нөмірлер;

- вилла (Villa)- азқабатты жеке тұрған бөлмеде орналасқан нөмірлер (жеке ғимаратта-бір нөмір);

- бунгало (Вин)- жазғы құрылыстағы жеке тұрған ғимаратта орналасқан нөмір;

- Дуплекс (Duplex)- екі деңгейлі нөмірлер;

- ерекшеліктері бойынша- теңізге қараған нөмірлер (Garden View), тауларға (Mount-View), газондарға (Grass-View), жолға (Road-View), солтүстікке, оңтүстікке қараған нөмірлер.

Тамақтану қызметі қазіргі қонақүйлердің екінші негізгі қызметі болып табылады. Қоғамдық тамақтану кәсіпорындарындағы әрбір қонақүйде (кездеседі, олар тек қана тұратындарға қызмет көрсетеді (мысалы, санаториялар мен пансионаттарда), кейде тек тұратындарға емес, басқа да адамдарға қызмет көрсете береді (мейрамхана, түнгі клуб).

Moiyr қонақүйінде мыналар ұсынылуы мүмкін:

- мейрамхана- қонақтарға күрделі және фирмалық дайындалатын тағамдардың кең таңдауын, сервистің жоғарғы деңгейін, күтушілердің қызметтерін ұсынатын; клиенттердің ойын-сауық және мәдени тынығуын ұйымдастыратын, корпоративті және банкетті қызмет көрсететін қоғамдық тамақтану кәсіпорыны; Жоғары санаттағы қонақүйлерде әдетте екі мейрамхана бар- біреуі қымбат фирмалық тағамдарды ұсынатын сәнді-сәулетті, екіншісі- үнемдеуші. Мейрамханалар әртүрлі дәрежеде мамандандырылған болуы мүмкін (даяшылардың кәсіпқойлық деңгейіне байланысты): кеңнен (нақты асхана тағамдары, мысалы, итальяндық, француз, мексикан мейрамханалары) тарға дейін (нақты тағамдарға мамандандырылған- пиццерия, суши бар және т.б.);

- кафе- мейрамханаға қарағанда келушілерге дайындау жағынан қарапайым таңдауы шектеулі, стандартты тағамдар түрін ұсынады, бірақ онда даяшылар қызмет көрсетеді. Кафелердің үш түрін ажыратуға болады: кафе-топ (өзіне-өзі қызмет көрсету, тағамдарды ұзын столдарға тұрып-тұрып жеу), кафетерий (даяшылармен жартылай қызмет көрсету), кайтеринг (ғимараттар сыртындағы жаздық кафе);

- бар- алкогольды және алкогольсіз сусындарды (қарапайым және күрделі дайындалатын), десертті тағамдарды және салқын тамақтарды ұсынатын қоғамдық тамақтанудың мамандандырылған кәсіпорыны. Қонақүйлерде, әдетте вестибюльді бар, мейрамхана ішіндегі бар, банкетті зал, түнгі клуб, қосымша бар, бассейн ішіндегі бар кездеседі. Барлар сондай-ақ сусындардың нақты бір түрлерін дайындауға мамандандырылуы мүмкін (сыра бары, фито-бар, шарап бары, коктейль-бар);

- буфет- күрделі емес тағамдарды немесе сол орында және алып кетуге дайындалатын жартылай фабрикаттарды сатумен айналысады;

- асархана- қарапайым дайындалатын әртүрлі тағамдар мен бір асар тамақтарды сол орында дайындайды және сатады, тағамдар тізімі стандартты және келушілерге толық қызмет көрсетеді;

- асхана- клиенттерге үшреттік тамақтануды қамтамасыз ету үшін қарапайым дайындалатын ыстық және суық тағамдардан тұратын стандартты меню дайындау бойынша қоғамдық тамақтану кәсіпорыны.

Қазіргі қонақүйлерде тамақтануды ұйымдастырудің бірнеше түрі болады:

- гарни (ВВ)- тек қана таңғы ас беретін;

- жартылай пансион (НВ)- таңғы ас пен кешкі ас беретін;

- толық пансион (ҒВ)- таңғы асты, кешкі асты және түскі асты беру;

«барлығы қосылған» (АІ)- бір тәулік бойы (0:00 сағатқа дейін) төрт реттік тамақтануды және бір асар тамақты беру;

- «ультра барлығы бірге» (UАІ)- бір тәулік бойы (0:00 сағатқа дейін) төрт реттік тамақтануды ұсыну, бір асар тамақ беру, және жергілікті өндірілетін алкогольді алкогольсіз сусындарды ұсыну;

- «экстра-барлығы-бірге» (ЕАІ)- бір тәулік бойы (0:00 сағатқа дейін) төрт реттік тамақтануды ұсыну, бір асар тамақ беру, және алкогольді алкогольсіз сусындарды ұсыну;

Қонақүй мейрамханасымен тамақтануды ұсыну келесі көріністе болады:

- «табльдот» (жалпы стол)- мейрамхана залдарында тұрушылардың санына байланысты үлкен стөлдер жасалады, аспаптармен дайындалады;

- «швед стөлі»- мейрамхана залында ұсынылатын тағамдардың барлық түрі жке стөлге қойылады, тұрушы тағам түрі мен үлесін өзі анықтап алады. «Швед стөлін» қолдану ережелері: ыдыста тамақтың қалдығын қалдырмау, мейрамханадан өзімен бірге ешнәрсе алып кетпеу;

- «а-парт»- қазіргі кезде тағамдарды таңдау үшін қажетті болашаққа нақты тағамдар түрін таңдау (мысалы, келесі күнгі түскі ас);

- «а-ля-карт»- жеке қызмет көрсету.

Тұру және тамақтану- қазіргі қонақүйлердің негізгі қызметтері. Олармен қатар қонақүй кәсіпорыны бірқатар қосымша қызметтер атқарады, және олар қонықүй қызметінің құнына кірмейді, алайда қонақүйге келушілерге оңтайлы әсер береді. Қосымша қызметтер әр келушінің жеке даралығын ескеруге мүмкіндік берумен қатар, қонақүй кәсіпорынын бәсекелік нарқта саралап жүктеуге де мүмкіндік береді. Қонақүй кәсіпорынының негізгі және қосымша қызметтерінің жиынтығы қонақүй өнімін қалыптастырады, оларды әртүрлі деңгейлері (жіктелген қонақүй қызметтерінен бастап мега-деңгейге дейін, қонақүйдің орналасқан жері, оның теңіз бен туристтік орталықтардан алыстығы, транспорттық қызмет көрсетуі сияқты экзогенді факторлардан тұрады) туристтердің ой-пікірлеріне қатты әсер етеді. Қонақүйлердің қызметтері турды қалыптастырушы болғандықтан, және турпакеттің жалпы құнындағы әуетасымалы үлесінің жоғарылығына байланысты (кейбір жағдайда 40% дейін жетеді), туроператордың хотельермен (қонақүй индустриясы кәсіпорынының иегері немес қонақүйдің топ-менеджмент өкілдігі) өзара қарым-қатынастарды құрудағы таңдаған стратегиясы туроператордың турөнімге бағаны бекіту кезіндегі мүмкіндіктерін, оның бәсекелік артықшылықтарын анықтайды. Қонақүй мен туроператор арасындағы өзара ынтымақтастығының біріздендірілген сұлбасы жоқ, себебі олардың бірігіп жұмыс істеуінің стратегиясы да, стилі де көбінесе субъективті факторларға байланысты, бір-бірінің мүмкіншіліктері туралы пікірлеріне, потенциалды серіктестердің беделі мен имиджіне негізделеді.

Туроператор мен хотельер ынтымақтастығының қазіргі сұлбаларын екі топқа бөлуге болады. Біріншісі бөлмелерді сатуды хотельерден туроператорларға ауыстыруымен байланысты. Туроператормен тәуекелді қабылдағаны үшін төлемдер болып қонақүй қызметтеріне деген дисконтының жоғары көлемдері табылады (бұл топқа жатады: қонақүйді жалға алу, комитмент және элотмент шарты бойынша бөлмелер блогын алу). Екінші топты хотельерден операторға тәуекелдің ауысуына негізделетін, бірақ қонақүй жағынан үлкен жекілдіктер берілмейтін жұмыс сұлбасын қалыптастырады.

Тақырып 5