7. Równowaga przedsiębiorstwa w konkurencji niedoskonałej

Teoria konkurencji monopolistycznej łączy ze sobą elementy modelu konkurencji doskonałej i modelu monopolu pełnego. Koncepcje konkurencji monopolistycznej zawdzięczamy dwóm wybitnym ekonomistom: Edwardowi H. Chamberlinowi oraz Joan Robinson. Model konkurencji monopolistycznej opiera się na czterech podstawowych założeniach:

* Produkty na rynku są zróżnicowane i posiadają bliskie substytuty. Na rynku konkurencji monopolistycznej producenci sprzedają zróżnicowane produkty będące bliskimi substytutami.

* Swoboda wchodzenia na rynek i opuszczania rynku.

* Wielu sprzedających i kupujących.

* Założenie doskonałej informacji o rynku.

Charakterystyka konkurencji monopolistycznej:

1)duża liczba firm na rynku.

2)Zróżnicowany produkt.

3)Wpływ na cenę jest niepełny.

4)Bariery wejścia na rynek w branży są nieznaczne.

Konkurencja oligopolistyczna to sytuacja rynkowa, gdy występuje niewiele, zwykle kilka dużych firm, które mogą wpływać na rynek, ale nie mogą podporządkować sobie pozostałych firm.

Oligopol składa się z niewielkiej liczby przedsiębiorstw, które opanowały rynek danego produktu. Na rynku oligopolistycznym istnieje silna współzależność miedzy przedsiębiorstwami. Każdy oligopolista podejmując decyzje maksymalizujące zysk musi uwzględniać decyzje podejmowane przez konkurentów. Cechą oligopolu jest względna stabilność cen.

Założenia modelu oligopolu:

· Produkty jednorodne lub zróżnicowane

· Niewielka ilość sprzedawców wielu kupujących (duopol – dwa przedsiębiorstwa)

· Ograniczony dostęp do rynku (głównie przez czynniki natury technologicznej a także czynniki związane z kosztami produkcji)

· Pema informacja o rynku

Strategie mogą być bardzo różne, oto najważniejsze z nich:

- każda z firm określa ceny swoich wyrobów i rozmiary produkcji, nie porozumiewając się z rywalami

- firmy uznają swoją współzależność, dochodzą do porozumienia, jedna z nich staje się liderem ustalającym ceny a inne ją naśladują

- wszystkie firmy starają się działać jak liderzy, sądząc, że uda się im osiągnąć wyższe zyski,w efekcie jednak osiągają zyski niższe niż w przypadku podporządkowania się i przyjęcia porozumienia monopolowego

- firmy oligopolistyczne częściej naśladują swoich rywali wtedy, gdy obniżają oni ceny niż wtedy gdy je podnoszą

- firmy porozumiewają się w sprawach wielkości sprzedaży i osiągają korzyści wynikające z tytułu ich monopolistycznej sytuacji

Pool(ring)- jest luźnym porozumieniem zawieranym w celu realizacji konkretnych przedsięwzięć, takich jak prowadzenie wspólnej polityki cenowej, określenie rynków zbytu lub tworzenie wspólnych funduszy

Kartel- podobnie jak pool powstaje w celu ograniczenia konkurencji miedzy przedsiębiorstwami należącymi do branży. Porozumienia te gł. dot.poziomu ceny, rozmiarów, produkcji i rynków zbytu. Ograniczając produkcję kartel sztucznie winduje cenę, co umożliwia maksymalizację zysku.

Syndykat- jest organizacją przedsiębiorstw zbliżoną do kartelu, powoływaną w tym samym celu. Główna różnica polega na tym, że powstaje wspólne biuro handlowe zrzeszonych firm, które w ich interesie prowadzi politykę cen i zajmuje się zbytem towarów(określenie globalnych rozmiarów produkcji, wyznaczenie limitów produkcji dla firm wchodzących w jego skład)

Trust- różni się od w.w. tym że zrzeszone w nim przedsiębiorstwa tracą osobowość prawną i niezależność ekonomiczną. Powstaje najczęściej w drodze łączenia przez przedsiębiorców kapitałów i poddaniu się wspólnemu kierownictwu lub opanowania jednego przedsiębiorstwa przez inne

Koncern- jest związkiem przedsiębiorstw mających osobowość prawną, działających pod wspólnym zarządem jako całość gospodarcza, należąca do jednego właściciela. Mogą rozwijać się w oparciu o powiązania pionowe i poziome

Konglomerat- jest szczególnym typem porozumienia monopolistycznego, które pod jednym kierownictwem skupia ,obok pdst działalności produkcyjnej także inne nie związane z nią formy aktywności gospodarczej, handlowej lub usługowej

Holding- jest zwykle spółką akcyjną, która posiada akcje różnych przedsiębiorstw, najczęściej należących do jednej gałęzi przemysłu, w ilościach zapewniających jej sprawowanie kontroli nad ich działalnością.