6 Сурет - Жұптыққа тексеретiн код (12,11) кодерінің шығысындағы цифрлық сигналдың уақыт диаграммасы

4 БІРЛІК ЭЛЕМЕНТТІҢ ҰЗАҚТЫҒЫН ЕСЕПТЕУ

Цифрлық кодталған сигналдың, коррекциялаушы кодтың бірлік элементінің ұзақтығы дискретизации интервалы F_д және жұптыққа тексеретiн комбинациялық кодпен n анықталады. Бірлік элементінің ұзақтығын тактылы интервал Т_такт деп атаса, ал элементтер ретінің жиілігін тактылы жиілік F_такт деп атайды. Келтірілген есеп- теориялық және қажетті қосымша қызметші арналарсыз-ақ,бірарналы беріліс жүйелерінде орындалады.

Есепеулер:

Т_такт=Т_д/n, с; F_такт=1/Т_такт, Гц или F_такт= F_д∙n, Гц и Т_такт=1/F_такт, с.

F_такт= 16∙12=192 кГц; Т_такт=1/(192∙10³)=5 ∙10^-6 с=5 мкс.

5 АҚПАРАТТЫ ТАРАТУ ЖӘНЕ МОДУЛЯЦИЯ ЖЫЛДАМДЫҒЫН ЕСЕПТЕУ

N арналы тарату жүйесiндегi В модуляция және R информацияны тарату жылдамдықтарын анықтау кезінде келесілерді ескергенi дұрыс:

- жүйесінің тарату циклы N арналы сигналдарды тарату үшін құрамында N арналы интервалдарды және синхросигнал мен басқа кызметтiк сигналдарды

тарату үшiн бiр қосымша арналы интервалды ұстау керек;

- жүйесіндегi В модуляция жылдамдығы, уақыттың бірлігінде (секунда-ның iшiнде) таратып берiлетiн бiрлiк элементтердiң санына, яғни тарату жүйе-сінің тактiлiк жиiлiгiне тең;

- тактiлiк жиілігiн анықтау кезінде арналық интервалында санақтың n элементті кодтық комбинациясы таратып берілетінін есте сақтау керек;

- тарату жүйесіндегі информацияны тарату жылдамдығы дискреттеу жиілігiн, элементтің энтропиясын ескерумен және информацияны тасымайтын та-ратып берiлетiн қызметтiк сигналдардың элементтерiн ескерусіз (қосымша ар-налық интервалда таратып берілетін қызметтік сигналдар, санақтардың кодтық комбинацияларындағы жұптыққа тексеретiн кодтың тексеруші элемент-тері) есептелінеді;

- дискреттеу интервалдың iшiнде информацияны тасыйтын арналы сигналдар санақтардың N k-элементтi кодтық комбинациялары таратып берi-ледi.

Қарапайым жағдай үшін бір қызметші арнаны алайық. Онда N-арналы ЦСП, модуляция жылдамдығы В (секундына берілетін элементттер мөлшеріне тең техникалық беріліс жылдамдығы) және ақпарат беру жылдамдығы R (секундына берілетін ақпарат мөлшеріне тең ақпараттық беріліс жылдамдығы) мыныған тең: В=F_Nтакт=F_д∙n∙N, Бод, R=Н_эл∙Fд∙k∙N, бит/с, мұндағы Н_эл- элемент энтропиясы (элементтегі орташа ақпарат мөлшері). Н_эл=Н_{эл.макс}=1 бит деп алсақ, р(1)=р(0) кезінде, R=Fд∙k∙N, бит/с екенін аламыз.

1. В=R

R=Н_эл В егер - Н_эл = 1 бит/эл (Р₀=Р₁=0,5 )

Н_эл = Н_{эл макс} = log₂ N_эл=log₂2=1

Сонымен қатар цифрлық сигналда қызметтікэлементтер болмауы керек

2. В>R

R<Н_эл В егер Н_эл < 1 бит/с (Р₀≠Р₁)

Қызметтік элементтер болса

Түзетуші кодтар пайдалану кезінде

3. В<R

R>Н_эл В егер Н_эл>1 (екіден көп кодтар колдану кезінде)

Модуляцияның арнайы түрін пайдаланған кезде

Есептеулер:

В= 16∙10³∙12∙1920=368640∙10³ Бод= 368640 кБод.

R = 16∙10³∙11∙1920=337920∙10³ бит/с= 337920 кбит/с.

6 ЦИФРЛЫҚ МОДУЛЯТОРДЫҢ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ СҰЛБАСЫ

7 Сурет- суреті- цфм модулятордың құрылымдық сұлбасы

Г_тас – тасушы сигналдың генераторы: s_тас(t) =U_тасcos(_тас∙t).

 - сигналдардың көбейтуші.

_/

- бір полярлық кодты екі полярлық кодына түрлендіргіш

ИНВ- инвертор, «1» деген символға сәйкес u₁(t)=U_имп бірінші сигналды «0» деген символға сәйкес u₀(t)=0 сигналға және кері, u₀(t) сигналды u₁(t) сигналға түрлендіреді.

1 кесте- ЦФМ модулятордың жұмыс алгоритмі

Символ	Модулятор кірісіндегі бірінші ақпараттық uцк(t) сигнал	Бастапқы фазаның жылжуы ∆φi=φi-φтас	Модулятор шығысындағы екінші реттік модуляцияланған s(t) сигнал
«0»	u0(t) = 0	∆φi = 0 рад	s0(t) =sтас(t) =Uтасcos(тас∙t)
«1»	u1(t) =Uимп	∆φi = π рад	s1(t) =Uтасcos(тас∙t +π) = = -Uтасcos(тас∙t) = - sтас(t)