1. Wyjaśnij pojęcie HSM.HSM (Historia Stosunków Międzynarodowych) – relacje między państwami i narodami oraz zmiany w czasie procesu kształtowania się, określonego stopnia ładu w skali regionalnej i globalnej. Stosunki międzynarodowe są prowadzone przez takich uczestników jak: państwa, narody, organizacje międzynarodowe, korporacje transnarodowe, ruch i organizacje społeczne i polityczne, jak np. ruchy religijne, kościół, partie, a także jednostki. Stosunki międzynarodowe rozwijają się w sferze polityki, gospodarki, kultury (oddziaływań społecznych), nauki, a także kontaktów międzyludzkich. (Stosunki międzynarodowe używa się na oznaczenie stosunków między państwami).

2. Dokonaj periodyzacji HSMStosunki międzynarodowe pojawiły się w historii wtedy, gdy pojawiły się państwa jako organizacje:a. Istnienie stosunków międzynarodowych możemy stwierdzić już w odległej starożytności.b. Nowożytne stosunki międzynarodowe narodziły się w Europie na przełomie średniowiecza i odrodzenia wraz z kształtowaniem się państw narodowych c. Rozwój kapitalizmu w XVIII wieku i wejście w fazę przemysłową miały wpływ na stosunki międzynarodowe, dlatego że produkcja wymagała stałego przekraczania granic państwowych, co dynamizowało stosunki gospodarcze. Wówczas też pojawiło się zjawisko współzależności międzynarodowej. d. Siatka powiązań międzynarodowych zaczęła się zagęszczać XIX wieku. Wymagało to coraz szerszych prawo-międzynarodowych i instytucjonalnych regulacji. Ówczesny XIX wieczny był ładem. Europocentrycznym, który decydował o losach świata.e. W okresie międzywojennym zaczęto tworzyć system bezpieczeństwa zbrojnego, pojawiła się organizacja uniwersalna (Liga Narodów), pojawiły się totalitarne projekty międzynarodowego ładu tzn. faszyzm i komunizm f. Po II wojnie światowej ukształtował się dwu biegunowy ład międzynarodowy tzw. Wschód – zachód (komunizm i kapitalizm)

3. Geneza I głown postanowienia kongresu wiedeńskiego.

Kongres Wiedeński, (zwany również, ze względu na ogromną liczbę bali Tańczącym Kongresem) – konferencja międzynarodowa przedstawicieli 16 największych państw europejskich, trwająca od września 1814 r. do 9 czerwca 1815 r. w Wiedniu, zwołana w celu rewizji zmian terytorialnych i ustrojowych spowodowanych wybuchem rewolucji francuskiej i wojnami napoleońskimi oraz wypracowania nowych zasad ładu kontynentalnego. 3 przewodnie zasady, jakimi się kierowano: legitymizm, restauracja, równowaga sił. Był to nowy ład, a nie porewolucyjny.

Legitymizm - prawo nienaruszalności dynastii panujących przed Rewolucją Francuską do tronów europejskich, ponieważ władza ich pochodziła od Boga; było to także sprzeciwianie się hasłom rewolucji dotyczącym suwerenności narodu i jego prawie do samostanowienia; wystąpienia przeciw władcy i jego dynastii uznano za bezprawne. Restauracja - powrót do dynastii sprzed 1789 roku, na przykład na tronie Francji znowu zasiedli Burboni (Ludwik XVIII). Równowaga sił - jest to stosowana przez Anglie zasada tzw. "balance of power", która miała zapobiec dominacji jednego państwa kosztem innych na kontynencie europejskim;

Przedstawiciele:

Anglia - wicehrabia Castlereagh Austria - książę Klemens Lothar von Metternich, cesarz Franciszek I Francja - książę Karol de Talleyrand Prusy - król Fryderyk Wilhelm III Rosja - Gustaw von Stackelberg, książę Adam Czartoryski i car Aleksander I

W wyniku trwających w Europie w latach 1798-1815 wojen napoleońskich nastąpiły bardzo znaczące zmiany terytorialne na niemal całym obszarze kontynentu.

Postanowienia:

• Utworzono Związek Niemiecki pod przewodnictwem Austrii.

• Połączono katolicką Belgię i protestancką Holandię w Królestwo Niderlandów pod panowaniem Dynastii Orańskiej.

• Utworzono Królestwo Polskie w unii personalnej z Rosją.

• Szwecja uzyskała Norwegię od Danii za to, że Dania była w sojuszu z Napoleonem.

• Wielka Brytania uzyskała tereny Południowej Afryki, Cejlon, Mauritius, Korfu.

• Francja w granicach z 1789 lub 1792 roku + 0,7 mld franków kontrybucji (spłacone do 1818 roku).

• Odtworzono Państwo Kościelne.

• Austria zyskała Dalmację, Salzburg, okręg tarnopolski, Tyrol, Lombardię, Triest,Toskanię i Wenecję.

• Pod panowaniem Prus znalazło się Wielkie Księstwo Poznańskie (składające się z departamentu toruńskiego, bydgoskiego i poznańskiego), Nadrenia, Westfalia, Pomorze Szwedzkie, Gdańsk, Toruń, ziemia chełmińska, północna Saksonia i Rugia.

INNE:

- Opracowano regulamin dyplomatyczny, który po zmianach dokonanych w 1818 r. obowiązywał do XX w.

- 8 lutego 1815 r. uchwalono deklarację o zniesieniu handlu niewolnikami.

- Podpisano, w 1815 r., sojusz, tzw. Święte Przymierze. Przystąpiło do niego kilkanaście większych państw (w tym najważniejsze to Rosja, Prusy i Austria) i znaczna liczba państewek niemieckich. Inicjatorem przymierza był car Aleksander I

4. Istota świętego przymierza, jego ewolucjai upadek.

Święte Przymierze, sojusz zawarty 26 września 1815 z inicjatywy cara Aleksandra I przez Rosję, Austrię w osobie Franciszka I i Prusy w osobie Fryderyka Wilhelma III. Przymierze było próbą stworzenia stałej federacji państw europejskich i oparcia jej na trwałych, chrześcijańskich podstawach. W latach 1816-1817 do Świętego Przymierza zaproszono wszystkie kraje europejskie z wyjątkiem Turcji, jako kraju niechrześcijańskiego. W 1818 do Świętego Przymierza przystąpiła Francja. Głównymi zasadami, którymi kierować się miały państwa Świętego Przymierza były: Równowaga sił, legitymizm, restauracja. Podpisania aktu Świętego Przymierza odmówili: papież Pius VII i regent Wielkiej Brytanii – książę Jerzy, aprobując jednak zawarte w nim zasady.

Zapadłe w roku 1815 postanowienia satysfakcjonowały koronowane głowy, arystokrację, elitę burżuazji. Budziły równocześnie wrogość społeczeństw, lekceważyły bowiem polityczne i narodowe dążenia rozbudzone w epoce rewolucji i Napoleona. Stąd też większa część XIX wieku upłynęła Europejczykom pod znakiem walki z duchem kongresu wiedeńskiego. Największa aktywność Świętego przymierza przypada na lata 20te i 30 te.

W 1820 obradujący w Opawie II kongres Świętego Przymierza zobowiązał uczestników do zwalczania dążenia do reform konstytucyjnych w swych krajach. W 1823 roku kongres w Weronie uchwalił interwencję Francji w Hiszpanii na rzecz przywrócenia absolutyzmu. W latach 30-tych już do interwencji nie dochodziło, chociaż Mikołaj 1 snuł takie plany w 1830 roku , po rewolucji lipcowej we Francji i sierpniowej w Belgii. W realizacji przeszkodziło mu powstanie listopadowe. Spoiwem Świętego przymierza (Rosji, Austrii i Prus) przez długi czas była sprawa Polska,

Kres Świętemu Przymierzu położyła rywalizacja Austrii i Rosji na Bałkanach (1822-1830), przede wszystkim zaś neutralność Austrii wobec działań wojennych pomiędzy Rosją a Anglią i Francją podczas wojny krymskiej w 1854. Do ostatniej współpracy zbrojnej państw Świętego Przymierza doszło w maju 1849 roku, kiedy to Rosja (w osobie Iwana Paskiewicza) pomogła stłumić powstanie węgierskie. Próby wskrzeszenia Świętego Przymierza, podejmowane przez Ottona von Bismarcka w latach 1872-1884 nie powiodły się.