Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ҚР әкімшілік құқғы.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
157.75 Кб
Скачать

5. Кәмелет жасына толмағандардың әкімшілік жауапкершілігі.

Әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасалған кезде он алты жасқа толған, бiрақ он сегiз жасқа толмаған адамдар осы тараудың күшi қолданылатын кәмелетке толмағандар деп танылады.Әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасаған кәмелетке толмағандарға тәрбиелік ықпал етудің мәжбүрлеу шаралары қолданыла отырып, әкімшілік жаза тағайындалуы мүмкін.

Нормативтік актілер: [1, 2, 8, 9, 16, 22]

Негізгі әдебиеттер: [1, 3, 4, 6, 7, 18, 22, 38]

Қосымша әдебиеттер: [1, 2]

10 -тақырып. Әкімшілік процессуалдық қызмет

1. Әкімшілік үрдіс: мәні және түрлері.

2. Әкімшілік юрисдикциялық өңдіріс: негізгі белгілері, қағидалары, құрылымы.

3. Әкімшілік үрдіс: негізгі белгілері, қағидалары, құрылымы.

4. Әкімшілік құқық бұзушылық істері бойынша істің жүргізілуі (немесе өндіріс).

Әкімшілік үрдіс: мәні және түрлері.

Әкімшілік процесс – бұл мемлекеттік басқару сферасында атқарушы органдармен, ал заңмен көзделген жағдайда өзге де органдармен (лауазымды тұлғаларлмен) де жеке нақты істерді шешудің құқықпен реттелген тәртібі. Әкімшілік процестің мазмұны – бұл басқару сферасында өз өкілеттілігі мен міндетін атқаратын әкімшілік құқықтың субъектілерінің нақты тәртіпте істелінетін әрекеттері.

Мазмұны бойынша бөлінген әкімшілік процестің бөлімдері:

1) Әкімшілік құқық шығармашылық процесі;

2) Құқық беруші процесс (мадақтау өндірісі, таратушы өндіріс, рұқсат берушілік өндіріс, жеке құрамды жинақтау бойынша өндірісі);

3) Әкімшілік – юрисдикциялық процесс ( азаматтардың шағымдары мен өтініштері бойынша өндіріс, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша іс жүргізушілік, акімшілік бұлтартпау шараларын қолдану бойынша өндіріс, тәртіптік іс жүргізушілік).

2. Әкімшілік юрисдикциялық өңдіріс: негізгі белгілері, қағидалары, құрылымы.

Процеске оның бір тарабы ретінде қатысатын азаматтардың әкімшілік-процессуалдық статусы екі негізгі заңды белгілермен анықталады:

1) істің негізінде заңды мүдделі болуы;

2) азаматқа нақты әкімшілік іс бойынша қабылданған шешімнің барлық құқықтың салдарлары таралады.

Әкімшілік-юрисдикциялық процеске мына іс жүргізулер жатады: әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс; қоғамға үлкен қауіп төндірмейтін қылмыстың белгілері бар әрекеттер туралы істер бойынша әкімшілік жазалау шараларын қолдану; әкімшілік кесу шараларын қолдану; арыздар, шағымдар; ҚР-сының шегінен шетел азаматтарын және азаматтығы жоқ тұлғаларды қуу;

өздігінен шаруашылық және тұрмыстық құрылыстарды қулату туралы істер;

бюджетке белгіленген мерзімде төлемеген салықтар және өзге де төлемдерді төлеттіру туралы істер, кәсіпорындардан бірінші кезекте және даусыз; даусыз тәртіпте республикалық бюджеттен бөлінген және мақсатқа сай пайдаланылмаған құжаттарды бюджетке қайтару; жерлерді пайдалану ерекшеліктерін үздіксіз бұзғаны үшін жер учаскелерін алу.

3. Әкімшілік үрдіс: негізгі белгілері, қағидалары, құрылымы.

Әкімшілік процесс мемлекеттік басқарудың жалпы қағидаларына сүйенеді:

1) Заңдылық қағидасы – ҚР Конституциясының талаптарын қатаң түрде сақтай отырып жүргізу.

2) Объективтілік (әділдік) қағидасы – істің барлық жағдайларын (мән-жайларын) жан-жақты және әділ тексеруді білдіреді.

3) Азаматтардың заң алдында және істі шешуші (қараушы) органның алдында теңдігі қағидасы.

4) Жариялық қағидасы – ереже ойынша, процесс ашық жүргізіледі. Процеске қатысушылардың кедергісіз процессуалдық құқықтарын пайдалануға толық мүмкіндіктері бар, іс материалдарымен, іс бойынша қабылданған шешімдерімен, құжаттармен танысуға мүмкіндіктері бар.

5) Істі ұлттық тілде жүргізу қағидасы.

6)Тиімділік жне үнемділік қағидасы.

7)Процестің безвозмездности қағидасы – процесті жүргізуге және құжаттарды ресімдеуге ешқандай ақы төленбейді, процеске қатысушыларға қол жеткізушілік қамтамасыз етілген.

8)Процестің ережесін бұзғаны және қабылдаған актісі үшін жауапкершілік қағидасы.