Зертханалық жұмыс №21

Тақырыбы: Бағдарламаларды жөндеу

Мақсаты: графикалық ақпараттарды өңдеу әдістерін Delphi ортасында бағдарламалау дағдыларын қалыптастыру

Қажетті құралдар: 1. ДК /Pentium 3,4 Windows /

2. Borland Delphi 7.0

Теориялық материалдар

Бағдарлама барысында қателер 3 топқа бөлінеді:

• Синтактикалық;

• Уақыт орындалуының қателері;

• Алгоритмдік;

Бағдарлам орындалуы барысында әр түрлі қателер болуы мүмкін. Мысалға, қолданушы дұрыс емес мәліметтер енгізуі мүмкін немесе бағдарламаға қажетті файл жойылып кетуі мүмкін.

EzeroDivide типі- операция барысында бөлінгіш нөлге тең болған жағдайда қолданылады;

EConvertError- Өзгерту орындалуы жанында. Сандардың символдық жолдарға өзгертуі жанында жиі қолданылады.

EfilerError- файлдарға қатысты, қажетті файл болмаған жағдайда немесе, иілгіш дискілердің орныдары ауыстырылған жағдайларды қолданылады.

Тапсырмалар

try инструкциясының көмегімен қателерді өңдеуге демонстрация жасау. Форма суреттегідей болуы тиіс:

EzeroDivide типті қателерді өңдеу

Жұмысты орындалу реті

1. Borland Delphi 7.0 бағдарламалау тілін іске қосыңыз

2. Жаңа жоба ашыңыз.

3. Формаға қажетті компоненттерді орналастырыңыз.

4. Бағдарлама кодын келтірейік.

unit UsTry_;

interface

uses

Windows, Messages, SysUtils, Classes,

Graphics, Controls, Forms, Dialogs, StdCtrls;

type

TForm1 = class(TForm)

Label1: TLabel;

Label2: TLabel;

Label3: TLabel;

Label4: TLabel;

Editl: TEdit;

Edit2: TEdit;

Label5: TLabel; // ток қорытындысы

Button1: TButton; //Есептеу батырмасы

procedure ButtonlClick(Sender: TObject);

private

{ Private declarations )

public

{ Public declarations }

end;

var

Form1: TForm1;

implementation

{$R *.DFM}

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

var

u: real;

r: real;

i: real;

begin

Labels.Caption := ' '; try

// қателерді шақыру

u := StrToFloat(Edit1.Text);

r := StrToFloat(Edit2.Text);

i := u/r;

except //

onEZeroDivide do // нөлге бөлу

begin

ShowMessage('Нөлге тең болу мумкін емес!');

exit;

end;

on EConvertError do begin

ShowMessage('Куш пен келдергі болуы тиіс' +'берілген санға. ' +#13+ 'Бөлшек сандарды жазғанда үтір қолданыңыздар.';

exit;

end;

end;

Label5.Caption := FloatToStr(i) + ' A';

end;

end.

Ескерту.

Берілген бағдарлама ток мөлшерін есептейді. Егер қолданушы кедергіге нөл мәнін берсе, i:=u/r инструкциясы орындалу барысында, EzeroDivide типі шығарылады.

Еген, енгізілген сан дұрыс емес болса, мысалға, бөлшек сандарды қолданғанда үтір орнына нүкте қойылса, EconvertError типі шақырылады

5. Бағдарлама кодының дұрыстығына көз жеткізіп, F9 тетігін басу арқылы бағдарламаны іске қосыңыз.

6. Құрылған бағдарламаны сақтап, оқытушыға істелген жұмыс бойынша есеп беріңіз

ЖАТТЫҒУЛАР

Кедергіні есептеп табатын бағдарлама құрыңыз.

Бақылау сұрақтары

1. EzeroDivide типі қандай қызмет атқарады?

2. EconvertError типі қандай мақсатта қолданылады?

3. EfilerError қандай қызмет атқарады?

4. Қателердің қандай түрлері бар?

Есеп беруге нұсқау

Есеп беру келесілерді қамтуы керек:

1. Жұмыстың тақырыбы мен мақсаты;

2. Тапсырмалар мен жаттығулардың орындалуы;

3. Дайындалған бағдарлама;

4. Жұмыс бойынша қысқаша қорытынды

Әдебиеттер

1. А. Я. Архангельский. Delphi 7.

2. М.М. Ерекешова, Т.А.Әмірғалиева Delphi ортасында программалау негіздері

3. Ю.А.Шпак Delphi 7 на примерах

4. К.З.Халықова Программалау тілдерін оқыту (Delphi)