Хі тарау. Тәуелсіз қазақстанның қоғамдық саяси дамуы

§40. Жоғарғы Кеңес және 1993 жылғы

Конституция

965. 1990 жылдың басында сайланған Жоғары Кеңестің ХІІ шақырылымының құрамы бұрынғыдай жылына екі рет формальді мәжілістерін өткізіп, тарап кетіп отырмай, шын мәніндегі парламенттің атқаратын төл ісімен заң шығарумен тұрақты айналыса бастады

966. 1992 жылдың шілдесінде «Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдары туралы» және «Қазақстан Республикасының ішкі істер әскерлері туралы», осы жылдың желтоқсан айында «Қазақстан Республикасының қорғанысы мен Қарулы Күштері туралы» Қазақстан Республикасының заңдары қабылданды

967. 1992 ж.2 шілдеде «Қазақстан Республикасының Конституциялық сотын сайлау туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің қаулысы жарыққа шықты

968. Қазақстанда үш тармақты билік пен басқару жүйесінің негізі қаланды

969. 1992 ж.маусымында тәуелсіз Қазақстанның Елтаңбасы мен Туының жаңа үлгілері қабылданды. Кейінрек осы жылдыың желтоқсан айында Әнұранның жаңа мәтіні қабылданды

970. 1992 ж.тамызда «Жеке кәсіпкерліктіі қорғау және қолдау туралы» Қазақстан Республикасының заңы қабылданды

971. Өзі өмір сүрген 4 жылға жуық уақыт ішінде Жоғарғы Кеңес 250-ден астам заңдар мен мемлекеттік маңызы бар құжаттарға жолдама берді

972. Қазақстан Республикасының тәуелсіз мәртебесіне сай жаңа Конституциясы 1993 жылы 28 қаңтар күні қабылдынды

973. Төрт бөлімнен тұратын Негізгі Заң 21 тарау мен 131 бапты біріктірді

974. Негізгі заңда Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тіл Қазақ тілі екендігі, ал орыс тілі ұлтаралық қатынас тілі деп анықталды

975. 1993 жылғы конституция өтпелі кезеңнің ахуалын сипаттайтын құжат ретінде, жүріп жатқан реформаларға байланысты міндеттерді, әлеуметтік экономикалық және саяси мәселелерді шешуге бағытталды

976. 1993 жылдың күзінде кейбір жергілікті кеңестер өзін өзі тарата бастады

977. 1993 жылы қарашаның соңына дейін түрлі деңгейдегі 100-ге жуық кеңестер өзін өзі ьарататындығын жариялады

978. 1993 жылы 13 желтоқсанда Жоғарғы Кеңестіңтратылғаның ресми түрде жариялаған? С.Әбділдіин

§41. Қаазақстандық парламентаризм.

1995 Жылғы Конституция

979. Президент 1993 ж.9 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Сайлау туралы кодексін қабылдау туралы Жарлыққа қол қойды

980. Жаңа Кодекс бойынша,Қазақстан Республикасы Жоғары Кеңсіні құрамы 117 депутаттан тұратын болды

981. Оның 42-сі Қазақстан Президеннті жасайтын мемлекеттік тізім бойынша сайланады

982. Қазақстан Республикасының Жоғары Кеңесіне және мәслихат деп атала бастаған жергілікті билік органдарына сайлау өткізу 1994 ж.7 наурызына белгіленді

983. Қазақстанда коммунистік партия ыдыраған соң, құрылған алғашқы партиялардың бірі Қазақстан Республикалық партиясы

984. 1992-1993жж.ҚРП аса ауыр даңдарыс жағдайын басынан кешірді

985. Қазақстан Республикалық партияға балама саяси ұйым Халықтық Конгресс партиясы құрылды

986. 1993ж.ақпанында Қазақстан халық бірлігі одағы дүниеге келді

987. 1993 ж.соңына қарай Қазақстанда ресми тіркелген үш партия жұмыс істеді: Социалистік партия, Қазақстан Республикалық партиясы, Қазақстан Халық Конгресі партиялары

988. Қоғамдық қозғалытар арасынан «Невада Семей», «Азат» және КХБО ел арасында беделді және танымал болды

989. Бұлардан басқа 11 ірі ұлттық мәдени құрылымдар, 300-ден астам саяси бірлестіктер жұмыс жасады\

990. Депутаттар сайлауға сайлау құқығы бар азаматтардың 73,52 %-ы қатысты. Барлығы 176 депутат сайланды

991. Қоғамдық бірлестіктер арасынан ең көп орынды ҚХБО алды

992. Қазақстан Республикасының кәсіподақ федерациясынан 11 адам, Қазақстан Халықтық Конгресс партиясынан 9 адам, Қазақстан социалистік партиясынан 8 адам, Қазақстан Республиасының шаруалар одағынан 4 адам, «Лад» қоғамдық қозғалысынан 4 адам депутаттық орынды иемденді

993. 1994ж.19 сәуір күні жаңа парламент өз жұмысын бастады

994. Қазақстан Республикасы жаңа парламентінің төрағасы болып депутат Әбіш Кекілбаев сайланды

995. «Қазақстан Республикасының өкілді және атқарушы органдары туралы» заң бойынша жергілікті жиналыс мәслихаттарға сайланатың депутаттардыі саны едәуір азайып, облыстарда 45, қалаларда 30, облыстық аудандарда 25 адамға дейін қысқартылды

996. 1994 ж.7 наурызда сайланған парламент Конституциялық соттың осы сайлау барысында кейбір учаскелреде сайлау тәртібінің бұзылуына байланысты 1995 жылы көктемде таратылды

997. 1995 ж.Қазақстан халықтары ассамблеясының үндеуіне және республика президентінің 1995 жылғы 26 сәуірдегі Жарлығына сәйкес референдум өткізілді

998. Референдум нәтижесінде Н.Назарбаевтың өкілеттік мерзімі 2000 жылға дейін ұзартылды

999. Қазақстан Республикасы президентінің ұсынысымен 1995 ж. 30 Тамыызда өткен республикалық референдумда мемлекетіміздің жаңа Конституциясы қабылдынды

1000. 1995 жылғы Конституцияның негізіне алдымен адам мен азаматтардың құқықтары алынды

1001. Конституция 98 бапты біріктіретін 9 бөлімнен тұрады: Жалпы Ережелер, Адам және азамат, Президент, Парламент, Үкімет, Соттар және Соттар төрелігі,т Жергілікті басқару және өзін өзі басқару, Қорытынды және өтпелі ережелер

1002. 1995ж. Конституция бойынша Қазақстан Парламенті тұрақты жұмыс істейтін екі палатадан Сенат пен Мәжілістен тұрады

1003. Мәжіліс 67 депутаттан тұрады. Ал Сенат әр облыстың, республиалық маңызы бар қаланың, Қазақстан Республикасы астанасының әрқайсысынан сайланып келген еі адамнан, және қосымша 7 депутаттан тұрады

1004. 1995 жылы күзде республика парлламентінің жаңа сайлауы өтті

1005. Парламент өз жұмысын 1996 жылдың 30 қаңтарында өз жұмысын бастады

1006. 1997 ж. 7 Мамырда Республика президентінің жарлығымен Қорғаныс Комитеті Қазақтан Республикасының Қорғаныс министрліггі болып қайта құрылды

1007. Алғашқы Қорғаныс министрі болып генерел лейтенант Сағадат Нұрмағамбетов тағайындалды

1008. 1997ж.қарашасынан бастап Республика Қарулы күштері жалпы міндеттерді орындайтын, әуе кеңістігі мен мемлекеттік шекараны қорғаййтын үш бөліністен тұратын құрылымға көше бастады