Правапіс і, ы на канцы слова

68. У фіналях нескланяльных назоўнікаў д, т, з, с памякчаюцца й пасьля іх пішацца і: бігудзі, вадзі, дэндзі, гіндзі, лэдзі, модус вівэндзі⁶⁵, Вэрдзі, Гарыбальдзі/Ґарыбальдзі, Зугдыдзі; асарці, канфэці, пабліcыці, пэнальці, сіці, травэсьці, т’юці, “Баўнці”, Брындызі, Бэлу-Арызонці, Гаіці, Джыбуці, Павароцьці, Поці, Таіці, Тымаці; ашкеназі, жалюзі, мафіёзі, “Штазі”, у т. л. у прыстаўцы квазі-: квазіоптыка, квазістатычны; івасі, максі, псі, пэпсі-кола, сі (нота), таксі, фарсі, шасі, Кутаісі, Тбілісі; у т. л. у складаных словах: дыксілэнд, Сўазілэнд.

Множналікавыя скланяльныя назоўнікі ў гэтай пазыцыі пішуцца праз -ы: бэрмуды й Бэрмуды, джынсы, Анды, Багамы, Сыракузы.

68. Фінальны і ў румынскіх (у т. л. малдоўскіх) уласных назовах:

― пасьля зацьвярдзелых на пісьме не перадаецца: Бівалар (Bivolari), Бэлц (Bălţi), Галац/Ґалац (Galaţi), Кэлэраш (Călăraşi), Яш (Iaşi; побач з традыцыйным Ясы);

― у астатніх выпадках перадаецца як ь, бо абазначае мяккасьць папярэдняга зычнага: Баташань (Botoşani), Вулкэнэшць (Vulcăneşti), Кэўшэнь (Căuşeni), Фларэшць (Floreşti).

68. Назовы літараў ангельскае мовы пры перадаваньні па-беларуску пішуцца:

― пасьля д, т – ы: Ды-Пі (DP), Эм-Ты-Ві (MTV);

― пасьля з, с – і: Зі-Зі-Топ (ZZ Top), Бі-Бі-Сі (BBC).

23. Спалучэньні галосных на сутыках частак складаных словаў

68. На сутыку частак складаных словаў іншамоўнага паходжаньня:

― у спалучэньнях “i, ы + галосны” ўстаўны [й] не разьвіваецца: бі-: бiандрыя, бiакс; ды-⁶⁶: дыаміны, дыамафос, дыоптрыя, дыэлектрык, дыэтыламiны; квазi-: квазiоптыка; полi-: полiагрэгатны, полiакрыляты, полiалефiны; тры-: трыэдар; ампіокс, гуміарабiк; але: біятлён, трыятлён, дыёд, трыёд:

― і пішацца нязьменна: ізаіянія, нэаімпрэсіянізм;

― пачатковае каранёвае у пераходзіць у ў – паводле агульнага правіла: дыўрэз, квазіўнівэрсальны, поліўрэтан.

24. Спалучэньні j/[й] з галоснымі

68. Спалучэньне “[й] + галосны” перадаецца ётавым галосным – е, ё, і, ю, я⁶⁷ (пры гэтым ненаціскны [о] пераходзіць у [а] (на пісьме я):

― на пачатку слова: егавізм, егер, езуіт, ена ‘грашовая адзінка Японіі’, ешыбот, ёга, ёгурт і ягурт, ёд, ёт, ёта, ідыш (yidiš), юдаізм, яніты ‘манаскі ордэн’; Егова, Езус і Ісус, Ейтс, Елаўстоўн, Елгава, Емэн, Ена, Енсэн, Ёвайша, Ёган, Ёнава, Ёнас, Ёркшыр, Ерусалім, Ерыхон, Ёсіф і Язэп, Ёў, Ірасэк (Jirа´sek), Іржы (Jiřі´), Нью-Ёрк, Юда, Юдэя, Юліян, Яганэсбург, Яіль, Якагама, Якаў і Якуб, Якім, Якінф, Ялянта, Ян Павал Другі, Скотлэнд-Ярд, Ярдан, Ярданія, Ярэмія, Яфэт, Яшкар-Ала;

― у сярэдзіне й на канцы слова: каёт (coyote), канвэер (conveyer), маёліка (maiolica), маёр (maior), плэер (player), праект (proiectus), раён (rayon), стаер (stayer), фаерка, фаервэрк (Feuer-), эякуляцыя (eiaculatio); Аюб, Віён (Villon), Гаяна/Ґаяна (Guyana), Гіём/Ґіём (Guillaume), Гуер (Hujer), Маер (Meier), “Таёта” (Toyota); мая (племя), папая, параноя, сэквоя, фае (foyer); Агаё (Ohio), Гоя/Ґоя (Goya), Мая (імя), Міё (Milhaud), Мэё (Mayo).

Заўвага А. Некаторыя традыцыйныя хрысьціянскія імёны (у залежнасьці ад шляху пазычаньня) замацаваліся ў дзьвюх формах – з пачатковым [й] і безь яго: Ева – Эва; Яўген – Аўген; Яўстах – Эўстах і Астап, Астафей; Яўхім – Аўхім; Елізар – Алізар; Еўдакія – Аўдоцьця; Е(ў)фрасіньня – Эўфрасіньня й Апраска⁶⁸.

Заўвага Б. Часам спалучэньнем [йэ] (на пісьме Е-) пачынаюцца ўласныя назовы ўсходняга паходжаньня, пазычаныя праз расейскае пасярэдніцтва: Енісей, Ерэван (побач з Эрэван), Есентукі.

68. Ангельскае спалучэньне гукаў [ju] на пачатку слова перадаецца празь ю: Юта (Utah), гурт “Юрай Гіп” (Uriah Heep), ЮНЭСКО (UNESCO); пасьля сьвісьцячых (з, с) і л, н – празь ью: Льюкс (Lukes), Нью-Джэрзі (New Jersey), Сью (Sew); пасьля в – празь ію: інтэрвію, Клір-Вію (Clear View); у астатніх выпадках – праз ’ю: м’юзыкал, ф’южн, ф’ючарз, Барталам’ю (Bartholomew), Г’ю (Hew), “Г’юлет Пэкард” (Hewlett Packard), Г’юм (Hume), Д’юар (Dewar), Д’юк (Duke), “Д’юран Д’юран” (Duran Duran), Мэт’ю (Matthew), П’ю (Pew), Ст’юарт (Stewart), Сэм’юэл (Samuel), Т’юдар (Tudor).