Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
азаматтык.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
362.06 Кб
Скачать
  1. Жеке тулгалар – азаматтык кукыктардын субъектилери. Азаматтардын кукык жане арекет кабилеттилиги. Эмансипация.

Аз/тык кук/тык катынастарга катысушы тулгалар олардын суб/лери б/т.Суб/ти деп когамдык катынастарды белгили бир кук/га ие болып тиисинше миндеттер аткаратын аз/тык кук/нын белсенди катысушыларын айтамыз.Жеке тулга деп КР-нын аз/ын,баска мем/дин аз/ын ж/е азаматтыгы жок адамдарды айтамыз. Кукык кабилеттилик д/з бул зан шыгаруышлардын накты суб/тик аз/тык кук/ды иелену ж/е накты суб/тик миндеттерди аткару жониндеги жалпы кабилетин таныган ерекше зандык касиет.Аз/тык кук/ка ие болып, миндет аткару кабилети онын кукык кабилеттилиги болады.Аз/тык кукык кабилеттилик адам туылган кезден басталып кайтыс болган сон токтатылады.Аз/тын оз арекеттеримен аз/тык кук/га ие болуга ж/е оны жузеге асыруга, ози ушин аз/тык миндеттер жасап, оларды орындауга кабилеттилиги камелетке толганда, ягни 18 жаска толганнан кейин толык колеминде п.б. 14 жастан 18 жаска дейинги камелетке толмагандар мамилелерди ата-анасынын, асырап алушылардын н/е корганшыларынын келисимимен жасайды. 14 жастан 18 жаска дейинги камелетке толмагандар оздеринин табысына, стипендиясына, озге де киристерине ж/е оздери жасаган интеллектуалдык меншик кукыгы объ/ине оз бетиншще билик етуге сондай-ак турмыстык усак мамилелер жасасуга кукылы.Ерекше жагдайларда гана зан актилеринде тикелей козделген кукык каб-ке кейбир шектеулер койылуы мумкин.Эмансипация (камелетке толмаган адамды толыгымен арекетке кабилетти деп жариялау)- жасы 16-га жеткен камелетке толмаган, егер ол енбек шарты б/ша жумыс истейтин болса н/е ата-анасынын, асырап алушыларынын н/е камкоршысынын келисимимен касипкерлик кызметпен айналысатын болса толыгымерн арекетке кабилетти деп жариялануы мумкин. Эмансипация ата-анасынын 2-нин де, асырап алушылардын н/е камкоршысынын келисимимен корганшы ж/е камкоршы орг/нын шешим б/ша не ондай келисим болмаган жагдайда соттын шешими б/ша жургизиледи.

  1. Азаматты хабар-ошарсыз кетти деп тану, олди деп жариялау негиздери мен тартиби, кайтып келуинин кукыктык салдары.

Егер аз/тын тургылыкты жеринде ол туралы 1 жыл бойы деректер болмаса, муддели ад/дын арызы б/ша сот оны хабар-ошарсыз кетти деп тануы мумкин. Хабар-ошарсыз кеткен аз/т туралы сонгы деректер алынган кунди аныктау мумкин болмаган жагдайда жок адам туралы сонгы деректер алынган айдын 1-ши куни, ал бул айды аныктау мумкин болмаган жагдайда келеси жылгы 1-ши кантар хаб-ош/сыз кетудин басталган куни деп есептеледи.Аз/ты олди деп жариялау – егер тургылыкты жеринде ол туралы 3 жыл бойы деректер болмаса, ал егер ол олим катери тонген н/е жазатайым окигадан каза тапты деп жорамалдауга негиз болатын жагдайларда 6 ай бойы хаб-ош/сыз жогалып кетсе, муддели ад/дын арызы б/ша сот оны олди деп жариялауы мумкин. Олди деп жариялау туралы сот шешими занды кушине енген кунди олди деп жарияланган адамнын олген куни болып есептеледи. Адамды олди деп жариялау туралы занды кушине енген сот шешиминин негизинде аз/тык хал актилерин жазу китаптарына онын олгени туралы жазба жасалады.Бул жазбанын натижелери де накты олим туралы жазбанын натижелери сиякты болады.Хаб-ош/сыз кетти деп танылган ж/е олди деп жарияланган адам тири оралганн/е онын турган жери белгили болган жагдайда сот тиисти шешимнин кушин жояды, аз/т озинин кай уакытта оралганына карамастан, кез келген адамнан аз/т олди деп жарияланганнан кейин сол адамга тегин кошип, сакталып калган мулкин кайтарып беруди талап ете алады.