Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
азаматтык.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
362.06 Кб
Скачать

34.Муликти жалдау шартынын тусиниги мен мазмуны, тараптардын кукыктары мен миндеттери. Кайта жалдау, косымша жалдау. Жалдаушы тарапынан жаксартылган муликтин тагдыры.

. Мулiк жалдау (аренда) шарты бойынша жалга берушi жалга алушыга мулiктi акы толеп уакытша иеленуге жане пайдалануга беруге мiндеттенедi. Жалга алушы жалга алган мулiкке АК-те белгiленген жагдайлар мен тартiп бойынша иелiк етуге кукылы. Мулiк жалдауга касiпорындар мен баска да мулiктiк кешендер, жер учаскелерi, уйлер, гимараттар, жабдыктар, колiк куралдары жане оларды пайдалану процесiнде оздерiнiн табиги касиеттерiн жоймайтын баска да заттар (тутынылмайтын заттар) берiлуi мумкiн. Мулiктi жалга беру кукыгы онын меншiк иесiне тиесiлi.

Егер зан актiлерiнде озгеше белгiленбесе, жалга алушы жалга берушiнiн келiсiмiмен жалга алган мулiктi косымша жалдауга (косалкы аренда), мулiктi жалга алу шарты бойынша оз кукыктары мен мiндеттерiн баска тулгага беруге (кайта жалга беру), жалга алган мулiктi тегiн пайдалануга беруге, сондай-ак осы кукыктарды кепiлге беруге жане оларды шаруашылык серiктестiктерiнiн, акционерлiк когамдардын жаргылык капиталына салым немесе ондiрiстiк кооперативке жарна ретiнде салуга кукылы. Аталган жагдайларда, кайта жалга берудi коспаганда, жалга алушы жалга берушiнiн алдында шарт бойынша жауапты болып кала бередi. Мулiктi баска тулгаларга беру туралы шартты жалдау шартынын мерзiмiнен асатын мерзiмге жасауга болмайды. Кайта жалга беру шартына, егер зан актiлерiнде озгеше козделмесе, мулiк жалдау шарты туралы ережелер колданылады.

Жалданган мулiктiн жалга алушы жургiзген болiгiнiн ажыратылып жаксартылуы, егер шартта озгеше козделмесе, онын меншiгi болып табылады. Жалга алушы оз каражаты есебiнен жане жалга берушiнiн келiсiмiмен, жалданган мулiкке зиян келтiрмей ажыратуга болмайтын жаксарту жургiзсе, шартта озгеше козделмегендiктен, онын шарт токтаганнан кейiн осы жаксартудын кунын отеттiрiп алуга кукыгы бар. Жалга алушынын жалга берушiнiн келiсiмiнсiз жургiзген ажыратуга болмайтын жаксартуынын куны, егер зан актiлерiнде немесе шартта озгеше козделмесе, отеуге жатпайды.

           Мулик жалдау шартындагы тараптардын кукыктары мен миндеттери      Жалга алушы мулiктi шарт талаптарына сайкес, ал егер шартта мундай талаптар белгiленбесе, мулiктiн максатына сайкес пайдалануга мiндеттi.Жалга алушы жалга берушiнiн келiсiмiмен жалга алган мулiктi косымша жалдауга (косалкы аренда), мулiктi жалга алу шарты бойынша оз кукыктары мен мiндеттерiн баска тулгага беруге (кайта жалга беру), жалга алган мулiктi тегiн пайдалануга беруге, сондай-ак осы кукыктарды кепiлге беруге жане оларды шаруашылык серiктестiктерiнiн, акционерлiк когамдардын жаргылык капиталына салым немесе ондiрiстiк кооперативке жарна ретiнде салуга кукылы. Аталган жагдайларда, кайта жалга берудi коспаганда, жалга алушы жалга берушiнiн алдында шарт бойынша жауапты болып кала бередi. Мулiктi баска тулгаларга беру туралы шартты жалдау шартынын мерзiмiнен асатын мерзiмге жасауга болмайды. Жалга берушi жалга берiлген мулiкке тараптармен келiсiлген мерзiмдерде, егер зан актiлерiнде немесе шартта озгеше козделмесе, оз есебинен курделi жондеу жургiзуге мiндеттi.   Жалга алушы жауап бермейтiн ман-жайларга байланысты пайда болып, шугыл кажеттiлiк тугызган жондеудi, егер зан актiлерiнде немесе шартта озгеше козделмесе, жалга берушi кисынды мерзiмдерде оз есебiнен жургiзедi.  Жалга берушiнiн курделi жондеу жонiндегi мiндеттерiн аткармауы жалга алушыга оз калауы бойынша:       1) жондеудi оз бетiнше жургiзуiне жане жондеу кунын жалга берушiден ондiрiп алуына;       2) жондеу кунын шарт бойынша толемнiн есебiне есептеуiне;       3) шарт бойынша толемдi тиiсiнше азайтуды талап етуiне;       4) шарттан бас тартуына кукык бередi. Жалга алушы, егер зандарда немесе шартта озгеше козделмесе, мулiктi дурыс куйде устап-тутуга, агымдагы жондеудi оз есебiнен жургiзуге жане мулiктi устап-тутуга кететiн шыгындарды котеруге мiндеттi. Жалданган мулiктi пайдалану егер зан актiлерiнде немесе шартта озгеше козделмесе, онын меншiгi болып табылады.