32. Omów pojęcie bilansu płatniczego I przyczyny jego nierównowagi. Przedstaw mechanizmy przywracania równowagi.

Bilans płatniczy – zestawienie wszystkich transakcji dokonanych między rezydentami a zagranicą w danym okresie . Jest on sporządzany dla całej gosp. narodowej . Bilans płatniczy Polski publikuje Narodowy Bank Polski. Zestawieniem komplementarnym dla bilansu płatniczego jest międzynarodowa pozycja inwestycyjna. Metodologia tworzenia bilansu płatniczego różni się w zależności od kraju, jednak co do zasady powinna być zgodna z Balance of Payments Manual (BPM) publikowanym w MFW.

Kategorie bilansu płatniczego: 1. Rachunek Bieżący: obroty towarowe, usługi, dochody, transfery bieżące, niesklasyfikowane obroty bieżące. 2. Rachunek kapitałowy. 3. Rachunek finansowy : inwestycje bezpośrednie, inwestycje portfelowe, pozostałe inwestycje , pochodne instrumenty finansowe. 4. Saldo błędów i opuszczeń. 5. Oficjalne aktywa rezerwowe.

W bilansie płatniczym można wyróżnić dwa rodzaje transakcji: autonomiczne i wyrównawcze.

Autonomiczne to takie, które powstają w wyniku potrzeby osiągnięcia zysku, np. import jakiegoś dobra lub eksport w celu uzyskania nadwyżki. Zawierane niezależnie od stanu bilansu płatniczego. Dokonywane są wyłącznie z motywów ekonomicznych.

Wyrównawcze to takie transakcje, które maja za zadanie skorygowanie stanu bilansu płatniczego np. na rynku walutowym Forex, gdzie podstawowym prawem obowiązującym na tym rynku jest prawo popytu i podaży, które kształtuje cenę danej waluty wobec innej. W przypadku uwalnia rezerwy walutowe, po to , żeby relacja innych walut do własnej waluty pozostawała względnie na danym poziomie.

O równowadze bilansu płatniczego mówimy wówczas, gdy transakcje autonomiczne równoważą się, a transakcje wyrównawcze nie występują.

33. Przedstaw pojęcie, cele I narzędzia zagranicznej polityki ekonomicznej, które z nich mogą być stosowane przez kraje ue.

Zagraniczna polityka ekonomiczna- oddziaływanie państwa na stosunki gospodarcze z zagranicą, kształtowanie stosunków przez państwo w sposób aktywny . Państwo oddziałuje na całokształt stosunków gospodarczych z zagranicą czyli na wymianę handlową, usług, przepływ czynników produkcji.

Rodzaje zagranicznej polityki ekonomicznej:

1. Autonomiczna –prowadzona bez konsultacji z zagranicą

2. umowna – prowadzona z konsultacją z zagranicą.

3. polityka wolnego handlu

4. protekcyjna- ochrona bilansu płatniczego, rynku wewnętrznego, walki z bezrobociem, produkcji krajowej.

Zagraniczna polityka ekonomiczna składa się z 3 elementów: celów, środków, narzędzi.

Cele polityki ekonomicznej: preferowane przez państwo kierunki rozwoju stosunków gospodarczych z zagranicą np. : przepływ kapitałów do Polski, przyłączenie PL do UE, eksport- brak wyraźnego celu.

Trzy rodzaje celów:

1. Krótkookresowe: uzupełnianie braków rynkowych, spekulacje na rynku finansowym.

2. średniookresowe- zmiana struktury geograficznej handlu zagranicznego oraz zmiana struktury towarowej.

3. długookresowe- poprawa miejsca kraju w międzynarodowym podziale pracy, kraj jest postrzegany jako kraj surowcowo-rolniczy, a cel to uprzemysłowienie i odwrotnie.

Narzędzia zagranicznej polityki ekonomicznej.

Narzędzia- elementy mechanizmu ekonomicznego tj. kurs walutowy, stopa procentowa, polityka fiskalna, polityka budżetowa, polityka cenowa, cła itp. Służące do realizacji celów zagranicznej polityki ekonomicznej.

Dwa rodzaje narzędzi:

1. elementy ogólnej polityki gospodarczej oraz elementy zagranicznej polityki ekonomicznej.

2. narzędzia zagranicznej polityki ekonomicznej:

- taryfowe

- parotaryfowe

- pozataryfowe