45.Әлемнің целлюлоза-қағаз өндірісі

Целлюлоза-қағаз өндіру. Целлюлоза-қағаз өнеркәсібі қағазбен целлюлозаны жасап шығарады. Қағаз жасау ушін целлюлазамен ағаш массасы қажет. Целлюлоза дегеніміз- өсімдік клеткасының қабығы. Целл.өсімдік тканін қайнатып,одан лигнин,пигмент,смола т.б бөліп алу арқылы алынады.қағаздың жоғары сапалы түрлері таза целлюлозадан жасалады. Целл.ны алу жолы қиын да,өте қымбат болғандықтан төменгі сапалы қағаздарғаағаш массасы қосылады. 1 тонна целлюлоза алу ушін 6 тоннадай ағаш материалы кетеді. Қағаз алу ушін целлюлозаға ағаш массасымен бірге каолин, канифолқажеттілікке қарай түрлі бояу қосылады.

Целл.жасанды талшықтын ж/е басқа химиялық өнімдердің шикізаты.Целл.ондірісі негізінен солт.қылқан жапырақты ормандар зонасында орналасқан мемлекеттерде дамыған.Целлюлоза өндірісінің пайыздық корсеткіштері: АҚШ,Канада, ҚХР, Браилия, ШВЕЦИЯ,Финнландия, Жапония, Ресей, Индонезия,Чили.

Ормандарда кесілген ағаштарды пайдалануына карай екі топқа бөліп қарастырады:

Өндірістік және өнеркәсіптік ағаштар;Отынға жағылатын ағаштар,,Экономикасы дамыған елдердегі отын ретінде пайдаланылатын шикізаттын құрамында отқа жағылатын ағаштын үлесі көп болмайды. Ол Швецияда 6%, Финляндияда - 8%, АҚШ - 12%, ал Ресейде 26%. Дамушы елдердің отын балансында отқа жағылатын ағаштың үлесі жоғары. Африка елдерінде ол орташа есеппен 78% тең. Ал жеке елдерінде бұл көрсеткіш одан да жоғары. Мысалға Эфиопияда 96%, Нигерияда 95% тең. Азия елдерінде бұл көрсеткіш өте жоғары, мысалы, Үндістанда 90%, Индонезияда 80%, Қытайда 68%-ды құрайды. Латын Америкасында ағашты көбіне отын ретінде жағады. Отын балансында ағаштың үлесі 57% құрайды, ал Бразилияда ол 70% - дан астам.

қағаз және картон өндірісі бойыншы алғашқы ондыққа кіретін елдер (млн. т.)

Мемлекеттер	2006	2007	2008	2009
ҚХР	69 395	77 964	83 685	83 685
АҚШ	84 317	83 916	80 178	72 084
Жапония	29 459	28 930	28 360	26 235
Германия	22 656	23 317	22 842	22 842
Финляндия	14 189	14 709	13 549	13 270
Канада	18 189	17 367	15 789	12 842
Швеция	12 066	12 361	12 557	11 933
Корея Республикасы	10 703	10 932	10 642	10 481
Франция	10 006	9 871	9 420	9 420
Бразилия	8 655	8 907	8 977	9 368

46	Ағаш өңдеу өнеркәсібі өнімдерінің әлемдік саудаға шығарылуы

Дүниежүзіндегі ағаш өнімдерін, кесілген ағаш дайын-дамаларын, қағаз, кардон және фанера өнімдерінің ең ірі экспортеры АҚШ және Канада мемлекеттері.

Батыс Европа елдерінде ірі экспортер мемлекеттер:

• Финляндия

• Норвегия

• Швеция

Бұл мемлекеттердің өнімінің 80%-ы Еуропалық Одақ мемлекеттеріне экспортталады.

Дүниежүзінде қағазды пайдаланудың 75 %-ы дамыған мемлекеттерге тиесілі.

Мысалы: дамыған мемлекеттерде қағазды қолдану адам басына шаққанда жылына 160 кг. болса (АҚШ, Канадада – 360 кг., Финляндияда – 400 кг. астам)

Ал дамушы мемлекеттерде бұл көрсеткіш орташа есеппен – 4,2 кг. құрайды.