
- •1.“Сот шешендігі» оқу пәнінің ұғымы мен мәселелері туралы
- •2.Көпшілік алдындағы сөздің ерекшеліктері, шешендіктің негізгі типтері.
- •3. Ежелгі Шығыстың құқықтық мәдениетіндегі сот сөзінің негізгі көздері.
- •4.Ежелгі Египетте сот сөзінің пайда болуы, ежелгі египеттік көзқарастарда шешндік өнерінің құқықтық және эстетикалық көтерілуінің негіздері.
- •5. Ежелгі Индия және Қытайдағы шешендік трактаттардың сотта сөйлеу мен сот сөзінің жоспарын құруға негіз болуы.
- •6.Антиктік цивилизацияларда сот сөзінің гүлдену кезеңдері.
- •7.Ежелгі Грециядағы соттағы шешендік сөз өнері.
- •8.Афиныдағы шешендік өнері туралы ілім.
- •9.Логографтар мектебінің адвокатура институтының негізі болуы. Ежелгі Грециядағы сот шешендері Горгий, Исократ, Демосфен т.Б.
- •10. Ежелгі Римдегі соттағы шешендік өнері.
- •11. Ежелгі Римдегі сот процессінің процедурасы.
- •12. Цицеронның жұмыстарындағы оның шешендік өнеріне деген көзқарасы. Римнің сот шешендері - Цезарь, кіші Плиний, Цицерон және т. Б
- •13. Орта ғасырлардағы Европа мәдениетінің христиан ілімімен тығыз байланыстығымен ерекшеленуі.
- •14. Орта ғасырларда диалектика мен шешендіктің /риторика/ дамуы. Византияның атақты шешендері - Фома Аквинский, Иоанн Златоуст т.Б.
- •15. Орта ғасырлардағы соттар типтері, олардың ерекшеліктері -
- •16. Шығыс мәдениетінің типтері. Қәдіс - мұсылман шешендігінің негізі ретінде. Мұхаммед қағидаларындағы шешендік сөз жөніндегі ілімдер. Шығыс шешендері - Ғазали, Дәри т.Б.
- •17. Билер сотының ерекшеліктері. Билердің сөздері – халық сөзінің бір жанры ретінде. Қазақтың ұлы би-шешендері - Қазыбек-би, Төле-би, Айтеке-би, Сырым-би т.Б. Абай Құнанбаев
- •18. Франциядағы соттағы шешендік сөздің көздері. Француздық сот
- •19. Ғасырдың екінші жартысындағы Ресей заңгерлерінің соттағы жарыссөздерінің жалпы мінездемесі. Ф.Н.Плевако, н.П.Карабчев-
- •20. Аннтық сот шешендерінің риторикалық тәсілдері. А.Ф.Кони,
- •2 2. Идеологемдік басшылықтың негізіндегі а.Я.Вышинский мен н.В.Крыленконың сот жарыссөздеріндегі-“тоталитаризмң.
- •25. Адвокат-құқыққорғаушылар - р.А.Руденко, я.С.Киселев,
- •27. В.И.Царев, д.П.Ватман с.Л. Ария, и.М.Ксешинскийлердің соттагы жарыссөзі.
- •28. Қазақстаннның прокурорлары мен адвокаттардың соттағы сөздері п.И.Кудрявцев, и.В.Кацай, у.С.Сеиітов, е.Г.Пономаренко,
- •29. Сот ісін жүргізу қағидасының қазіргі сот жарыссөзі талабымен
- •30. Американың оқу жүйесіндегі шешендік /риторика/.
- •31. Американың сот шешендері- т.Джеферсон, п.Генри, р.Ингерсол.
- •32. Американың анттық соты мен соттағы жарыссөз. Сот жарыссөзінің тәртібі.
- •33. Соттағы жарыссөздің адам тәртібінің моделі ретінде теориясы.
- •34. Қәзіргі замандағы сот жарыссөзі - ұғым мен түрлері, жалпы түсіні Сот жарыссөзінің мағынасы.
- •35. Сот жарыссөзінің композиция-логикалық құрылымы.
- •36. Сот жарыссөзіндегі кіріспе, негізгі бөлімі мен аяқтамасы. Осы
- •37. Айыптау сөз - ерекшелігі мен құрылымы, оның мазмұны мен
- •38. Айыптаудың мәнісі, оның заңдылық тұжырымы мен құқықтық
- •39. Айыптау сөздің композициялық құрылымы.
- •40. Қорғау сөз - құқрылымының жалпы ерекшеліктері. Жалпы ұғым.
- •41. Қорғау сөздегі дәлелдеу шектері.
- •42. Қорғау сөздің негізгі процессуалдық мазмұны мен оның жалпы
- •43. Жарыссөздің риторикалық мүсіндері, олардың түрлерін бөлу, сөздер мен тұжырымдар түрлері. Оларды заңгердің тәжірибесінде дұрыс пайдалану.
- •44. Жарыссөздің тілдік түрлерін даярлау. Құжаттарды дайындау.
- •45.Қосымша дәлелдемелер
- •47.Сот жарыссөзіндегі тіл құралдары, онда тіл байлықтың стилистикасын пайдалану.
- •48. Сот жарыссөзінде тілді дұрыс және заңды пайдалану.
- •49. Қәзіргі замандағы сот жарыссөзінің лингво-герменетивтік мазмұны.
- •50. Сот жарыссөзі тілдің тарихи және мәдени кереметі ретінде.
- •51. Философиялық және құқықтық герменивитиканың қарым-қатынасы,
10. Ежелгі Римдегі соттағы шешендік өнері.
Әдет құқығы жүйесi Шығыс Рим құқықтық реттеу жүйесiне жақын. Әдет құқығы билер сотына көп көңiл бөлдi. Ол берiк жүй-елердiң бiрi едi»3 — деп жазады деп, академиктен дәйек сөз келтіреді.
Ол жүйе уақыт ағысына iлесе алмады. ¤кiнiшке орай осы кезге дейiн бұл мәселе ғылым нысаны ретiнде ғана атүстi қаралып келдi, яғни ол әдет-ғұрып құқығы ұлттық құқықтық мәдениетiнiң өзегi, ұлттық болмысымыз бен болашағымызға мұның ықпалы әлi де зор екендiгiне мән берiлмей келедi. ¤йткенi, ұлттық әдет-ғұрыптың өзi, шешендiк өнер сияқты, таптық тұрғыдан бағаланып, ескiлiктiң сарқыншағы ретiнде өмiрден аласталды. Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесiнiң мүшесi, заң ғылымының докторы, ҚР ҒА корреспондент-мүшесi С. Н.Сәбiкенов заң ғылымының докторы З.Кенжалиевтiң докторлық диссертациялық ғылыми еңбегiне баға бере келе: «Қазақ әдет құқығы үстiмiздегi ғасырдың 30-жылдарына дейiн өмiр сүрдi деуi кiм-кiмдi болсын ерiксiз елең еткiздi. ¤йткенi қоғамдық санада да, ғылыми әдебиетте де әдет құқығы кеңес үкiметi келiсiмен, 20-жылдардың басында қоғамдық өмiрден кеттi деген түсiнiк дау тудырмайтын. Бұл мәселенi зерттеген Т. М. Құлтелеевтiң, А. Жақыпованың пiкiрлерi осындай едi» 1 — деген болатын. Десек те, әдет құқығының қайта жаңғыруының мүмкiн-дiгi бүгiнгi күннiң шындығымен астасады. Мұның нақты мысалының бiрi — республикамыздың барлық аймақтарында дерлiк, ауылдарда да, қалаларда да «ақсақалдар алқасының», «билер кеңесiнiң» қайта жандана бастағандығы. Бұл процесс, дағдыланғанымыздай, жоғарыдан берiлген нұсқаумен емес, өзінен-өзi әлеуметтiк сұраныс нәтижесiнде өмiрге келгендiгi. Осы процеске орай заңгер-ғалымдар арасында әртүрлi пiкiрлер бар. Пiкiр қайшылығы негiзiнен билер сотының мемлекеттiк құқық жүйесiндегi қазiргi орнына келiп саяды. Iс жүзiнде Республика заңдары арасында тек Азаматтық кодекстiң жалпы бөлiмiнiң 3-бабында ғана: «Азаматтық қатынастар Қазақстан Республикасы аумағында қолданылып жүрген азаматтық заңдарға қайшы келмей-тiн әдет-ғұрыптармен, соның iшiнде iскерлiк өрiсiндегi әдет-ғұрыптармен реттелуi мүмкiн» деген жолдар кездеседi. Ендеше шешендiк өнерiмiздiң бiр саласы делiнетiн сот шешендiгiнiң де болашақтан алатын орны ерекше. Демек, бұл орайда, заңгер ғалымдарымыз мықтап ойланғаны қажет сияқты.
11. Ежелгі Римдегі сот процессінің процедурасы.
Қазiргi сот төрелiгi тiлмарлығының негiзгi желiсi — сонау антикалық заманнан берi келе жатқан көне грек-рим шешендiк дәстүрiнiң амал-тәсiлдерi және ұлттық төл шешендiк тәжiрибесi негiзiнде құралады.
әдет құқығы жү¬й¬есi Шығыс Рим құқықтық реттеу жүйесiне жақын. Әдет құқығы билер со¬тына көп көңiл бөлдi. Ол берiк жүй-елердiң бiрi едi»3 — деп жазады деп, академиктен дәйек сөз келтіреді.
Ол жүйе уақыт ағысына iлесе алмады. ¤кiнiшке орай осы кезге дейiн бұл¬ мәселе ғылым нысаны ретiнде ғана атүстi қаралып келдi, яғни ол әдет-ғұ¬¬рып құқығы ұлттық құқықтық мәдениетiнiң өзегi, ұлттық болмысымыз бен бо-лаша¬ғымызға мұның ықпалы әлi де зор екендiгiне мән берiлмей келедi. ¤й-ткенi, ұлттық әдет-ғұрыптың өзi, шешендiк өнер сияқты, таптық тұрғыдан ба-ғаланып, ескiлiктiң сарқыншағы ретiнде өмiрден аласталды. Қазақстан Ре¬с¬пу-бликасы Конституциялық Кеңесiнiң мүшесi, заң ғылымының докторы, ҚР ҒА¬ коррес¬пондент-мүшесi С. Н.Сәбiкенов заң ғылымының докторы З.Кен¬жа¬ли-евтiң док¬торлық диссертациялық ғылыми еңбегiне баға бере келе: «Қа¬зақ әд-ет құқығы үстiмiздегi ғасырдың 30-жылдарына дейiн өмiр сүрдi деуi кiм-кiм-дi болсын ерiксiз елең еткiздi.